“De Chinezen zullen harder lopen, sneller lopen en uiteindelijk ons voorbij gaan… en dat wil ik niet” (Minister Brinkhorst)

Neemt China Europa over? Dat is de vraag in deze tweede ‘De Chinezen komen’. Precies een jaar geleden onderzocht Tegenlicht hoe China het economisch wereldtoneel aan het veroveren is, en welke effecten deze expansie zou hebben op Europese economieën.

Nu, een jaar later spreekt programmamaker Olaf Oudheusden verder met dr Axel Berkofsky, adviseur van zowel de EU als het bedrijfsleven, en verantwoordelijk voor de relaties tussen China en de EU. In dit tweede deel ook een bezoek aan Prato, het eeuwenoude centrum van de Italiaanse mode en textiel industrie. Hier wordt zichtbaar hoe de Italiaanse confectie ateliers door de Chinese ondernemersgeest wordt opgeslokt. Zo werden de laatste twee jaar 1700 van de 5000 bedrijven overgenomen door Chinezen. En werden 30.000 arbeidskrachten uit China geïmporteerd, die gemiddeld 16 uur per dagen 7 dagen per week werken. En hun namen hebben veranderd in Andrea, Henry en Laura.
En wat is het antwoord van Europa op al deze Chinese ondernemersdrift? Tegenlicht zoekt verder.

Sinds Deng Xiaoping begin jaren ’80 het kapitalisme via een achterdeur naar binnen liet glippen, is China bezig met een onstuimige opmars in de wereldeconomie. Met een haast ongelimiteerde beschikbaarheid aan goedkope arbeidskrachten, een groeiende dosis zelfvertrouwen en kennis van de westerse handelsmentaliteit, en bovenal een in sneltreinvaart ontwikkelende kenniseconomie kan Europa haar borst nat maken.

De verwachting is dat Chinese elektronicagiganten als Legend, TCL en Haier, en daarnaast duizenden kleine en middelgrote bedrijven, de komende jaren de gevestigde westerse bedrijven ook op hun thuismarkt van hun troon zullen willen stoten. In Europa nam TCL vorig jaar televisiefabrikant Thomson over, en onlangs werd ook Alcatel ingelijfd. Doel van de overnames is snel een merknaam op te bouwen in Europa. Haier, fabrikant van huishoudelijke apparaten in Qingdao, volgt een andere strategie. Zij kozen een aantal jaren geleden een eigen, Duitse dus degelijke, merknaam en proberen die nu groot te maken in Europa en de VS.

Ook in Nederland zijn de signalen van de Chinese expansiedrift zichtbaar; het Kruidvat is in handen van een Chinese investeerder, net als ECT, het grootste havenbedrijf van Rotterdam. En Haier, fabrikant van huishoudelijke apparaten, heeft inmiddels een distributeur in Nederland. Verder arriveren dagelijks Chinese handelsmissies in ons land, op zoek naar samenwerking met of overname van bedrijven.

In het Italiaanse Prato wordt sinds de 14e eeuw textiel en mode geproduceerd. De afgelopen tien jaar hebben Chinese ondernemers deze markt bijna helemaal in handen gekregen. De laatste Italiaanse textielbaronnen zijn in een verbeten concurrentiestrijd verwikkeld, maar dagelijks sluit één producent zijn deuren.

In Tegenlicht gesprekken met ondernemers, economen en politici over de kracht, macht en toekomst van de Chinese economie, en de effecten daarvan in Europa.