Felix Rottenberg, Kees Beekmans, Afshin Ellian en Geert Mak onderzoeken of er een gemeenschappelijke strategie valt te bedenken om de gematigde moslimgemeenschap uit handen te houden van het islamitisch fundamentalisme, en of er een ‘verlicht islam’ mogelijk is.
Tegenlicht
Met harde of zachte hand
In de week van 18 januari heeft Tweede Kamerlid Ayaan Hirsi Ali haar werk in de Kamer hervat. Met haar komst zal het debat over moslimextremisme opnieuw en met verhevigde aandacht aan de orde worden gesteld. Reden voor Tegenlicht om te kijken hoe een samenleving omgaat met het grootste conflict uit haar tijd.
Sinds de moord op Theo van Gogh is er sprake van een traumatisch debat over moslimextremisme, en dreigt een stevige confrontatie tussen moslims en het niet-islamitische deel van de Nederlandse samenleving. Over hoe die confrontatie te voorkomen, wordt fundamenteel verschillend gedacht. Grofweg zijn er twee denkrichtingen. Ayaan Hirsi Ali en medestanders als rechtsfilosoof Afshin Ellian voelen zich persoonlijk slachtoffer van de islam, en staan de weg van de polarisatie voor. Zij achten de islam in zijn zuiverste vorm levensgevaarlijk en onverenigbaar met de democratie, en verwijten de Nederlandse samenleving de krachten van het moslimextremisme te onderschatten.
Omgekeerd krijgen zij het verwijt dat zij met de shocktherapie die zij op de islamitische gemeenschap loslaten juist de gematigde moslims op één hoop met de fundamentalisten drijven.
Bij schrijver/publicist Geert Mak hebben zijn boeken over de geschiedenis van zijn familie, Amsterdam en over de gemeenschap van Jorwerd ervoor gezorgd dat hij zich in principe altijd zal wenden tot de weg van pacificatie. Maks meest recente boek, In Europa, heeft hem echter ook geleerd dat polarisatie soms nodig is om tot een nieuwe consensus te komen. Waar op dat spectrum zou Mak de huidige situatie willen plaatsen?
Om het debat tussen polarisatie of pacificatie ten principale aan de orde te stellen zal Felix Rottenberg in Tegenlicht beide denkrichtingen tot op het bot proberen te ontleden aan de hand van gesprekken met Afshin Ellian en Geert Mak. Ook zal hij spreken met Kees Beekmans, docent aan een (zwarte) praktijkschool, publicist en auteur van het boek 'Eén hand kan niet klapt'. Met de laatste toetst hij de verschillende inzichten aan de praktijk.
Redactie: Rudi Boon/Roel van Broekhoven/Henneke Hagen/Ger Wieberdink
Eindredactie: Marije Meerman/Doke Romeijn/Frank Wiering