"Aanpassen of wegwezen" is de ondertoon van het politieke debat over minderheden. Maar hoe verhoudt dit politieke gekrakeel in Den Haag zich tot de rauwe werkelijkheid in bijvoorbeeld Leerdam? Ondanks een oer-Hollandse decor met kaas- en glasfabriek, is Leerdam ook al veertig jaar lang heel multicultureel met Molukkers, Turken, Marokkanen en Somaliërs. Recent braken er rellen uit. De aangewezen plek dus om een debat te voeren over de haalbaarheid van de multiculturele samenleving in de praktijk.

Sinds het succes van Pim Fortuyn lijken tolerantie en verdraagzaamheid minder de ijkpunten van de Nederlandse samenleving te zijn. De verkiezingscampagne die nu voor de deur staat zal waarschijnlijk vooral draaien om de vraag wie over buitenlanders de stoerste taal uitslaat. Electoraal prijsschieten. Weg met de multiculturele samenleving?! Dat is de vraag die Tegenlicht stelt aan de verschillende bevolkingsgroepen van het stadje Leerdam.

De eerste migranten die als tijdelijke arbeidskrachten Leerdam in de jaren zestig aandeden, werden met open armen ontvangen. Dat is lang zo gebleven. Turken, Molukkers, Marokkanen en Somaliërs, vormen een aanzienlijk deel van de Leerdamse bevolking en houden er de economie draaiend. Zonder hen zou het de glasfabriek en de kaasfabriek slecht vergaan.

Maar ruim veertig jaar nadat de eerste migranten kwamen, is de Leerdamse samenleving nu een opmerkelijk 'gespleten' samenleving, letterlijk. Aan de ene kant van de provinciale weg ligt het historische Leerdam, idyllisch aan de Linge, blank en Hollands. Aan de andere kant van de weg ligt Leerdam-west, een grauwe, eentonige, voornamelijk door buitenlanders bewoonde wijk. In september liep een goedbedoeld muziekfestival ter bevordering van de onderlinge integratie uit op een gewelddadige confrontatie tussen Molukkers, Turken en Somaliërs. Verzoenende gesprekken moeten de gemoederen nu kalmeren.

In Tegenlicht een debat over de haalbaarheid van een multiculturele samenleving. Wat doen de overheden ter plaatste om dit mooie ideaal realiseren? En hoe bereidwillig zijn de 1600 Turken, 60 Somaliers, 1400 Molukkers, 200 Marokkanen en 14.500 Nederlander om écht te integreren?

Samenstelling en presentatie: Hans Simonse
Regie: Antoinette Grote Gansey
Redactie: Henneke Hagen, Hellen van Schelven
Productie: Nicoline Tania, Mariska Schneider
Eindredactie: Hans Keller