OVT
Uitgebreide beschrijving
00:01:00 Programmatune. Programmaoverzicht.
00:04:36 De column van Arie Kleijwegt 'C'est le ton qui fait la musique'. o.a. over Bush House in Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hiervandaan werden de radio-uitzendingen van Radio Oranje verzorgd.
00:08:18 Het eerste uur van OVT is geheel gewijd aan 450 Jaar Nederlandse financiële geschiedenis aan de vooravond van de Europese top die gezien kan worden als het begin van een Europese financiële geschiedenis. Kees Slager in gesprek met historici Marjolein 't Hart, Joost Jonker en Jan Luiten van Zanden over de Nederlandse financiële en monetaire geschiedenis vanaf 1550 naar aanleiding van de Eurotop in Amsterdam. Geïllustreerd met een HA-fragment.
Gespreksonderwerpen zijn: hun boek 'A financial history of the Netherlands' dat binnenkort wordt uitgegeven en waarin 450 jaar Nederlandse financiële geschiedenis wordt beschreven; de stabiliteit in de Nederlandse financiële geschiedenis; de samenhang tussen de politieke en financiële ontwikkelingen; de problematiek rond de invoering van de Euro.
00:15:17 Kees Slager in gesprek met 't Hart over de financiële geschiedenis in de periode 1550-1800. Gespreksonderwerpen zijn: de financiële autonomie van de provinciën; het ingewikkelde en diverse monetaire stelsel destijds; de Bank van Amsterdam, een wisselbank die de stad Amsterdam in 1609 oprichtte waardoor Amsterdam het financiële centrum van de wereld werd; het gevarieerde belastingstelsel ten tijde van de Republiek; het financiële overwicht en beleid van de provincie Holland; de revolutionaire wijze waarop de Republiek zijn oorlogsvoering financierde; de achtergrond van het financiële overwicht van de stad Amsterdam aan het einde van de 17e eeuw.
00:31:09 Kees Slager in gesprek met Jonker. Gespreksonderwerpen zijn: de enorme toestroom in de 18e eeuw van edelmetalen naar Amsterdam als gevolg van het grote vertrouwen in de bankgulden en het gemak van het girosysteem; de moderne effectenhandel in Amsterdam in de 17e eeuw; de oorzaken van de teloorgang van Amsterdam als financieel centrum van de wereld.
00:35:17 Slager in gesprek met Van Zanden over het internationale belang van de Amsterdamse kapitaalmarkt in de 18e eeuw.
00:36:25 Slager in gesprek met Jonker. Gespreksonderwerpen zijn: het financiële beleid in de Nederlandse Republiek ten tijde van de Bataafs-Franse tijd; de invoering van een belastingstelsel en een eenheidsmunt; het financiële beleid onder koning Willem I; de belangrijke wijzigingen die onder leiding van minister Hall van Financiën rond 1840 in het financiële beleid werden doorgevoerd.
00:42:16 Slager in gesprek met Van Zanden over de financiële ontwikkelingen vanaf 1840, waaronder de invoering van de goudstandaard. Van Zanden geeft een toelichting op de werking van de goudstandaard en het belang ervan.
00:45:20 HA-fragment uit 1938 waarin de toenmalige president van de Nederlandsche Bank Trip een pleidooi houdt voor de herinvoer van de goudstandaard die Nederland in 1936 heeft losgelaten.
00:46:41 Vervolg vraaggesprek met Van Zanden. Gespreksonderwerpen zijn: de grote invloed van de economische theorie van de Brit John Maynard Keynes op de overheidsfinanciën na de Tweede
Wereldoorlog; de economische terugslag in de jaren zeventig als gevolg van het Keynesiaanse denken; de vraag of het wel verstandig is om de gulden af te schaffen.
00:51:30 Interviewer in gesprek met Jonker, 't Hart en Van Zanden.
Gespreksonderwerpen zijn: de historische parallellen en verschillen tussen de Nederlandse eenwording rond de 18e eeuw en de Europese eenwording van nu; hun scepticisme ten aanzien
van de kans van slagen van de Europese eenwording.
00:54:52 Afsluiting 1e uur
00:59:50 Programmatune. Programmaoverzicht.
01:00:52 Dafna Holtzer in gesprek met historica Marlou Schrover in de Utrechtse fourniturenwinkel 'Magazijn De Vlijt' over de handel in de 19e eeuw door vrouwen naar aanleiding van haar bijdrage aan het onlangs verschenen 'Jaarboek voor vrouwengeschiedenis'; Het gesprek vindt plaats in de winkel 'Magazijn de Vlijt' in Utrecht dat handelt in garen en band en 150 jaar bestaat.
Gespreksonderwerpen zijn: het grote aandeel van vrouwen in de 18e en 19e eeuwse handel; de rol van vrouwen in de middenstand, de straathandel en handelshuizen; de geringe belemmering die de bepaling in het het burgerlijk wetboek van 1838 met betrekking tot de handelingsonbekwaamheid van gehuwde vrouwen vormde op hun handelsactiviteiten; de verschillende ondernemingen die in die tijd door vrouwen werden gerund.
01:07:46 Dafna Holtzer in gesprek met Iris en Ellen van de Heiligenberg die de winkel beheren. Zij vertellen over de voormalige eigenaressen van de winkel en de tentoongestelde objecten.
01:10:10 Kees Slager in gesprek met schrijver L. Koelmans van het `Zeemanslexicon, woord en woordbetekenis bij Michiel de Ruyter’ (Dr. L. Koelmans, De Walburgpers, isbn 906011 971 1.)
L. Koelmans is neerlandicus met 17e eeuwse specialisatie. In de jaren '50 promoveerde hij op de klank en de spelling bij Michiel de Ruyter.
Gespreksonderwerpen zijn: de moeite die De Ruyter als Zeeuw moet hebben gehad met de Nederlandse taal; de sensatie die Koelmans voelde toen hij de scheepsjournalen van De Ruyter las; de problemen die De Ruyter had met de vraag of er nu wel of geen letter 'h' voor een klinker moest worden geplaatst en die typerend is voor Zeeuwen; het nut van het onderzoek.
01:17:31 HA-fragment uit 1944 waarin de NSB-er en SS-oorlogsverslaggever Henri van Hoof een Nederlandse SS-vrachtwagenchauffeur interviewt over zijn belevenissen aan het Oostfront.
01:18:19 Boekbespreking door programmamaker Hans Olink van 'Dubbele tongen en giftige pennen', dat Frans van Hoof schreef over zijn vader Henri van Hoof, NSB-er en oorlogsverslaggever van de SS.
01:22:37 rubriek: 'Het spoor terug.' (is apart opgenomen in Woord.nl): Bis auf weiteres (deel 2)
01:54:35 Afsluiting.
01:55:21 Einde.
Presentator: Kees Slager
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief