OVT
Uitgebreide beschrijving:
00:01:00 Programmatune. Programmaoverzicht.
00:05:12 De column van Arie Kleijwegt onder de titel 'Karel Blom van de moderne arbeidersbeweging'. Over Karel Blom die bij de VARA zorgde voor de tekstcontrole in de jaren '50. Een tijd waarin bepaalde woorden en uitdrukkingen niet op radio of tv mochten.
00:10:04 Marnix Koolhaas in gesprek met hoofdredacteur Jan-Erik Burger van het tijdschrift voor voettochten 'Op Lemen Voeten’, over de oorsprong van de wandelsport. Burger bespreekt de Middeleeuwse pelgrimstochten, de opkomst van de recreatieve wandelsport onder de moderne elite in het laatste kwart van de 19e eeuw, de samenhang van de opkomst van de wandelsport met de industrialisatie, de makkelijke toegankelijkheid van de wandelsport voor de arbeidersbevolking, de verzuiling en het militaire element in de wandelcultuur.
00:17:12 HA-fragment uit 1939 waarin een stemfragment van burgemeester Steinweg van Nijmegen die de deelnemers van de Nijmeegse Vierdaagse toespreekt.
00:18:23 Vervolg vraaggesprek met Burger over het militaire element in de wandelcultuur, de belangenbehartiging van de wandelsport door de ANWB en de ontzuiling van wandelsport sinds de jaren zestig en de beperkte wandelsportmogelijkheden van tegenwoordig als gevolg van infrastructurele werken.
00:25:28 Drie belangrijke Nederlandse milieu-organisaties (Milieudefensie, Stichting Natuur en Milieu en De Kleine Aarde) vieren dit jaar hun zilveren jubileum. De feestelijkheden beginnen komende week en zullen daarna het hele jaar doorgaan; aanleiding voor de Spoor Terugserie Keerpunt '72 die deze uitzending begint.
Maar als inleiding daarop nu eerst een gesprek met twee oprichters van een groep, die al vóór 1972 probeerden om het milieuprobleem politiek te vertalen, en die daar nog steeds mee bezig zijn.
Kees Slager in gesprek met Pieter Schroevers en Willem Hoogendijk van Actie Strohalm over de geschiedenis van deze milieubeweging. Ze bespreken de oprichting van Actie Strohalm in 1970, het streven om het milieuprobleem in tegenstelling tot de al bestaande milieubeweging politiek te vertalen en het gedachtegoed van Actie Strohalm dat het energiegebruik door de groei-economie ten koste gaat van de natuur.
00:39:06 Kiki Amsberg in gesprek met sinoloog Leonard Blussé, auteur van het boek 'Bitters Kruid', waarin hij een koloniaal huwelijksdrama uit de 17e eeuw beschrijft. Hij vertelt over de aanzet tot het boek toen hij tijdens een bezoek aan Japan brieven las die één van de hoofdpersonen, Cornelia Knol, schreef aan haar moeder. Verder bespreekt hij het dramatische tweede huwelijk van Cornelia Knol met de jurist Bitter in Nederlands Indië, de strijd die zich tussen de echtelieden ontwikkelde en de rechteloosheid van de gehuwde vrouw in die tijd.
00:52:38 Afsluiting.
01:00:54 Volgens de Britse nationaliteitswet blijkt Beatrix formeel Brits staatsburger te zijn. Om dat te begrijpen moeten we teruggaan in de geschiedenis waarin het Hollandse en Britse hof ooit nauw verbonden zijn geweest. In 1689 kwam stadhouder-koning Willem III met z'n vrouw prinses Maria op de Britse troon. In 1695 overleed Maria, en in 1702 viel Willem dood van z'n paard, en na een ingewikkelde erfopvolgingskwestie kreeg via de Act of Settlement in 1714 Prinses Sophie en haar nazaten van het Huis van Hannover het recht op de Britse troon en het Brits staatsburgerschap. En wat dát tot op de dag van vandaag voor gevolgen heeft, óok voor het Huis van Oranje, legt hoogleraar migratierecht Oeli Jesserun d'Oliveira (UvA), die zich in de kwestie verdiepte, uit aan Joris Abeling en Marnix Koolhaas. Van te voren zijn de reacties gevraagd van mevrouw Terri Tickner van het Engelse ministerie van Binnenlandse Zaken en van dhr. Van Leeuwen van de RVD. Hun reacties zijn in de uitzending nagespeeld.
01:04:19 Programmamakers spelen een gesprek na met woordvoerster Terri Tickner van het Britse Ministerie van Binnenlandse Zaken, waarin deze bevestigt dat Beatrix volgens de Britse wetgeving Brits staatsburger is.
01:05:58 Programmamakers spelen een vraaggesprek na met woordvoerder Van Leeuwen van de Rijksvoorlichtingsdienst, die stelt dat Beatrix alleen passief recht heeft op het Britse staatsburgerschap en dat ze onder het Nederlandse staatsrecht valt.
01:07:27 Vervolg vraaggesprek met Jessurun d'Oliveira die Van Leeuwen tegenspreekt en stelt dat Beatrix volgens de Britse wetgeving Brits staatsburger is en derhalve over twee nationaliteiten beschikt. Verder bespreekt hij de hypothetische gevaren van het dubbele staatsburgerschap.
01:12:10 HA-fragment uit 1935 met een stemfragment van vliegtuigbouwer Anthony Fokker over de noodzaak van een wereldwijde afzetmarkt voor de Nederlandse vliegtuigindustrie. Stichting Bedrijfshistorisch Museum Fokker is al sinds het voorlopige faillissement van vliegtuigbouwer Fokker bezig met het verzamelen van alles van historische waarde in de boedel.
Marnix Koolhaas praat met de voorzitter van de Stichting, Peter de Raaf over het erfgoed van Fokker.
HA-fragment stem Anthony Fokker.
De Raaf gaat in op de samenstelling van de collectie, de wijze waarop het bedrijfsarchief is veiliggesteld, en de toekomstplannen van de stichting: het toegankelijk maken van de collectie voor het publiek.
01:17:01 Vanaf morgen heeft De Volkskrant 'Sporen', een wekelijkse pagina waarin het ochtendblad aandacht aan de historische achtergronden van het nieuws gaat besteden. Marnix Koolhaas praat met Volkskrant redacteur Henk Strabbing, die verantwoordelijk is voor deze pagina.
Hij gaat in op de grote publieke belangstelling voor geschiedenis, de gekozen invalshoek en de te verschijnen onderwerpen.
01:21:17 rubriek: ‘Het spoor terug’. (is apart opgenomen in Woord.nl): Keerpunt '72 (deel 1)
01:53:35 Afsluiting.
01:55:40 Einde.
Presentatie Marnix Koolhaas
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief