Op 28 februari 1986 veroorzaakte het nieuws uit Zweden een schokgolf door de hele wereld: de Zweedse premier Olof Palme was vermoord. Hoe kon zoiets gebeuren in het veilige en sociale Zweden? De moordzaak sleepte zich voort. Een voedingsbodem voor de wildste theorieën over wie de dader kon zijn.

Dan, in de aanloop naar de bekendmaking van de dader in 2020, raakt ook de Zweedse Signe Zeilich-Jensen in de complottheorieën verzeild. In april ontvangt een bericht van een onbekende man: jouw vader is de moordenaar. Samen met haar man ging ze op onderzoek uit en maakte er de documentaire Palme, pappa en ik over. De filmmaakster is te gast.

De verkiezingen naderen en de politieke partijen zijn het er roerend over eens: het leenstelsel moet van de baan. De partijen – op de VVD na – vinden dat het vervangen moet worden door een soort herinvoering van de basisbeurs. Anders hangt de generatie studenten van nu, ook nog eens getroffen door corona, een toekomst van schulden en uitzichtloosheid boven het hoofd. 

Het leenstelsel is amper zes jaar oud. Waarom moet het leenstelsel weg in ruil voor de basisbeurs of een variant daarop? En wat is de toegankelijkheid van het hoger onderwijs ons, als samenleving, waard?

Historicus Pieter Slaman schreef een dik standaardwerk over 200 jaar studiefinanciering Kansen in het koninkrijk, en is te gast.

De Tweede Wereldoorlog is niet alleen een inspiratie voor veel speelfilms en romans, maar ook voor games. Wat voor beeld krijg je daarin voorgeschoteld over die oorlog?

Zouden die games ook op een of andere manier bruikbaar zijn in het geschiedenisonderwijs? De Belgische historicus Pieter van den Heede onderzocht het en promoveerde onlangs in Rotterdam op het resultaat van dat onderzoek, getiteld: ‘Omgaan met de Tweede Wereldoorlog via gaming’. Van den Heede is te gast.

Hopelijk opent binnenkort de tentoonstelling Voices of fashion in het Centraal Museum in Utrecht. Het begeleidende boek is vast uitgegeven, met de ondertitel Black couture, beauty and styles. Het Centraal Museum werpt een licht op de dominerende witte mode-industrie, die gretig gebruik maakt van zwarte cultuur als inspiratie maar er vervolgens zelf mee aan de haal gaat. ‘First they laugh, then they copy’ is een gevleugelde uitspraak.

Wat zijn de historische voorbeelden - en is er iets veranderd in de afgelopen jaren? Te gast is mode-activist van het platform Diversity Rules en co-curator Janice Deul van de tentoonstelling in het Centraal Museum.

Onze recensent Wim Berkelaar bespreekt de nieuwste historische boeken. Ditmaal:

• De dochters van Jalta. De Churchills, Roosevelts en Harrimans en het einde van de Tweede Wereldoorlog door Catherine Grace Katz
• Door leugens verleid. Hoe je Fake News en andere vormen van manipulatie herkent en bestrijdt door Peter Klerks
• Snouck. Het volkomen geleerdenleven van Christiaan Snouck Hurgronje door Wim van den Doel
• Bestaat er een raarder leven dan het mijne? Jef Last 1898-1972 door Rudi Wester

Eén van deze boeken wordt het boek van de maand - en dat kunt u winnen. Houd na de uitzending onze Facebookpagina in de gaten!

De column is deze week van Abdelkader Benali.

Afgelopen week overleed onze graaggeziene gast over de Middeleeuwen, de katholieke kerk en alles daartussen Peter Raedts. Met Wim Berkelaar stonden we stil bij zijn leven en werk.

In de uitzending werd ook een aflevering van onze podcastserie Het Laatste Woord aangehaald, waarin presentator Jos Palm met Raedts de historische klassieker Herfsttij der middeleeuwen bespreekt. Deze aflevering kunt u beluisteren door hier te klikken.