OVT

OVT 16 mei 2021

De Verlichting waar we onze opvattingen van vrijheid en recht aan danken, heeft ook een schaduwzijde. Zijn de Verlichtingsdenkers los te koppelen van hun hiërarchische denkbeelden over ras? Een twistgesprek tussen Ian Buruma en Anna Blijdenstein.

Verder: het Molukse drama met Coen Verbraak, het Eurovisie-songfestival als geschiedenisboek van Europa, en de laatste postkoetsovervaller van Michigan.

Abonneer je op de OVT-podcast

De OVT-podcast vind je op ►iTunes, ►RSS-feedStitcher en alle andere podcast-kanalen.
Lees hier meer over hoe je OVT als podcast terug kan luisteren op smartphone of computer.

Televisieserie over het Molukse drama

"Wat moesten we eigenlijk op die boot naar Nederland, we moesten naar Ambon toe", zo vertelt een oudere Molukker in de televisieserie van Coen Verbraak. Een ander zegt: "de pijn van de Molukker kan de Nederlander nooit voelen."

De tv-maker komt samen met ooggetuige Frieda Tomasoa praten over het televisie-epos Molukkers in Nederland: 70 jaar op weg naar huis, een verhaal over trouw en ontrouw, loyaliteit en het gevoel verraden te zijn door het land waarvoor je vocht. 

De vierdelige serie Molukkers in Nederland: 70 jaar op weg naar huis is vanaf 19 mei elke week om 20.30 te zien op NPO2. Het boek van Coen Verbraak, De Molukkers, is uitgegeven bij Alfabet Uitgevers en komt op 18 mei uit.

Het Eurovisie-songfestival als geschiedenisboek van Europa

In 1956 zong de Nederlandse Jetty Paerl het allereerste liedje óóit op het Eurovisie-songfestival. Een lief liedje over de vogels in Holland, geschreven door Annie M.G. Schmidt. Vergelijk haar optreden met de spectaculaire lichtshow van Duncan Laurence, en het wordt duidelijk dat het liedjesfestival sindsdien een grote transformatie heeft doorgemaakt.

Die transformatie is niet alleen uiterlijk, zegt journalist Dave Boomkens, co-auteur van het boek Het Eurovisie Songfestival: alle jaren, alle liedjes, alle verhalen. “Als ik naar het Songfestival kijk, lees ik het geschiedenisboek van Europa”, zegt hij. Met voorbeelden vertelt hij hoe het Songfestival onlosmakelijk verknoopt is met de geschiedenis van Europa.

Film De Oost: ruim 70 jaar na dato nog steeds taboe

Afgelopen donderdag ging de film De Oost in première op Amazon Prime Video. Grote commotie volgde. De Federatie van Indische Nederlanders stapte zelfs naar de rechter. Volgens de Federatie zou de film een te eenzijdig beeld van de geschiedenis geven, en daarom eiste ze een disclaimer bij de film.

Meer dan 70 jaar na dato blijken de Nederlandse oorlogsmisdaden ten tijde van de Indonesische vrijheidsstrijd nog steeds taboe. Historicus Maarten Hidskes die het boek bij de film schreef vertelt samen met de hoofdrolspeler Martijn Lakemeier over De Oost.

De handelingsonbekwame vrouw onderzocht

Iedere volwassene is in Nederland handelingsbekwaam, met uitzondering van mensen die onder curatele zijn gesteld vanwege bijvoorbeeld dementie of een verstandelijke beperking.

Dat is nog niet zo lang zo: tot 1 januari 1957 waren alle gehuwde vrouwen namelijk ‘handelingsonbekwaam’. Zij mochten niet zelf een bankrekening openen, een arbeidscontract tekenen of een verzekering afsluiten. Wat dit destijds voor die vrouwen, en wellicht ook hun mannen, betekende, gaat onderzocht worden door rechtshistorica Madeleijn van den Nieuwenhuizen.

Ze zoekt daarvoor ooggetuigen, ook onder de (ouders van) OVT-luisteraars. Meedoen? Klik hier voor het deelnameformulier.

De column van Micha Wertheim

Tot dood gemaakte mensen

De schaduwzijde van de Verlichting

De Verlichting waar we onze opvatting van vrijheid en recht aan danken, heeft zogezegd ook een schaduwzijde.  Ze zou niet inclusief zijn, maar exclusief, vooral iets van de witte bevoorrechte mensheid. Zo luidt een tegenwoordig veelgehoorde kritiek. 

Is die kritiek terecht? Doet ze de Verlichting niet ernstig te kort? De Nederlands-Amerikaanse schrijver en essayist Ian Buruma meent van wel, en schreef onlangs een apologie van De Verlichting in het NRC. Filosoof Anna Blijdenstein vond dat iets te veel van het goede en publiceerde in dezelfde krant een artikel over de blinde vlekken van Voltaire en co. Beide auteurs zijn te gast. 

Het Spoor Terug: De laatste overval

Een documentaire van Christianne Alvarado

“Een vreemd bericht komt uit het land van waar alle vreemde berichten komen – Amerika. Holzhay, bijgenaamd ‘Zwarte Bart’, een roover van een zekere vermaardheid, die de staten van Wisconsin en Michigan in voortdurende benauwdheid hield door zijn verbazende struikrooverscapaciteiten, is door een operatie van zijn misdadige neigingen genezen.”

Dat meldt de Rotterdamsche Courant in 1906. Deze "roover van een zekere vermaardheid" blijkt familie van Tanja Holzhey. Samen met Gabri van Tussenbroek schreef ze een boek: De laatste overval. Het onwaarschijnlijke leven van Reimund Holzhey. Daarin gaan ze op zoek naar het verhaal van deze laatste postkoetsovervaller van Michigan, die van zijn criminaliteit genezen werd.

Een radiodocumentaire van Christianne Alvarado.