"Ik hou van het water en woon op een schip, het geeft me het gevoel dat je ook nog ergens anders naartoe zou kunnen gaan," aldus zangeres Ellen ten Damme. In het kader van het Erfgoedfestival liet ze zich inspireren door het Bottermuseum en Harderwijk.

Ellen ten Damme zal in de uitzending een aantal liedjes zingen.

Eerst krijg je Michiel de Ruyter, dan een hele tijd niks, en dan de zeeheld Maarten Tromp. Hij redde het benarde Nederland van een nieuwe Spaanse invasie door de Spanjolen op zee verpletterend te verslaan. Luc Panhuysen schreef Het monsterschip. Maarten Tromp en de armada van 1639.

Een gesprek met historicus Luc Panhuysen over een vergeten, ogenschijnlijk vlekkeloze zeeheld uit de inmiddels even voorbeeldige als verguisde Gouden Eeuw.

“De Oeralregio noemen ze het hart van Rusland. Ik bevind me in dat immens koude hart waar ik de sporen van mijn vader hoop te vinden, toen hij nog niet mijn vader was, maar een van de miljoenen Russische krijgsgevangenen die na hun terugkeer door Stalin in de kampen werden vastgezet.”

Dat staat op de achterkant van het nieuwe boekje Wortel en tak van schrijfster - en OVT-columnist - Sana Valiulina. Met haar praten we over haar familiegeschiedenis en dit boek.

In het Utrecht van 1928 opende de allereerste Italiaanse ijssalon van Nederland. Guido De Lorenzo, een boerenzoon uit de Dolomieten, zocht zijn geluk in Nederland en opende midden in de crisisjaren IJssalon Venezia. Door het destijds hypermoderne neonlicht, de spiegels, Italiaanse muziek en het ijs zou de ijszaak in de jaren zestig uitgroeien tot een van de meest bezochte horecagelegenheden van Utrecht.

Na de sluiting in 2010 besloot het Openluchtmuseum de inboedel over te nemen en de ijswinkel na te bouwen en zo te vereeuwigen. Vader en zoon Carlo en Massimo De Lorenzo zijn te gast om te praten over hun familiebedrijf, samen met journalist Daniela Tasca, kenner van de Italiaanse emigratie. 

Tijdens de Maand van de Geschiedenis vindt ook het Erfgoedfestival plaats. Daarvoor werden onderzoekers gekoppeld aan kunstenaars. Zo ook cabaretier Katinka Polderman en onderzoeker Sophie Reinders.

Ze doken  in de bijzondere-boekencollectie van Radboud Erfgoed en besloten een doeboek te maken, voor volwassenen. Met recepten, kruiswoordpuzzels en kleurplaten, allemaal op basis van vondsten uit het archief. Katinka en Sophie zijn te gast om te vertellen wat ze ervan hebben gemaakt.

Historica Alicia Schrikker deed in het archief in Jakarta een merkwaardige ontdekking. In een overheidsdocument uit 1931 vond ze de aanwijzing dat twee jaar eerder, in een strafkamp waar Nederlanders Indonesische nationalisten en communisten gevangenhielden, de gevangenen was opgedragen vlinders te vangen.

‘Vlinders vangen in een strafkamp’ - die woorden bleven nog lang door haar hoofd spoken. Ze schreef er het boek De vlinders van Boven-Digoel over. Een boek vol merkwaardige kleine verhalen uit ons koloniale verleden, alledaagse gebeurtenissen die iets vertellen over grote thema’s. Auteur Alicia Schrikker vertelt in de uitzending over deze verhalen over goed en kwaad, en alles daartussenin.

De column is deze week van Sana Valiulina.

Dit jaar is het thema van de Maand van de Geschiedenis: 'Aan het werk'. James C. Kennedy, hoogleraar Moderne Nederlandse Geschiedenis, schreef het gelijknamige essay voor de Maand en is te gast.

In de aanloop naar de uitreiking van de Libris Geschiedenis Prijs 2021 op 31 oktober, bespreekt een van onze boekrecensenten elke week een kanshebber op de prijs.

Deze week werpt Wim Berkelaar een blik op Willem Drees. Daadkracht en idealisme van Jelle Gaemers.