OVT
OVT 31 maart 2019
De hongerwinter van 1944-1945 is een van de meest traumatische ervaringen die Nederland in de oorlog opdeed. Tulpenbollen, surrogaatkoffie en hongerdood bepalen het beeld van deze tijd. Toch was de voedselcrisis geen periode van passief lijden, maar eerder van ongekende veerkracht. Zo blijkt uit de nieuwste studie over deze tijd, ‘De hongerwinter’ van historica Ingrid de Zwarte. De auteur is te gast.
Verder in OVT: excuses voor de inheemse moord in Mexico, de column van Abdelkader Benali, de paus die ringkussen ontweek, Wim Berkelaar over historische boeken, management tips van Napoleon, Christianne Alvarado over historische podcasts in het kader van de Week van de Podcast en in Het Spoor Terug: Vrouwen van Staal.
Excuses voor inheemse moord
Het is aan de late kant, maar het kan nog. Spanje en het Vaticaan moeten excuses aanbieden aan Mexico voor het bloedbad onder de inheemse bevolking 500 jaar geleden. Dat vindt de linkse president Lopez Obrador, die overigens ook heeft erkend dat de Mexicaanse staat zelf ook genocidaal is opgetreden tegen de oorspronkelijke inheemse bewoners. Spanje wil niets van verontschuldigingen weten, en het Vaticaan heeft vier jaar geleden al zijn excuses aangeboden voor de medewerking aan volkerenmoorden in deze regio. Te gast zijn historicus Dik van der Meulen en Spanje-correspondent Lex Rietman.
Paus ontwijkt ringkussen
Bij herhaling trekt de allerheiligste zijn hand terug als pelgrims zijn ring willen kussen. Zo is te zien op een filmpje dat deze week viraal ging in katholieke kring. Paus Franciscus wil, zo wordt gezegd, geen levend reliek zijn, maar een echt mens. Weg dus met die steriele plechtigheden die hem en de gelovigen bevriezen in de hiërarchische kerk van eeuwen. Maar waar komt het ringkussen vandaan en kan de paus deze traditie zomaar opheffen zonder aan de kern van het katholieke geloof te komen? Kerkhistoricus Peter Raedts buigt zich over dit religieus historische fenomeen.
De Hongerwinter
De hongerwinter van 1944-1945 is een van de meest traumatische ervaringen die Nederland in de oorlog opdeed. Tulpenbollen, surrogaatkoffie en hongerdood bepalen het beeld van deze tijd. Toch was de voedselcrisis geen periode van passief lijden, maar eerder van ongekende veerkracht. Zo blijkt uit de nieuwste studie over deze tijd, ‘De hongerwinter’ van historica Ingrid de Zwarte. De auteur is te gast.
Historische Boeken met Wim Berkelaar
Historicus en recensent Wim Berkelaar bespreekt de nieuwste historische boeken. Met ditmaal: ‘Galg en guillotine. Executies door de eeuwen heen’ van Jonathan J. Moore; ‘Identiteit. Waardigheid, ressentiment en identiteitspolitiek’ van Francis Fukuyama; ‘Brutus. De nobele samenzweerder’ van Kathryn Tempest; ‘Gandhi. De biografie’ van Ramachandra Guha.
Manager Napoleon
De kleine korporaal ofwel Napoleon was een selfmade man en een alleskunner. Hij deed zijn eigen marketing, financieel beleid en had vanzelfsprekend de operationele leiding over het ‘bedrijf’ Napoleon. Historicus Johan Op de Beeck, schrijver van een vuistdikke driedelige biografie over de keizer en veldheer, schreef ‘Napoleon. Inspiratie voor hedendaags management en leidinggeven’. De auteur komt tips geven over hoe je met Napoleon leven en loopbaan in eigen hand kunt nemen.
Historische Podcasts
De podcast is aan een flinke opmars begonnen. De afgelopen jaren zijn er veel makers opgestaan die hun publiek vinden via de koptelefoon van de smartphone. De wildgroei maakt dat er voor ieder wat wils is: van politieke ‘chatcasts’ met langere gesprekken over urgente thema’s, tot mooi gemonteerde short story’s met human interest verhalen. OVT redacteur en podcast-liefhebber Christianne Alvarado komt vertellen welke historische podcasts de moeite van het luisteren waard zijn.
Het Spoor Terug: Vrouwen van Staal
Enorme stoomwolken, gloeiend ijzererts, blokken staal en vooral zwetende stoere gespierde mannen. Dat was de uitstraling van de staalfabriek aan de IJmond, de Hoogovens. Dat er ook vrouwen werkten is minder bekend. Maar naast de koffiejuffrouwen en secretaresses waren ze er ook, de vrouwen van staal, die zwoegden en zweten tussen de mannen. Gerard Leenders maakte een documentaire over de vrouwen van Hoogovens.
Samenstelling Gerard Leenders en Pauline van Vliet, gemonteerd door Alfred Koster. Met dank aan Ed Bosma, Mieke Jansen van het Hoogovenmuseum, Robert Moens, het TataSteel Orkest en Stichting Kist.