OVT 26 mei 2019
OVT 26 mei 2019
Het was de belangrijkste zonsverduistering in de geschiedenis van de wetenschap, want ze ‘bewees’ op 29 mei 1919 Einsteins relativiteitstheorie. Wetenschapsjournalist Govert Schilling komt praten over de verduistering die de doorbraak van Einstein betekende.
Verder in OVT: de zoektocht naar Doggerland, de column van Abdelkader Benali, de staking in Curaçao 50 jaar geleden, de buitenechtelijke zoon van prins Hendrik, de nieuwe Aladdin-film, wie waren de vrijwilligers voor de Waffen-SS en in Het Spoor Terug: Bommen op Den Helder.
Einsteins zonsverduistering
Het was de belangrijkste zonsverduistering in de geschiedenis van de wetenschap, want ze ‘bewees’ op 29 mei 1919 Einsteins relativiteitstheorie. Er werd dan ook werk van gemaakt met wetenschappelijke experimenten door deskundigen, zowel tijdens de verduistering als daarna. Wetenschapsjournalist Govert Schilling komt praten over de verduistering die de doorbraak van Einstein betekende.
Teylers Museum besteedt op woensdag 29 mei extra aandacht aan deze mijlpaal met rondleidingen naar de Sterrenwacht, het hoogste puntje van Teylers Museum bovenop de Ovale Zaal. Lees hier meer over de rondleidingen.
Trinta di mei
Het begon als een staking, maar het werd al gauw een volksopstand. Trinta di mei oftewel ‘dertig mei’ 1969 is een gebeitelde datum in Curaçao. Op die dag, volgende week vijftig jaar geleden, was het geduld van de zwarte en gekleurde arbeidersbevolking met het witte bevoorrechte regime op. Het werd tijd voor verandering en sociale hervormingen. Maar kwamen die er ook, en hoe kijkt Curaçao terug op de opstand van toen? Oud-politicus en ooggetuige John Leerdam is te gast.
Zoektocht naar Doggerland
Ruim 7000 jaar geleden, in Brexitloze tijden, zaten Engeland en het vasteland van Europa nog gewoon aan elkaar vast. Het gebied heette Doggerland en bestond uit een gigantisch laagland dat de oostkust van Engeland verbond met onder meer Nederland. Er liepen mammoeten rond, jagers en verzamelaars in berenvellen en allerhande diersoorten. Het gebied verdween in 5000 voor Christus - dankzij een stijgende zeespiegel - voorgoed onder water. Julia Blackburn ging in haar boek ‘Lied van de tijd’ op zoek naar sporen van het mythische land. De schrijfster is te gast.
Buitenechtelijke Hendrikszoon
Nederland was in 1979 vol van de ontdekking: de erkend schuinsmarcheerder prins Hendrik, de echtgenoot van Wilhelmina, bijgenaamd Varkens Heintje, zou een buitenechtelijke zoon hebben gehad, Pim Lier. Uit recent opengestelde documenten uit het Nationaal Archief blijkt hoe het koningshuis in de jaren twintig en dertig haar best deed de onthulling ervan te voorkomen. Oranjehistoricus Dik van der Meulen dook in de papieren van de affaire-prins en zijn nazaat en schreef in ‘Historisch Nieuwsblad’ een artikel over de opzienbarende Oranjestreken om berichten over de zoon van de prins uit de wereld te houden. De auteur is te gast.
Aladdin
Deze week gaat de film Aladdin in première. De musicalfilm van Disney is gebaseerd op de gelijknamige animatiefilm die weer is geïnspireerd op de sprookjes van Duizend-en-een-nacht. Deze keer zijn Aladdin en prinses Jasmine geen getekende figuurtjes, maar levensechte acteurs. Maar hoe zit het ondertussen met de geromantiseerde weergave van de Arabische wereld? Is Aladdin inmiddels vrij van westerse stereotyperingen of hangen er nog wat zogeheten oriëntaalse eigenschappen aan hem? Arabiste en cultuurwetenschapper Judith Naeff bespreekt de film.
Vrijwilligers voor de Waffen-SS
Circa 25.000 Nederlandse mannen meldden zich tijdens de Bezetting aan bij de Waffen-SS. Ze gingen veelal naar het Oostfront om te vechten tegen het communistische spook. Geen ander Europees land leverde zoveel vrijwilligers voor Hitlers keurtroepen als Nederland. Wat bezielde de mannen, uit welke kringen kwamen zij, en hoe verging het deze als landverraders gebrandmerkte mannen na de oorlog? Evertjan van Roekel onderzocht persoonlijke dossiers van ex-SS’ers en schreef ‘Veldgrauw. Nederlanders in de Waffen-SS.’ De historicus is te gast.
Het Spoor Terug: Bommen op Den Helder
‘En toen hoorde ik voor het eerst dat meest sinistere, meest satanische geluid dat de schepping ooit gekend heeft: het gieren van neerkomende bommen.’ Een citaat van schrijver Anthony van Kampen over het eerste Duitse bombardement op Den Helder op 14 mei 1940, een paar uur na de capitulatie. Er zullen nog meer dan 150 bombardementen volgen, maar dan door geallieerde vliegtuigen. En dat al vanaf eind mei 1940. Daarmee is Den Helder veruit de meest gebombardeerde stad van Nederland. Een spookstad ook, want de meeste inwoners vluchten naar dorpen buiten Den Helder om de bombardementen te ontlopen. Kinderen van toen vertellen hun herinneringen. Een documentaire in Het Spoor Terug, gemaakt door Gerard Leenders en Erik Willems.