‘Met deze oefening leer je om steeds langer door te kunnen gaan met draaien, zonder duizelig te worden. Je krijgt er een beetje een natural high van. Even -fjioe- alle gedachten op nul. Je kan zeggen dat het als een soort mentale reset werkt. Ik wil dit graag doorgeven want het kan iedereen helpen die met spanning om moet gaan.’
‘Als acteur ben ik soms een beetje zenuwachtig, bijvoorbeeld voor een première. Deze bewegingsoefening gebruik ik als tool om rustig te worden, concentratie en focus te krijgen voor een optreden of aan het begin van de dag. Ik heb de oefening in de jaren tachtig van een sjamaan geleerd voor de bewegingsvoorstelling Opus E.S.P. We hebben het toen een maand lang tijdens de repetities gedaan. De beweging is gebaseerd op een spirituele derwisj-dans uit het soefisme waarbij je om je eigen as draait, of beter gezegd, om je eigen hart. Deze oefening is voor mij als de zikr, een spiritueel ritueel van herhaling.’
‘Je traint je uithoudingsvermogen op het gebied van draaien. De benodigdheden zijn enkel het hebben van genoeg ruimte; ongeveer anderhalve meter. Gladde sokken zou ik uit doen. Je kunt het beste draaien op schoenen of blote voeten. De basishouding is heel belangrijk. Hiermee begin je de oefening, hier keer je naartoe terug als je duizelig wordt en hiermee eindig je. Bij de basishouding kruis je je armen voor je borst en richt je je blik op je navel terwijl je rustig ademt. Voor beginners is het belangrijk te focussen op je hand en rustig je voeten, stapje voor stapje, bij te draaien. Wanneer je ervarener wordt, dan gaat het voetenwerk vanzelf en voelt het alsof je zweeft!’
‘Het grappige is, kinderen experimenteren hiermee, ze draaien rondjes, duikelen eindeloos op het duikelrek. Volwassenen doen dat nauwelijks, terwijl het zo fijn is. Mijn advies is deze oefening dagelijks te doen. Om te beginnen twee minuten per keer. Aan het eind van de maand kun je dan een half uur draaien. Mijn record is nu een uur. En, je verleert het niet. Als je het eenmaal kan, dan blijft het in je systeem.'
'Luistertip: aan het einde van mijn oefening hoor je het lied Semananem van het album Seyahatname van Mercan Dede. Dit lied gaat over deze oefening, over het draaien. De Turkse artiest Mercan Dede componeert, speelt ney en bendir en werkt ook als dj en producer. In het lied hoor je de tekst: 'I can't explain it in words, turning is just one motion, copying what the universe does.''