'Hebben wij controle over de kunst? Ik denk het niet. Door de controle los te laten, je individu los te laten, kun je beter in contact komen met de collectieve geest en daar zit de essentie. Heb vertrouwen! Durf iets te doen waar je zelf geen controle over hebt.’
Voor Oefening baart kunst deelt Lita Cabellut een transformatie-oefening. Deze oefening brengt Lita vrijheid. ‘Het transformeren, het breken (van haar werken), biedt een ander perspectief en een andere dimensie. Het is een oefening van vrijheid waarbij je de controle loslaat om tot de essentie te komen.’
‘Het is wel van belang dat je eerst meester wordt van je kunstvorm. Want zonder meesterhand, kunnen we ons niet laten gaan. Kunst vraagt oefening en discipline. Ik heb jaren geoefend om een klassiek schilderij te kunnen maken. Bijvoorbeeld het schilderen van de ogen, de mond, daar zitten heel veel uren oefenen in. Geef jezelf de tijd om die discipline in je vingers te krijgen en de werking van materialen te ontdekken, vormen te bestuderen. Maak gebruik van de voorbeelden die de grote meesters je bieden. Probeer echt te begrijpen wat ze deden en te maken wat zij hebben neergezet.’
Twee jaar geleden begon Cabellut met deze oefening. ‘Dan komt er een punt in je carrière dat je voelt: ik moet, om naar de essentie te komen, de controle over het beeld loslaten.’ Sindsdien hebben Lita Cabelluts schilderijen vaak twee jaartallen op het bijschrijft staan: het jaar dat ze het doek beschilderde en het jaar dat ze het werk transformeerde door het doek van het raam te halen en de verflaag op intuïtieve wijze te breken.
‘De controle loslaten en een werk ‘kapot’ maken kan super eng zijn. Want na jaren van oefening en beheersing is het een grote omslag om de controle los te laten. Wat helpt: visualisatie. Hou het moment voor ogen dat je verwonderd bent over wat er uit je handen komt als je de controle loslaat. Een belangrijk onderdeel hierbij is het loslaten van wat je geleerd hebt. Zie het als een ontdekkingsreis.’
‘Het helpt om hierbij vertrouwen te hebben in het collectief, in het geheel waar je onderdeel van uitmaakt. Elk proces is onderdeel van een groter geheel. Jij als individuele kunstmaker, bent onderdeel van een collectief, van de maatschappij, van het heden en het verleden. De maatschappij is in verandering en zo is ook de kunst die we maken in beweging.'
‘Tijdens het transformeren gebruik je je lichaam. Improvisatie is belangrijk. Soms gebruik ik mijn ademhaling en ga ik op het ritme van mijn ademhaling breken. Andere keren gebruik ik mijn voeten, of juist mijn handen. Ga op je gevoel af. Het is van belang dat wanneer je het eindresultaat bekijkt, je het accepteert en niet gaat veroordelen of het werk gaat corrigeren. Ik ben eigenlijk altijd verbluft over de nieuwe dimensie van het eindresultaat.’