'Ik heb net de roman Badal van Anil Ramdas uit 2011 opnieuw gelezen. Ik kende Ramdas en hij was een voorbeeld voor me, een krachtige, zelfstandig denkende intellectueel. Maar hij was wel iemand met een gebruiksaanwijzing, zeker geen makkelijke man om mee om te gaan.
Ik was al eens in dit boek begonnen toen het uitkwam, maar ik vond het toen te heftig, bijna té persoonlijk. Het gaat over een man die geen relatie kan onderhouden en die vecht tegen zijn alcoholverslaving. Hij kijkt terug op de puinhoop die hij heeft aangericht.
Ook Ramdas zelf dronk op dat moment veel. Hij had zo veel woede in zich, hij ageerde tegen Geert Wilders en tegen wat hij ‘white trash’ noemde. In de roman probeert de hoofdpersoon in kaart te brengen wat ‘white trash’ nu eigenlijk is, hij zoekt naar een verklaring van de woede van de achtergestelde witte onderklasse. En heel diep en sterk thema, dat Badal verpletterend actueel maakt. Deze roman heeft me geholpen te begrijpen waarom zo veel mensen nu in opstand komen, waarom ze vechten voor gelijkberechtiging. Hij heeft mijn gedachten op scherp gezet.'
Schrijver Abdelkader Benali is deze week onze gastcurator. In de uitzending én op de site deelt de schrijver kunstenaars en kunstwerken die hem inspireren. Wie beïnvloedde zijn werk? Op welke schouders staat Abdelkader Benali?
#1 Anil Ramdas
#2 Kar-Wai Wong
De film Chungking Express van de Chinese regisseur Kar-Wai Wong is een mozaïekvertelling die speelt in het Hongkong van de jaren negentig. Een van de verhalen gaat over een politieagent die elke dag noodles gaat eten bij een nachtrestaurant en die heimelijk verliefd is op het meisje dat daar werkt. Verder gebeurt er niet veel, maar Kar-Wai-Wong maakt er een prachtig sprookje van. Het is melancholiek, maar niet te donker, speels maar niet te frivool. En het bruist van de energie.
Ik weet nog precies dat ik deze film voor het eerst zag, in de jaren negentig. Het was een openbaring, ik dacht: wauw, zo mag het dus ook. Je hebt haast niets nodig om een verhaal te kunnen vertellen; één agent en één meisje zijn genoeg. Er zit een schitterende scène in, waarin het meisje door de kamer danst terwijl ze naar California Dreamin' luistert. Het nummer begint heel rustig maar het wordt steeds heviger, terwijl het meisje er steeds meer in opgaat. En als kijker voel je met haar mee, je stijgt met haar op. Een fantastische kijkervaring, die me deed beseffen dat beeld ook poëzie is en geen taal nodig heeft.
#3 Mohamed Choukri
Ik kom uit dezelfde gemeente in Marokko als Mohamed Choukri. Hij heeft zich ontworsteld aan een gewelddadig, anafabetisch en arm milieu en is schrijver geworden.
Hongerjaren is echt een revolutionair boek, waarin Choukri meerdere taboes doorbreekt. Ten eerste breekt hij de regel dat je niet negatief over je vader hoort te schrijven, hij zet hem neer als een zeer gewelddadige, gestoorde vent. Ten tweede schrijft hij niet omfloerst om gevoelige thema’s heen. Choukri gebruikt simpel Arabisch en gaat meteen - bam - naar de kern. Homoseksualiteit, misbruik, geweld, armoede: hij omschrijft het allemaal heel direct. Ik zocht naar manieren om over mijn achtergrond en mijn familie te schrijven, een literair voorbeeld, en dat vond ik in Choukri. Zijn werk is zo schokkend, herkenbaar en rauw. Echt onvergetelijk.
#4 Rem Koolhaas en denktank AMO
Een paar jaar geleden heb ik Elements of Architecture gekocht, een geschiedenis van het bouwen door Rem Koolhaas en denktankt AMO. Ik heb gesmuld van dit boek. Voor mij is dit - verhalen vertellen over de fascinerende vormen die de architectuur kan aannemen - pure literatuur. Het maakte mij ervan bewust dat mijn realiteit is geconstrueerd door denkers, door de mensen die de ruimte om mij heen hebben vormgegeven.
Ik ben altijd al gevoelig geweest voor de ruimte waarin ik me bevind; voor de huizen, de parken, de pleinen. Ik wandel veel en vind vooral het grensgebied tussen de stad en het platteland spannend en poëtisch. Hier vind je plekken die desolaat kunnen zijn, maar die ook de belofte van een nieuw begin in zich dragen. Het boek Countryside, a Report, van Rem Koolhaas en AMO uit maart dit jaar onderzoekt de toekomst van het snel veranderende platteland. Klein als een wandelgids en erg inspirerend.
Abdelkader Benali gastcurator van Mondo
Lees hier alles over de uitzending van 27 september waarin Abdelkader Benali gastcurator is.