Ik lees het liefst… in bad, daar heb ik zo’n plankje voor.
Ik lees nu… De zeven zussen van Lucinda Riley. Ik zit in een boekenclub met een paar andere schrijvers en Hanna Bervoets koos dit boek, vooral om erachter te komen waar die enorme aantrekkingskracht ‘m nou in zit. Ik begin het wel te begrijpen: Riley is ontzettend goed in opbouw en in het her en der verstoppen van geheimen. Je móét er gewoon achter komen hoe het zit.
Mijn boekenkastindeling… is in principe alfabetisch. Maar ik heb ook twee planken met boeken die ik nog niet heb gelezen. En elk boek dat ik zelf schrijf, krijgt ook een eigen plankje. Bewaar de zomer is bijvoorbeeld autobiografisch, daarom heb ik memoires bij elkaar gezocht die me hielpen bij het vinden van een stijl en aanpak. Roxane Gays Honger staat er vanwege haar onbeschaamde stijl, Chelsea Girls van Eileen Myles om dat wilde jarentachtiggevoel. De plank voor mijn nieuwe boek, dat zich deels in de 16de eeuw zal afspelen, staat meer in het teken van historische research, met werken over heksen en de heksenjacht.
Je leert mensen pas écht kennen via hun boekenkast. Mondo duikt daarom elke week in de boekenverzameling van een cultuurmaker. Deze week: schrijver Alma Mathijsen, wier laatste boek 'Bewaar de zomer' in november is verschenen.
Boeken-cv
#1 De vegetariër
Han Kang
‘Dit is een favoriet in mijn boekenkast, een roman waaraan ik vaak moet denken en waarnaar ik als schrijver erg opkijk. Het gaat over een vrouw die probeert te veranderen in een boom. Dat klinkt in eerste instantie natuurlijk best vreemd, maar je gaat er als lezer al heel snel in mee. Haar transformatie wordt beschreven vanuit de perspectieven van haar man, schoonbroer en zus – nooit vanuit haarzelf. Het is ontzettend mooi geschreven, je leeft mee met haar hele tocht: van het moment waarop ze besluit vegetariër te worden, tot het punt waarop ze niets meer wil eten en alleen nog op haar handen wil staan met haar vingers als wortels in de grond.
De eerste zin is meteen al zó goed: ‘Voordat mijn vrouw vegetariër werd, had ik haar in alle opzichten altijd volstrekt oninteressant gevonden.’ Dan wil je toch meteen verder lezen? Het is een slimme keuze om niet vanuit het perspectief van de hoofdpersoon te schrijven, omdat er zo niet voor de lezer ingevuld wordt hoe zij dit proces beleeft. Je leest alleen welk effect haar transformatie heeft op haar naasten, die haar ineens zien loskomen van alle gedragsnormen en zich daardoor ook sterk tot haar aangetrokken voelen. Daar gaat de roman denk ik over: hoe vermoeiend het is om altijd maar aan verwachtingen te moeten voldoen en een bepaald beeld van jezelf omhoog te moeten houden. De hoofdpersoon trekt dat schouwspel op een gegeven moment niet meer, en bij het lezen van dit boek ga je zelf ook denken: jezus, ik wil ook een boom zijn. Wat is mens-zijn toch eigenlijk een gedoe.’
#2 Kleinzeer
Nadia de Vries
‘Dit is het eerste non-fictie werk van Nadia de Vries, dichter en promovendus aan de UvA. Ik denk dat zij nog heel wat fantastische dingen gaat maken, want dit is al zó prachtig. De Vries is als kind gediagnosticeerd met een zeldzame bloedziekte en haar is destijds verteld dat ze de volwassen leeftijd niet zou halen. Ze heeft altijd geleefd met het idee dat het binnenkort afgelopen zou zijn, dat iedereen door zou leven behalve zij. Tegen de verwachtingen in heeft ze het overleefd - ze is inmiddels 29 - maar haar blik op de wereld staat nog steeds in die stand van vroeger. Daardoor heeft ze zó’n uniek perspectief, dat ze mooi weet over te brengen in Kleinzeer. Het is kwetsbaar en tegelijk waanzinnig krachtig. Een werk waarin over elke zin is nagedacht, dat aanvoelt als een soort rozenkrans, als een bezwering van de dood. Wat mij betreft mag Nadia de Vries nog veel meer aandacht krijgen en ik kan niet wachten om te lezen wat ze hierna nog gaat schrijven.
#3 Wij slaven van Suriname
Anton de Kom
Ik vind dat iedereen in Nederland deze klassieker moet lezen. In een mengeling tussen literatuur en geschiedschrijving vertelt Anton de Kom het verhaal van de slavernij in Suriname. Het is zwaar, gruwelijk en confronterend om te lezen, maar ook een schitterend geschreven en ontzettend belangrijk werk.
Ik viel echt van mijn stoel tijdens het lezen: hoe was het mogelijk dat ik zo weinig van deze geschiedenis wist? Dat er op mijn middelbare school misschien twee bladzijden aan gewijd werden in mijn geschiedenisboek? Ik heb bijvoorbeeld nauwelijks iets geleerd over de verzetsstrijders die tegen de Nederlandse overheersing vochten, terwijl hun verhalen in de Surinaamse gemeenschap wél heel bekend zijn.
Het boek behandelt ook de periode na de afschaffing van de slavernij in Suriname, toen er een onderwijssysteem werd ingevoerd waarin kinderen moesten leren over de Nederlandse geschiedenis. Zo probeerde Nederland nog steeds superioriteit uit te stralen en de andere kant van de verhalen uit te wissen. Na het lezen van dit boek kreeg ik een idee van alle smerige tactieken die Nederlanders hebben ingezet om verdeeldheid te zaaien in Suriname.
Wij slaven van Suriname opende mijn ogen op heel veel verschillende manieren: als je het eenmaal gelezen hebt, kun je het niet meer vergeten. Ik heb het behandeld met een leesclub in de Bibliotheek van Utrecht en zou zeker aanraden om het met een groep te lezen, omdat juist gesprekken achteraf zo mooi en waardevol zijn. Dit is deel van onze geschiedenis, of we het willen of niet.