Zondag 4 oktober is de Vlaamse auteur Stefan Hertmans te gast bij Mondo om te vertellen over zijn nieuwe boek 'De Opgang'. Hierin beschrijft Hertmans het leven van de vooraanstaande SS'er Willem Verhulst, die ooit de eigenaar van Hertmans' voormalige huis in Gent was. We vroegen de schrijver om drie boeken te tippen die ons kunnen helpen om de Tweede Wereldoorlog beter te begrijpen.

Kaputt

Curzio Malaparte

'Een van de grootste klassiekers voor elke schrijver die oorlogen behandelt, is Kaputt van Curzio Malaparte. Dit boek laat als geen ander zien wat voor een planetaire catastrofe een oorlog is. Over wat zo'n situatie doet met mensen en hoe de hele orde ervan kapotgaat. Op dat gebied vind ik Kaputt nog altijd een meesterwerk. 

Het boek is geschreven in een merkwaardige moderne stijl. Malaparte was oorlogscorrespondent en heeft de oorlog met zijn eigen ogen meegemaakt. Je voelt de hardheid van een getuige, maar het is in een prachtig literaire taal omgegoten. Er staan scènes in die je nooit meer vergeet. De terechtstellingen, de slachtpartijen. De verhalen blijven plakken aan je ribben.'

© TodoColeccion / TodoColeccion
© Atlas

Stille Rebellen

Marion Schreiber

'Stille Rebellen is een spectaculair verhaal over een stukje vergeten Belgische geschiedenis. Het vertelt het verhaal van de enige overval ooit door mensen van het verzet op een deportatietrein. Dat gebeurde op 19 april 1943, op een aantal kilometer van Brussel. Daar plaatsten drie linkse, Franstalige studenten 's nachts een rode lamp op het spoor. Een aankomende trein, die met 1500 Joden op weg naar Auschwitz was, kwam tot stilstand, waarna de studenten met tangen de wagons openbraken. Zo'n tweehonderd mensen wisten te ontsnappen. Een ongelofelijk verhaal van drie jongens die de heldenmoed hadden om zo'n gruwelijke trein tegen te houden. 

Een van de personages uit mijn nieuwe boek, de beeldhouwer Coenraad Tinel, is later bevriend geraakt met een van de overlevenden, Simon Gronowski, die als klein jongetje door zijn moeder uit die trein werd geduwd. De een is de zoon van een vooraanstaande nazi, de ander een ontsnapte Jood. Een bijzondere vriendschap die in België veel besproken is.'

1942: Het jaar van de stilte

Herman van Goethem

'In de Vlaamse  literatuur over de Tweede Wereldoorlog ligt de focus vaak op de collaboratie met de bezetter, hoewel er natuurlijk ook veel Zivilcourage is geweest bij burgers die joodse mensen verstopten of hielpen vluchten. Van Goethem focust op de collaboratie van de Antwerpse politiediensten met de Duitse bezetter en op de Antwerpse slachtoffers van de holocaust. De Dossinkazerne in Mechelen, waar joodse mensen werden samengebracht voor ze naar de vernietigingskampen werden gestuurd, herbergt momenteel duizenden foto's en biografieën van verdwenen joodse burgers.

Het speurwerk van Van Goethem naar hun identiteit en hun lot heeft grote betekenis voor de verwerking van de collaboratie in België, die achteraf vaak vergoelijkt werd als Vlaams idealisme. Het boek is wat men in het Duits een Fundgrube noemt, een enorme bron van informatie en bijzonder belangrijk voor de verwerking van de collaboratie in Vlaanderen.'

© Polis