Rahm Emanuel was de stafchef van Barack Obama. Daarna werd hij burgemeester van Chicago, de stad waar het eerste grote boek van Chris Ware zich afpeelt: Jimmy Corrigan – The Smartest Kid on Earth. Sinds ik dat boek las, wil ik alles van Ware lezen, zien en hebben, omdat niemand zulke mooie boeken maakt als hij.
Geen idee welke Netflix-film je nu weer moet kijken? Maakt die eeuwig herhalende Spotify playlist je hersendood? Geen nood. Elke maand werpt een talentvolle maker een blik op de hemel en ziet daar wat jij deze maand moet zien, horen of lezen. Deze keer is cabaretier en schrijver Micha Wertheim onze huis-astroloog.
Ram
In zijn nieuwe roman vertelt hij de levensverhalen van eenzame mensen die door en langs elkaar leven. Dat kan hij omdat hij zijn romans in een heel eigenzinnige combinatie van strips en schema’s vat. Let op, want de boeken van Ware zijn met zo veel precisie getekend dat je ze niet even in bed kunt doorbladeren. Je moet er echt voor gaan zitten. Ware eist concentratie. En laat concentratie nu net zijn wat ons in deze tijd kan helpen.
Stier
Stieren zijn koeien. En laat mijn favoriete toneelgezelschap nu net De Koe heten. Ze hebben hun oude voorstellingen online gezet, want waarom zouden kunstenaars nu al moeten reageren op een situatie waar we middenin zitten? Niemand kan overzien waar het heen gaat. Veel beter dus om de verloren tijd in te halen met wat we hebben gemist.
Minstens zo indrukwekkend vond ik het boek dat De Koe maakte ter gelegenheid van haar dertigjarig jubileum: Koe doet boek. Dat boek gaat over hoe je theater maakt en waarom. Wat theater kan, en wat het niet kan. Als ik een boek over theatermaken had willen schrijven, was dit het geweest. En zoals alles wat De Koe doet, is het grappig, slim qua vorm en heel mooi en met zorg gemaakt
©
Uitgeverij Hannibal
Tweelingen
Een tweeling heb ik thuis. Ze zijn het vaak niet met elkaar eens, maar net als hun vader zijn ze dol op de prentenboeken van beeldenkunstenaar Pépé Smit – of die nu gaan over een strontvlieg met smetvrees of over Fred het Hert, die het regelmatig aan de stok krijgt met de schrijfster van deze prentenboeken, die grappig, slim, ontroerend en aangenaam amoreel zijn. Er komt deze maande een nieuw boek uit: Fred en de rare vogel. Alle reden om de kleine boekhandel en de kleine lezer te steunen.
Kreeft
Kreeft ben ik zelf. Wist u dat al mijn voorstellingen online te bekijken zijn? Netflix had geen belangstelling, maar bij YouTube wilden ze het wel met mij proberen. Op mijn site zijn ze allemaal terug te vinden. Zelf raad ik in deze tijd het liefst Iemand anders aan. Maar wees welkom om ze allemaal te kijken. Mijn laatste was zo goed (overal vijf sterren) dat de NPO hem in de nacht van 31 mei op tv zal uitzenden.
Leeuw
De leeuw is een katachtig dier. In de documentaire Mr Gaga, over de charismatische, geestige en voor mij onovertroffen Israëlische choreograaf Ohad Naharin, wordt zijn manier van bewegen als katachtig beschreven.
Diep van binnen heb ik altijd danser willen worden, maar al snel werd duidelijk dat ik ook daar geen talent voor had. Fijn dus dat Naharin niet alleen professionele dansers in beweging wil houden, maar de hele wereld aan het dansen wil krijgen met zijn zogenaamde Gaga-dans. Jong en oud doen er overal ter wereld aan mee. Het is veel leuker dan yoga, en volgens mij minstens even gezond. Zelfs in tijden van corona kun je thuis Gagales volgen. Maar bekijk eerst de schitterende documentaire over hoe deze kunstenaar zijn eigen taal vond.
Maagd
Maagd is Maria Bamford niet, maar ik durf te wedden dat ze dat vroeger wel geweest is. Als ik een comedian mag aanraden aan de lieve mensen thuis, dan deze supereigenzinnige dame, die haar verleden als psychiatrisch patiënt meeneemt in haar verhalen en supergrappig Netflix-serie, maar het vooral gebruikt om iets te vertellen over, opnieuw, eenzaamheid en de absurditeit van het leven. Bamford nam ooit een voorstelling op met alleen haar ouders en zus in het pubiek.
Bamfords laatste show begint met hoe ze optreedt voor één persoon en aan het einde van de voorstelling spreekt ze de hele Melkweg toe. Veel mensen moeten wennen aan haar gekke stem, ik ook, maar als je dat doet is ze geniaal. Bijvoorbeeld in deze toespraak die ze hield op haar oude universiteit, over de waarde van kunst en de waardering voor kunstenaars.
Weegschaal
Weegschaal bestaat uit twee heldere sterren die luisteren naar de namen Zubenelgenubi en Zubeneschamali. Wist u niet hè? Nou, ik ook niet. Maar dat is wat sterren met ons doen. Ze herinneren ons eraan hoe klein, onwetend en onbeduidend we zijn. In Sterrenmeisje, de tweede track op de nieuwe CD van Roosbeef, helpt Roos Rebergen ons om te gaan met ons eigen onvermogen: ‘Wees maar niet bang / Fluisterde ik in haar oor / Want de ster die je ziet is er al lang vandoor’.
Het zijn de teksten die mij fan van Roos Rebergen maakten toen ik haar voor het eerst hoorde in een interview door Martin Simek, en het zijn haar teksten waarvoor ik altijd bij haar terug blijf komen. Doodzonde dat de tour bij haar nieuwe plaat voorlopig niet doorgaat. Gelukkig kunnen we er thuis naar luisteren. Misschien wel ’s nachts, onder een hemel van sterren die al lang niet meer bestaan. Als dat de corona niet in perspectief zet, weet ik het ook niet meer.
Schorpioen
Schorpioenen kunnen het soms niet laten om hun dodelijke gif te spuiten. Ook ik heb daar wel eens last van. Wat mij dan kalmeert is luisteren naar een mooi verhaal. Boeken voorlezen is een onderschatte kunst. De voorlezer moet zichzelf kunnen wegcijferen. In de Belgische podcast Zandman snappen ze dat heel goed. Acteurs lezen korte verhalen die zich daar goed voor lenen met zorg en liefde voor. Iedere week zet ook The New Yorker een literair verhaal online dat door de schrijver zelf wordt voorgelezen. Dan blijkt dat niet iedere schrijver ook goed kan voorlezen. Maar het liefst luister ik naar The New Yorker Fiction Podcast, waar schrijvers die zelf ooit in The New Yorker hebben gepubliceerd, een favoriet verhaal van een andere schrijver uit het archief van dat blad uitkiezen om voor te lezen. Vooraf en achteraf praten ze er kort over met de fictieredacteur van The New Yorker, Deborah Treisman. Ook die gesprekjes zijn goud waard.
Steenbok
Steenbok is een sterrenbeeld dat bestaat uit zwakke sterren aan het firmament. Onbereikbaar voor ons, maar niet voor Rick en Morty. Het is naast I Think You Should Leave de enige serie waar ik op dit moment echt hardop om kan lachen. (Beide zijn te zien op Netflix.) Maar Rick and Morty is stiekem ook een verzameling heel slimme filosofische gedachte-experimenten gemengd met bijtende maatschappijkritiek waar alle geëngageerde kunstenaars in het Stedelijk Museum van Amsterdam nog niet eens één puntje aan kunnen zuigen. Allemaal verpakt in de even grove als moralistische avonturen van de geniale alcoholische wetenschapper Rick, die met zijn niet niet zo heel snuggere kleinzoon Morty door het heelal vliegt. Wel bij het begin beginnen, anders verdwaal je...
Waterman
Waterman doet mij denken aan het gedicht ‘Een zwemmer is een ruiter’ van Paul Snoek, dat onder mijn aandacht werd gebracht door Ellen Deckwitz. Van haar bijzonder inspirerende bundel Olijven moet je leren lezen krijg je zin om poëzie te lezen: als je dat boek dichtslaat wil je meteen andere bundels openslaan. Zoals Vormen van gekte, de nieuwe dichtbundel van Judith Herzberg. In het titelgedicht, waar ik mij dezer dagen echt aan vasthoud, wordt ook gezwommen. Poëzie lezen is het dichtste bij zwemmen dat we hebben nu de zwembaden gesloten zijn. Neem een duik!
Vissen
Vissen kunnen praten in de verhalen van Etgar Keret. In zijn nieuwste bundel kijkt er eentje TV terwijl de familie waar hij woont ligt te slapen. Toch heb je in zijn verhalen nooit het idee dat dat raar is. Keret is altijd grappig, aangrijpend en betoverd om te lezen. Dat zijn nogal grote woorden, maar het is echt waar. Als ik iets mag aanraden, dezer dagen, dan is het: zo nu en dan een verhaaltje van hem lezen. Verhaaltje, want meer dan vijf, zes pagina’s heeft hij nooit nodig om mij omver te blazen. Na ieder verhaal dat ik lees krijg ik zin om mensen op te bellen en het na te vertellen. Alsof ik zelf net iets heel wezenlijks heb meegemaakt. De eenzaamheid waarin zijn personage gevangen zitten sluit bovendien op een haast onwerkelijke manier aan bij de situatie waarin wij ons allemaal sinds maart bevinden. Ken je Keret niet, begin dan met deze awardwinnende documentaire over hem. Goed humeur gegarandeerd: