Voor veel-reizigers worden landen synoniem met hotels.

Soedan is voor mij Hotel Acropole, het oudste hotel van Khartoum.

Het hotel werd geopend in 1952, toen de Britten het nog voor het zeggen hadden over dit deel van de Sahara. Een zandkleurig blok beton in het hart van de stad, gerund door een Griek met de naam Panagiotis Pagoulatos, die in de Tweede Wereldoorlog naar Soedan vluchtte.

Panagiotis overleed in 1967, maar zijn drie zoons Thanasis, Gerasimos en George hielden hun vaders hotel open.

Ze bleven, ook toen de Griekse gemeenschap steeds meer in de verdrukking kwam en de meeste landgenoten vertrokken.

Ze bleven toen het regime van Al-Bashir een radicaal islamitische afslag nam en zelfs Osama Bin Laden een tijdje onderdak gaf.

Ze bleven ondanks de opeenvolgende oorlogen, de scheuring van Soedan in Noord en Zuid, de volksprotesten en de staatsgreep tegen Al-Bashir.

Ik heb de mooiste herinneringen aan George, die bij de incheck niet alleen een sleutel overhandigde, maar ook een simkaart. Dan hoefde je zelf niet naar de winkel.

Als we vroeg de deur uit moesten voor een lange tocht naar de woestijn, had George al een coolbox met frisdranken en lunch klaarstaan.

George gaf iedere gast het gevoel alsof de gast zijn eigen kind was, zijn hotel zijn huis. Hij en zijn broers waren de reden waarom alle journalisten altijd in het Acropole verbleven.

George overleed vorig jaar juli.

'Deze man is onverbrekelijk verbonden met mijn tijden in Khartoum,' schreef collega en Afrika-veteraan Koert Lindijer me die dag aangeslagen.

Afgelopen week appte hij weer. De familie Pagoulatos had Khartoum moeten verlaten als gevolg van de gevechten tussen twee ruziende generaals.

'Acropole is vernietigd en geplunderd.'

Ik bleef naar het scherm staren, uit ongeloof.

Zonder Acropole geen toevlucht, zonder Acropole geen hoop voor Khartoum.

Ik kreeg berichten van Soedanezen die met honderdduizenden tegelijk naar de kust of de grens met Egypte probeerden te komen.

De internationale nieuwszenders focusten vooral op de  internationale diplomaten en expats, die zich uit de voeten maakten.

De VS en andere grootmachten stuurden helikopters voor hun ambassadepersoneel, terwijl hun Soedanese personeel zichzelf moest redden. Kabul 2021 en Saigon 1965 herhaalde zich.

Op Twitter las ik berichten van wanhopige Soedanezen wiens paspoorten op de Nederlandse ambassade lagen voor een visum. De Nederlandse diplomaten waren verdwenen en hadden de paspoorten achter gelaten. Zonder paspoort kun je niet de grens over.

Dit is wat Buitenlandse Zaken tweette aan een van die wanhopige Soedanezen: 'Dear Wasila, we deeply regret the current situation you're in. We were forced to close the embassy and evacuate our staff. Unfortunately, this means we can't get to your passport. We advise to apply for a new passport with your local authorities.'

De lokale autoriteiten? Dat zijn de krijgsheren die Hotel Acropole hebben vernietigd.

'De geschiedenis herhaalt zich niet, maar hij rijmt wel,' zei Mark Twain.

Het grote verschil met Afghanistan 2021 is dat internationale filmploegen in het land waren om de aftocht vast te leggen.

Afghanistan was een Westers verhaal.

Niemand zal het beeld vergeten van de Afghanen die zich wanhopig aan de vleugels van het Amerikaanse transportvliegtuig vastklampten.

Op Al Jazeera na vinden nieuwszenders en grote kranten Soedan, en de meeste andere Afrikaanse landen, niet belangrijk genoeg om er permanent een correspondent met camera’s te stationeren.

Dus doen de reporters nu verslag vanaf de grens met de buurlanden.

Het beeld van het vernietigde Acropole Hotel heb ik nog altijd niet gezien. En dan geldt: als het niet is gefilmd, dan is het niet gebeurd.

De volgende Frontlinie - aanstaande woensdag 3 mei te zien - speelt zich af aan een andere grens. De Nederlands-Poolse journalist Dore van Duivenbode doet verslag vanuit het Woud van Białowieża: een enorm bos dat niet alleen Polen bestrijkt, maar ook Belarus.

Het is de plek waar een nieuw ijzeren gordijn wordt opgetrokken. Mijn collega Nick Boers sprak met Dore.

Dore, je bent voor Frontlinie naar het Woud van Białowieża getrokken. Ze noemen dat ook wel het oerbos. Wat voor plek is het?

'Het is - of was - er eigenlijk altijd uitgestorven. Er waren weinig mensen te vinden en al helemaal geen leger. Ze noemen het juist het oerbos omdat er altijd minimale menselijke interventie was, sinds de IJstijd.

'Je moet er moeite voor doen om er te komen en dat doen er niet veel. Juist daarom bezochten mensen het bos graag.

'Nu lijkt het een vesting. Dwars door het bos staat een grenshek dat 186 kilometer lang is, ruim vijf meter hoog en omgeven door prikkeldraad. Het is echt dik metaal.

'Je kan er niet omheen, op wat voor manier dan ook. Volgens de grenspolitie vinden kleine dieren zoals eekhoorns en vossen hun maniertjes wel, maar zelfs dat betwijfel ik.'

Hoe is het om daar bij te staan?

'Krankzinnig, ik voelde mijn maag omkeren toen ik er langs liep. Je moet je voorstellen dat ik nog niet lang geleden met biologen en gidsen door het bos liep.

'Zij keken dan heel eerbiedig naar wolvendrollen, elke papiersnipper werd opgeraapt. De natuur moest vooral z’n gang gaan.

'En diezelfde plek bezoek je nu met grenspolitie, met een metalen gevaarte dat lijkt alsof het door een ufo is neergeplempt.

Het is letterlijk een ijzeren gordijn.

'Ja, en dat is gek om te bedenken. De Berlijnse muur werd gesloopt terwijl mijn generatie opgroeide. Open reizen kon en werd ook steeds gemakkelijker.

'Dat heb ik zelf meegemaakt met mijn Poolse familie. Het werd steeds vrijer, contact was snel gemaakt.

'Maar nu wordt de Europese Unie langzaam afgehekt, alsof het een pretpark is waar de kaartjes tienduizenden euro’s kosten zijn. En waar de prijs ook je leven kan zijn.'

• Dore van Duivenbode maakte eerder voor de VPRO het vijfdelige Moja Polska! Daarin spreekt ze Polen over hun land, religie, leven en werken, met in het bijzonder aandacht voor het opkomende nationalisme onder jongeren, het verbod op abortus en de rechtstaat die steeds meer onder druk komt te staan.
• Een nieuwe televisieserie doorbreekt taboes in Somalië: Arday (Student) besteedt aandacht aan onder meer drugs, pornografie, verkrachting en meisjesgangsters. En dat bekeken door de ogen van jongeren. Lees meer bij de BBC.
• Door bezuinigingen komt er binnenkort een einde aan de podcast Rough Translation van het Amerikaanse NPR, en dat is zonde. Het is als Metropolis in podcastvorm: correspondenten bespreken hoe er in hun landen gekeken wordt naar allerlei maatschappelijke thema's. Een archief waarin je jezelf makkelijk kan verliezen.
• En tot slot nog een tip van het onvolprezen NPR: Elissa Nadworny en Claire Harbage brengen in een indrukwekkende longread in beeld wat de gevolgen zijn van de oorlog in Oekraïne voor een kinderklas.

Tot de volgende,

Bram Vermeulen