valentijn de hingh

Vind je dat de dichotomie tussen man en vrouw stand kan houden in de hedendaagse maatschappij?

‘Het is juist erg dat die nog steeds stand houdt. Als persoon heb ik altijd al een afkeer gehad op de dichotomie tussen man en vrouw. Vanaf jongs af aan eiste de maatschappij van mij dat ik een kant moest kiezen, jongen of meisje. Ik wil me niet laten veroordelen tot een bepaalde gesteldheid in het leven, omdat ik het niet eens kan zijn met alles wat bij die gesteldheid hoort. Ik voel me Valentijn en het feit dat ik af en toe een jurk draag mag mij niet plaatsen in een hokje. Ik wil niet meedoen aan de dichotomie tussen man en vrouw en zoek mijn eigen weg. Er is geen logische verklaring waarom de mensheid door de geschiedenis heen zoveel waarde heeft gehecht aan zulke strenge grenzen tussen man en vrouw.’

Het lijkt wel alsof de maatschappij steeds om een verantwoording van je keuzes vraagt als je buiten de heteroseksuele, cisgender (niet-transgender) normen valt.

‘De Franse filosoof Michel Foucault heeft dat in zijn werken omschreven als institutionele controle. Dat vindt nog altijd plaats en de doktersverklaring, waar ik het net over had, is daar een voorbeeld van. Daarom ben ik een voorstander van het afschaffen van geslachtsvermelding op het paspoort. Laten we man en vrouw van onze paspoorten afhalen en de beslissing over iemands genderidentiteit bij de persoon zelf leggen, in plaats van bij medische of wetenschappelijke instituties.’

Sommigen pleiten voor een derde geslacht op officiële documenten. Is dat een gunstige ontwikkeling?

‘Voor sommige mensen zou dat natuurlijk heel fijn kunnen zijn. Echter is het probleem daarbij dat we de hokjes man en vrouw vervangen door een derde hokje, omdat we er niet tevreden over zijn. We zouden het denken in hokjes moeten overstijgen. Een persoon moet zelf kunnen bepalen hoe hij/zij over de eigen genderidentiteit denkt en of deze informatie openbaring moet krijgen. Dat is voor mij een logische volgende stap.’

Je noemde net Foucault, hoe zou je het discours over transgenderpersonen willen omschrijven?

‘Er is een proces gaande waarin transgenders in het overheersende heteroseksuele cisgender discours worden ingepast. Cisgender is een woord dat gebruikt wordt voor personen die niet transgender zijn. Lange tijd was daar niet echt een woord voor als we het hadden over normale of biologische mannen en vrouwen. Maar ik ben niet meer of minder biologisch dan wie dan ook. En toch zien veel mensen het nog wel zo. Vandaar dat veel transgenderpersonen moeite hebben met uitspraken als ''hij/zij is geboren als man/vrouw.'' Bij de geboorte krijgt het kind een genderidentiteit toegewezen op basis van lichamelijke kenmerken, maar in een latere levensfase kan blijken dat de toegewezen genderidentiteit niet past bij hoe iemand zichzelf ziet. Kan je bijvoorbeeld over mij zeggen dat ik geboren ben als man… van binnen ben ik altijd dezelfde persoon geweest die ik nu ben. Dus het voelt raar en niet respectvol als mensen over mij zeggen dat ik geboren ben als man, want ikzelf zie dat gewoon niet zo.

Maar hoe mensen nu naar transgender personen kijken, is als volgt: je bent geboren als het ene geslacht, maar je voelt jezelf niet thuis in je lichaam, gaat in transitie en wordt zo het andere geslacht. Het proces van transitie leidt er dus uiteindelijk toe dat je weer past in de normale wereld, dat je als het ware weer thuiskomt in het dominante cisnormatieve discours. Je migreert van het ene hokje naar het andere hokje, maar tussen die twee hokjes bestaat nog steeds maar heel weinig ruimte en vrijheid. Ik zie de dingen anders; naar mijn idee is transgender zijn in essentie een opzichzelfstaande ervaring die niet te vatten is in de dominante vocabulaire die binnen onze maatschappij heersend wordt gebruikt.

De transgenderidentiteit bevindt zich naar mijn mening altijd tussen de hokjes en voor dit grijze gebied bestaat nog geen adequate taal, geen toereikend betekenissysteem. Daarom ben ik van mening dat de transgendergemeenschap op zoek moet gaan naar een eigen discours – hoe wij als transgenders onszelf definiëren. Noch de wereld, noch de transgendergemeenschap is daar klaar voor, denk ik. Dat geldt soms ook voor mijzelf - I’m still figuring this out.’

Tekst gaat verder na de foto.