Rafael Raap (Arnhem, 18 maart 1999) is een meerkamper die bij de wereldtop hoort onder de twintig jaar.
Rafael groeide op in Schiedam, onder de rook van Rotterdam, als zoon van een muzikant uit Guinee-Bissau en een Nederlandse moeder. Als druk jongetje op de basisschool adviseerde een leraar hem om op atletiek te gaan, waarna zijn veelzijdige talent al snel werd ontdekt.
Inmiddels woont Rafael niet meer bij zijn ouders maar op nationaal trainingscentrum Papendal en traint daar acht keer in de week. Met grote stappen ging hij het afgelopen jaar vooruit, maar het is een hele klus om de trainingen te combineren met een opleiding marketing aan het Johan Cruyff College in Nijmegen en om er daarnaast ook nog een sociaal leven op na te houden. Het leven van een jonge topsporter gaat kortom niet altijd over rozen en is soms eenzaam: ‘Dan mis ik mijn moeder om dat mee te kunnen bespreken.'
Tijdens een trainingskamp in Florida kreeg Rafael een ontsteking in zijn linkervoet. De blessure hield hem een behoorlijke tijd aan de kant, maar na een onzekere tijd en een gemist WK onder de 20 bleek een operatie niet nodig.
Inmiddels staat Rafael weer op de trainingsbaan en hoopt hij de overstap naar de senioren te kunnen maken. De vraag is hoe die overgang verloopt en of die stap niet te vroeg komt om Tokio te kunnen halen.
Rafael: 'Ik ben begonnen met atletiek toen ik zeven was, door mijn gymleraar.' Bekijk de video om te zien hoe dat ging.
Rafaels moeder brengt hem naar atletiekclub Fortuna in Vlaardingen. 'Lekker dichtbij, moet ze gedacht hebben,' vertelt Rafael. 'Ik vond het meteen erg leuk. De sport, de mensen...' 'Na twee maanden atletiek won Rafael zijn eerste medaille, brons,' weet Rafaels moeder Tanja nog.
'In zijn pupillentijd, van zijn zevende tot zijn twaalfde, stond er een kast vol bekers in de woonkamer. We hebben ook nog een doos vol medailles,' lacht Tanja. De prijzen zijn niet aan te slepen en dus gaan ze naar de zolder. Rafael gaat als een speer en wint zoveel dat het een soms saai wordt.
Op zijn twaalfde spreekt trainer Ron van atletiekclub PAC Rotterdam Rafael aan, het juiste moment. 'Hij vond dat ik talent had. Ik ben toen overgestapt. Dat was voor mij wel een moment waarop ik dacht: ik ben eigenlijk best goed, hier wil ik wel iets mee bereiken.'
Bij PAC gaat het er anders aan toe dan bij Rafaels oude club Fortuna. 'Het was verder rijden en ik moest er vaker trainen, zo'n vier avonden in de week. De trainingen bij PAC waren beter en gespecialiseerder, waardoor ik ook snel beter werd.'
De jeugd is opgedeeld in twee leeftijdscategorieën met een eigen competitie:
Rafael heeft zijn sporttalent niet van een vreemde. Het zit in de genen, Rafaels ouders zijn allebei sportief. Benieuwd welke sporten zij beoefenden?
'Mijn moeder ging lesgeven in Afrika en daar ontmoette ze mijn vader Tino, een muzikant. Hij is heel bekend in Guinee-Bissau.' Door de burgeroorlog vlucht de familie Raap naar Nederland, waar Rafael en zijn zusje opgroeien. Rafael spreekt zijn vader zo nu en dan. Wat Rafael van zijn muziek vindt? Bekijk de video.
(en klik op 'open' om meer te lezen)
Hoewel zijn vader niet om de hoek woont, heeft Rafael goed contact met hem. 'Af en toe stuurt-ie berichtjes via Facebook of FaceTimen we. Dan laat ik 'm weten hoe m'n wedstrijd ging bijvoorbeeld. Omdat hij in Guinee-Bissau bekend is door z'n muziek schept hij graag over mij op bij al die mensen. Dus ook onder de vrienden van m'n vader ben ik vrij bekend, haha.'
'Toen ik een jaar of veertien, vijftien was, trainde ik elke avond. Vooral in hoogspringen was ik goed.'
Op zijn vijftiende doet Rafael mee aan het NK indoor en daar springt hij 1.96 meter, de een-na-hoogste sprong van een C-junior. Nét niet dus, maar later dat jaar neemt Rafael het record bij de C-junioren toch over: hij springt 2.05 meter.
In datzelfde jaar (2014) draagt Rafael op zijn vijftiende voor het eerst een oranje tenue. 'Een bijzonder moment,' vertelt Tanja. 'Vanaf dan ben je in beeld. Als je goed presteert, word je in de gaten gehouden. Rafael werd daarna ook uitgenodigd voor specialisatietrainingen voor hoog- en verspringen op Papendal op zaterdag.'
Voor jonge atleten is de meerkamp een goede plek om erachter te komen in welke disciplines je uitblinkt. Hoewel Rafael bijzonder goed is in hoog- en verspringen blijkt hij juist vooral erg allround. 'Ik ging meedoen aan meerkampwedstrijden en werd gelijk eerste. Mijn coach Leo zei toen: als je hiervoor gaat trainen, kun je er heel goed in worden.' Vanaf 2016 legt Rafael zich daarom toe op de meerkamp.
Voor mannen bestaat de meerkamp uit tien onderdelen die op twee dagen achter elkaar afgewerkt worden, altijd in dezelfde volgorde. Het zijn drie spring-, drie werp- en vier looponderdelen:
| Dag 1 | Dag 2 |
| 100 meter sprint | 110 meter horden |
| Verspringen | Discuswerpen |
| Kogelstoten | Polsstokhoogspringen |
| Hoogspringen | Speerwerpen |
| 400 meter | 1500 meter |
Hoewel Rafael elke zaterdag al op Papendal traint met een specialisatiegroep voor de meerkamp, gaat hij in 2016 'intern': wonen op Papendal. Daar traint hij nog steeds met veel plezier, en af en toe worden er bizarre challenges gedaan...
In 2017 mag Rafael meedoen aan het EK -20 in het Italiaanse Grosseto. Daar krijgt hij na een goede eerste dag een rode vlag tijdens het discuswerpen. Een enorme domper, want dat betekent geen punten en weg medaillekansen.
'Dat was echt een tegenslag maar daar heb ik tegen mijzelf gezegd: 'Je moet wel beseffen dat je hier op de Europese kampioenschappen staat. Dus maak het gewoon goed af. Dat heb ik gedaan en ook nog met twee persoonlijke records bij het speerwerpen en op de 1500 meter. Daar was ik heel blij mee.'
Geen topsporter blijft vrij van blessures en ook bij Rafael gaat het in het najaar van 2017 het mis. Tijdens een hordewedstrijd valt hij. 'Ik kreeg een soort black out, had te weinig suikers binnen.' Rafaels schouder blijkt zwaar geblesseerd. Bekijk de video om te zien wat voor impact zijn val heeft.
Op je twintigste word je in de atletiekwereld senior. De kogels worden dan zwaarder, de hordes hoger en de concurrentie is natuurlijk beter. Ter indicatie: Rafael sprong bij de junioren A over hordes van 99,1 centimeter, bij de senioren zijn de hordes zeven centimeter hoger: 1.067 meter. Da's ongeveer zo hoog als een kliko.
De overstap van junioren naar senioren is een zware en dus moet Rafael volle bak trainen.
Net hersteld van zijn zware schouderblessure mag Rafael in maart 2018 voor het eerst met de senioren op trainingskamp naar Florida. Dafne Schippers, Naomi Sedney: Rafael staat tussen de grote namen. Maar tijdens dat trainingskamp krijgt hij opnieuw last van een blessure: een ontsteking in zijn linkervoet. Dat is even slikken.
Niemand minder dan Dafne Schippers houdt hem een spiegel voor: 'Het hoort erbij, als topsporter ben je even vaak geblesseerd als fit.' Rafaels voetblessure houdt hem opnieuw een flinke tijd naast de atletiekbaan.
Na al het blessureleed is Rafael weer op zijn weg terug. Dat betekent vooral: keihard trainen en weer sterk worden. Lees hoe Rafael terugblikt op het afgelopen jaar.
Ondanks zijn blessures maakt Rafael in oktober 2018 de overstap naar de senioren. 'Dat is een zware stap. Fysiek moet ik dus weer sterk worden en daarom ga ik dit jaar alleen maar trainen. In 2019 hoop ik weer aan wedstrijden mee te doen maar m'n agenda is nog leeg. Maar tijdens het EK -23 in juni wil ik er wel weer staan.'
Niet alleen wij, maar ook andere media houden de beloften goed in de gaten. Lees hier wat er over Rafael gezegd en geschreven wordt.