Indiase handelaren hebben geen idee waar hun diamanten vandaan komen

Bloeddiamanten komen voort uit conflictgebieden in met name Afrika en met de handel hierin worden vaak rebellengroepen of zogenaamde warlords gefinancierd. Ook gaat de delving van deze conflictdiamanten gemoeid met grote mensenrechtenschendingen.

In 2002 wordt daarom het Kimberley-Proces ontwikkeld, een samenwerking tussen diamant exporterende en importerende landen en organisaties. Een certificaat moet ervoor zorgen dat het altijd duidelijk is waar de diamant vandaan komt en dus of het een conflictvrije of een bloeddiamant betreft. Het idee is dat ruwe diamanten zonder certificatie worden geweigerd en uit de handel worden gehaald. In 2014 sluit de Europese Unie zich hier met al haar lidstaten bij aan.

Het Kimberley-Proces is een goed initiatief, maar het sluit nog niet uit dat bloeddiamanten hun weg vinden naar de legale internationale markt. De kritiek is dat er weinig controle is op de uitvoering van het systeem. Zo kunnen corrupte regeringen diamanten als conflictvrij bestempelen terwijl dit niet zo is. Of conflictdiamanten belanden op de legale markt via landen die zich niet aan de certificatieregels houden.

India is wereldleider in de import van ruwe diamanten. Negentig procent van alle ruwe diamanten in de wereld worden hier geslepen. De westkust van India is dan ook volgebouwd met slijpfabrieken, welke werk bieden aan ongeveer een half miljoen arbeiders.  

Toch wordt juist hier niet altijd even goed opgelet. Want hoewel dit land een van de grondleggers is van het Kimberley-Proces, hebben Indiase handelaren vaak geen idee waar hun koopwaar vandaan komt. In het proces van handel en verhandel, waarbij de pakketjes met diamanten vele malen van eigenaar wisselen, raken de officiële certificaten verloren. Vaak is het enige papierwerk wat met de diamanten mee wordt gegeven een piepklein papiertje met daarop het betaalde bedrag. In India draait de diamanthandel op het vertrouwen tussen koper en verkoper. Maar dit biedt geen zekerheid dat het om conflictvrije edelstenen gaat.

Eenmaal geslepen worden de diamanten verspreid over de hele wereld. Ook naar de grootste diamantstad van Europa: Antwerpen. Het is niet met zekerheid uit te sluiten of bloeddiamanten zich via deze weg mogelijk alsnog op de Europese markt begeven. En vervolgens in de sieraden van Europese juweliers belanden. Het is dus de vraag of onze inspanningen om bloeddiamanten te weren wel echt effectief zijn zolang grote importlanden als India op deze manier te werk gaan.