Hoewel Indonesië een aantal jaren geleden nog werd gezien als een vrij tolerant moslimland is deze reputatie in rap tempo aan het veranderen. Eén van de symptomen van de recente islamiseringsgolf is de toenemende negatieve houding naar homo’s en lesbiennes. Er is inmiddels zelfs een wet in de maak om homoseksualiteit officieel te verbieden.

Vanavond sprak professor Saskia Wieringa van de Universiteit van Amsterdam hierover in Bureau Buitenland. Wieringa is socioloog en genderactiviste, en net terug uit Indonesië.

Verbod

Lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders, oftewel LHBT’ers, in Indonesië worden in toenemende mate onderdrukt.

Het begint in januari van dit jaar als verschillende Indonesische politici negatieve uitspraken doen over LHBT’ers. De anti-homostemming wordt meer zichtbaar als er een verbod komt op datingapps voor homo’s, zoals Grindr, de voorloper van Tinder. In augustus komt uit een enquête onder de bevolking naar voren dat LHBT’ers de meest gehate mensen van het land zijn. Inmiddels loopt er een zaak bij het constitutionele hof om een verbod op homoseksualiteit wettelijk vast te leggen. Het zijn onzekere tijden voor homo’s en lesbiennes in Indonesië.

© AFP / Bay Ismoyo

In februari van dit jaar eiste de Indonesische regering dat social media apps 'homoseksuele emoticons' zouden verwijderen, anders zouden de apps worden geband.

Omslag

Deze ontwikkelingen zijn opvallend omdat de Indonesische samenleving altijd relatief tolerant was tegenover de LHBT-gemeenschap. Er was dan wel een officieus taboe, het werd toch oogluikend toegestaan. De Indonesische regering heeft nooit wettelijk vastgelegd dat homo’s niet gediscrimineerd mochten worden, maar ze werden ook niet vervolgd. De gematigde tolerante islam in Indonesië is omgeslagen naar een strengere, intolerante variant.

Indonesische identiteit

Professor Wieringa onderzocht recent hoe de Indonesiër zichzelf en de natie ziet.  Uit dit onderzoek blijkt dat de Indonesische identiteit steeds meer fundamentalistisch islamitisch is, met een uitgesproken haat tegen mensen met een homoseksuele geaardheid. Ook op straat wordt deze houding publiekelijk uitgedragen door veel Indonesiërs. Zo worden spandoeken opgehangen waarop LHBT’ers worden aangeduid als een bedreiging voor de samenleving en ook zijn er anti-LHBT-protesten.

© AFP / Suryo Wibowo

Een anti-LHBT protest in de hoofdstad Jakarta op 23 februari 2016

Homofobie

Wieringa is zelf moslim en heeft een Indonesische vrouw. Elk jaar verblijft zij een half jaar in Indonesië. Volgens haar hoeven de islam en homoseksualiteit elkaar niet tegen te spreken. Wieringa zegt dat homo's worden afgewezen door een zeer conservatieve interpretatie van de islam.

Toch voert op dit moment de homofobie de boventoon in de Indonesische politiek en maatschappij. Wieringa werkt samen met LHBT-organisaties om de aankomende anti-homo-wet te bevechten, maar de vooruitzichten zijn grimmig. Volgens haar zal de anti-homoseksualiteitwetgeving er zeer waarschijnlijk door komen. De vraag is alleen nog op welke termijn.