‘Michael van Praag staat in één van de documenten met daarbij het woord threat’, zegt SRF-journalist Fiona Endres tegen Argos. Waarom de oud-voetbalbestuurder als een bedreiging werd gezien, wordt niet meteen duidelijk uit de stukken. Van Praag zelf zegt desgevraagd te vermoeden dat zijn kritische opstelling tegenover de toewijzing van het WK aan Qatar wellicht heeft meegespeeld.
‘Ik was voorzitter van de KNVB en zat toen in het UEFA-bestuur, wij gingen helemaal niet over het WK, maar ik had een groot netwerk’, zegt Van Praag in een interview met Argos. ‘En ik heb destijds wel eens gezegd wat ik nu nog steeds zeg, namelijk dat de FIFA - toen bekend werd dat er mensen waren omgekocht - de toekenning aan Qatar had kunnen intrekken. En dat de FIFA had moeten zeggen: op deze manier willen wij het toernooi niet toegewezen zien, dus we trekken dat terug. Misschien dat ik daardoor als bedreiging werd gezien.’
De Zwitserse omroep onthulde vorige week dat de autoriteiten van Qatar een omvangrijke, jarenlange spionageactie tegen de FIFA op touw hadden gezet. De rijke Golfstaat was in 2010 na een stevige concurrentiestrijd met andere kandidaten uitgekozen als gastland van het WK-2022, maar daarna braken felle protesten uit tegen deze beslissing. Niet alleen vanwege de armetierige mensenrechtensituatie in het land, maar ook omdat Qatar in de verste verte geen affiniteit met voetbal heeft en - vooral – omdat verscheidene mensen waren omgekocht om Qatar als winnaar uit de bus te laten komen.
Om te voorkomen dat die kritiek ertoe zou leiden dat het WK niet zou doorgaan of alsnog aan een ander land zou worden toegekend, schakelde Qatar het Amerikaanse consultancybureau Global Risk Advisors in. Dat bedrijf, opgericht door oud-CIA-agent Kevin Chalker, liet een Indiase onderaannemer inbreken in de computers van FIFA-bazen. Doelwitten van de spionage-operatie waren onder meer de toenmalige FIFA-voorzitter Sepp Blatter en de voorzitters van de nationale voetbalbonden van Duitsland, Australië en de Verenigde Staten.
De operatie mocht wat kosten: volgens de Zwitserse omroep was er 387 miljoen dollar beschikbaar en waren er 66 agenten mee bezig. ‘Het doel was beïnvloeding van de sleutelfiguren’, aldus SRF-journalist Endres. ‘Met als boodschap: het WK in Qatar is goed voor de wereld.’
Michael van Praag zegt zelf nooit iets te hebben gemerkt van de spionageactiviteiten. Hij had naar eigen zeggen in zijn eentje op geen enkele manier kunnen voorkomen dat het WK naar Qatar zou gaan. De spionage heeft volgens Van Praag evenmin invloed gehad op zijn kandidatuur, in 2015, voor de opvolging van Sepp Blatter als FIFA-voorzitter. ‘Ik heb mijzelf voortijdig teruggetrokken omdat de prins Ali bin al-Hoessein van Jordanië meer steun had.’ Niettemin is Van Praag verbijsterd door de ingrijpende operatie. ‘Als dit waar is, dan vind ik dat Qatar zich in de sportwereld eigenlijk niet meer kan vertonen.’