Felle kritiek op nieuw belastingvoordeel banken van 350 miljoen

Vooraanstaande economen waarschuwen in het onderzoeksprogramma Argos voor een nieuwe zeepbel in de bancaire wereld veroorzaakt door Coco’s. Een Coco, afkorting van Contingent Convertible, is een bijzonder type obligatielening dat onder bepaalde omstandigheden verandert in bufferkapitaal. In 2014 is er volgens onderzoeksbureau Dealogic in Europa voor 30 miljard aan Coco’s verkocht.

Staatssecretaris Wiebes wil de belastingregels aanpassen zodat de banken fiscaal voordeel hebben van de Coco’s. Dinsdag wordt daarover gestemd in de Eerste Kamer. Het belastingvoordeel wordt door Wiebes geschat op 350 miljoen euro per jaar voor de vier grootste banken. Econoom Arnoud Boot o.a. lid van de European Systemic Risk Board: “De Nederlandse overheid gaat daarmee in feite Coco’s subsidiëren. Terwijl de overheid zou moeten zeggen, trek eigen vermogen aan.” Econoom Sweder van Wijnbergen: “Ik denk dat Wiebes niet precies begrepen heeft waar hij zijn vingers mee aan het branden is. Ondertussen kan de Nederlandse belastingbelastingbetaler er straks weer voor opdraaien als het mis loopt.”

Onderzoeker Tobias Berg van de universiteit in Bonn waarschuwt in Argos voor de onverwachte effecten die Coco’s kunnen hebben. Door het uitgeven van Coco’s is het “helemaal niet aantrekkelijk voor banken om kapitaal op te gaan halen in geval van een crisis”. Berg noemt dat een ‘perverse prikkel’, waar toezichthouders overheen hebben gekeken.

Banken blijken de helft van hun nieuwe kapitaalbuffers niet op de markt op te halen, maar door Coco’s van elkaar te kopen. Econoom Sweder van Wijnbergen, die onderzoek deed naar Coco’s: “Ik vind het onvoorstelbaar dat dit mag, dit zou verboden moeten worden. Als een bank in moeilijkheden komt en die Coco verdampt en dat staat bij een andere bank, dan is die ook in moeilijkheden. Dat is echt een enorme weeffout.”

Ook Stephen Cecchetti, ex-hoofdeconoom van de BIS, de Bank of International Settlements, de overkoepelende organisatie van zestig centrale banken, roept toezichthouders op maatregelen te nemen: “In het geval van een bankencrisis verschuif je de verliezen van de ene bank naar de andere. Toezichthouders moeten in actie komen.”

Sinds de financiële crisis moeten banken hogere buffers aanleggen. Het voordeel van Coco’s is dat de banken geld aantrekken zonder nieuwe aandelen uit te geven. Daardoor houden bestaande aandelen hun waarde. De Coco-lening kan in tijden van crisis echter veranderen in een aandeel. Dat staat in de voorwaarden. En daarmee mag hij meetellen bij het bufferkapitaal.