In Tokidoki kijkt Paulien Cornelisse met haar blik op taal naar het land. Neem kawaii dat schattig betekent en een essentiële rol speelt in de Japanse samenleving. Dat staat in contrast met de onschattige aspecten van de Japanse samenleving: het feit dat Koreanen als minderwaardig worden gezien, dat werknemers zich regelmatig doodwerken, en dat buitenechtelijke kinderen totaal niet geaccepteerd worden. Sociale zekerheid is er bijna niet, maar bij de kernramp in Fukushima werden er dagelijks busladingen vrijwilligers vanuit Tokio naar het rampgebied versleept.
Met haar gevoel voor humor én voor taal gaat Paulien Cornelisse in Tokidoki op onderzoek in het land van de rijzende zon. Elke aflevering van Tokidoki, dat ‘soms’ betekent in het Japans, is opgehangen aan een uniek Japans woord, dat eigenlijk niet te vertalen is.
over de serie
Paulien en Japan
Sinds haar vijfde is Paulien gefascineerd door Japan. Tijdens haar studie heeft ze een uitwisseling gedaan met de universiteit van Hiroshima. Ze reisde door het land en maakte er vrienden. Ook leerde ze er Japans.
‘Tokidoki betekent "soms’" in het Japans. Het is een van mijn lievelingswoorden. Natuurlijk vanwege de klank. Maar ook vanwege de betekenis. Japanners zijn namelijk niet alléén maar rigide of alleen maar gereserveerd. Ze breken ook los en ze zijn ook grappig, ze stellen zich open en je kunt ze ook begrijpen.’
waarom Japan?
Wat een raar land, dat Japan. Ongezellige activiteiten als harakiri en kamikaze komen er vandaan. De mensen eten er levende vissen en ze grossieren in sadistische amusements-tv. Maar wat weten wij nou echt van Japan? Van dit land dat zich tweehonderd jaar van de wereld afkeerde, uitgroeide tot een wereldrijk, de Tweede Wereldoorlog verloor en daarna weer overeind krabbelde?
Het wordt tijd dat wij naar het Oosten kijken. Want op vrijwel alle gebieden loopt Japan voorop. Technologisch uiteraard: het was het eerste land met het mobiel internet, de eerste zorgrobot, en ooit de eerste contactlens. Technologie is hier geen randverschijnsel, maar zit vervlochten in de manier van leven. Maar ook in de donkere kant van technologie is Japan een voorloper: jongeren die hun huis maanden, of soms jaren niet uitkomen – hun computer is genoeg. Is dit het voorland van onze generatie jongeren?
over Paulien Cornelisse
Het is geen toeval dat in deze serie taal een belangrijke rol speelt. Paulien Cornelisse, de presentator, brak door met de bestseller Taal is zeg maar echt mijn ding. Ook staat zij in de theaters met cabaretvoorstellingen, meest recent met de voorstelling Om mij moverende redenen. In april 2016 verscheen haar fictiedebuut, De verwarde cavia.
Op de hoogte blijven? Volg VPRO Reisseries op Facebook en op Twitter.
Colofon Tokidoki
presentatie Paulien Cornelisse
regie Jelle Brandt Corstius
camera Adri Schrover nsc
research Lieke van den Ouwelant
geluid Alex Tugushin
montage Obbe Verwer nce
mixage Hugo Dijkstal
kleurcorrectie Laurent Fluttert
vormgeving en leader Cathleen van den Akker, Christian Schinkel
aanvullend beeldmateriaal Jaap Veldhoen
research-assistent Vanja Zenzerović
vertaling Noor Schmitz, Loes Janssen, Sabine Mateijsen, Diederik Plas, Kai Gotoh
fixer Japan Akane Saiki
uitvoerend producent Judith Reuten
productie Sacha van Sprundel, Anke Hellebrand
productie VPRO Nicole Frints
eindredactie VPRO Hans Simonse
producent De Familie Film & TV / Monique Busman, Michiel van Erp
met dank aan Linda Verheijen