Een schrijver schrijft boeken, dat staat vast. Maar lezen schrijvers ook? VPRO Boeken fotografeert en interviewt lezende schrijvers op de plek waar zij het liefst boeken verslinden.

Schrijver Raoul de Jong is net terug van zijn reis naar Suriname, en dat moest natuurlijk gevierd worden. Daarom voelt hij zich vandaag als een propje: platgeslagen. Maar gelukkig komt dat alleen door een kater, niet écht door het leven. Voor één keer is dit een Lezende Schrijver in een uitklapbaar bed, om te praten over toeval, reizen en over boeken die iets losmaken.

Raoul gaat regelmatig op reis om verhalen te schrijven. Hij liep naar Marseille, ging naar New York met maar vijftig euro op zak en reisde van noord naar zuid Italië met een wonderamulet. Het idee op reis te gaan is altijd leuk, maar op het moment dat het écht door gaat is het toch ineens best spannend. ‘Je weet niet wat er gaat gebeuren, en het is toch de bedoeling dat ik een interessant verhaal ga meemaken. Het moet een avontuur zijn, ik moet dingen doen die mijn lezers niet durven. Daarvoor moet ik dingen op het spel zetten, vaak ook mijn eigen veiligheid. Vlak voordat ik vertrek voelt het meestal of ik begin aan de grootste vergissing van mijn leven.’ Daarom trekt hij zich dagenlang terug met een boek voordat hij op een grote reis gaat. Eigenlijk altijd voordat hij iets ‘groots’ moet doen. ‘Als er spannende dingen gaan gebeuren is het fijn om eerst even weg te vluchten in een andere wereld.’

Een boek moet hem eigenlijk altijd iets kunnen leren, een brilletje geven. Het liefst eentje die de wereld een beetje mooier maakt, want hij houdt het brilletje ook op als hij stopt met lezen. 'Het moet iets losmaken. Ik hou van boeken waar je blij van wordt, waar je zin van krijgt in het leven. Die je dingen leren die je in je eigen leven kunt onderzoeken en uitproberen.'

Tijdens zijn wandeltocht naar Marseille had hij bewust geen boeken meegenomen. Toen hij later een fiets had kon hij meer bagage meenemen. Onderweg kocht hij in een winkel met tweedehands boeken het eerste boek wat hij in zijn handen kreeg: A walk with a white bushman van Laurens van der Post. Het bleek het meest fantastische boek ooit. ‘Het boek gaat over dromen, en dat mensen zijn opgehouden met dromen. Het had zo veel te maken met wat ik meemaakte, waar ik over nadacht en de gesprekken die ik had. Het werd het brilletje waarmee ik naar de werkelijkheid keek. Onze dromen worden voor ons bedacht door de media, waardoor we niet meer zelf dromen. Daar ging het boek over, en mijn reis ook.’
 

'Als ik even vastloop met het leven ga ik boeken lezen, om nieuwe paden te vinden die ik zou kunnen uitproberen.’

Maar niet alleen dat boek kwam per toeval op zijn pad. Eerder inspireerde A fortune-teller told me van Tiziano Terzani Raoul om zijn hele reis door Italië te laten bepalen door het toeval. ‘We kochten een wonderamulet op het station van Milaan en hebben de planning voor de reis in de prullenbak gegooid. We besloten de eerste trein te nemen die langs kwam en hebben de rest van de reis door het toeval laten bepalen. Al heel vlug gebeurden er allemaal prachtige, wonderlijke, rare dingen die we niet hadden bedacht. Je springt in het diepe, en daarna neemt het leven het over.’

Als hij klaar is met een project, dan is er even niks. Een gapende leegte. ‘Dan moet ik weer wat nieuws gaan doen, maar wat? Boeken gaan over het leven. Dus als ik even vastloop met het leven ga ik boeken lezen, om nieuwe paden te vinden die ik zou kunnen uitproberen.’

Raoul de Jong is schrijver, programmamaker, danser en levensgenieter. Hij maakte items  voor Café de Liefde van de VPRO en schreef en regisseerde zijn eigen programma Iedereen Kan Dansen voor Villa Achterwerk. Hij schreef columns voor SpunkNRC Handelsblad, nrc.next, IS en Het Parool. En publiceerde vijf boeken: Het leven is verschrikkulluk, Stinknegers, It’s Amaaazing!, Miracoloso en De Grootsheid van het al.  

meer Raoul de Jong