Het Spoor Terug
Catrien Eimers en Derk Ploeger
Portret van het Groningse anarchisten-echtpaar Catrien Eimers en Derk Ploeger. Zij spreken over hun activisme o.a. in en voor de 'Bond van Geheelonthouders', dagblad 'De Vonk' en tijdschrift 'De Vlam'. Ze vertellen tevens over hun ondergronds werk tijdens de oorlog, hun vrije huwelijk en hun tijdelijke enthousiasme voor de PSP.
Inleidende teksten:
TEKST 1.
Catrien Eimers en Derk Ploeger, 86 en 89 jaar, twee Groningse anarchisten, getrouwd over de puthaak in 1929, vier kinderen. Er is nauwelijks een jeugdbeweging in Groningen te noemen waar ze geen lid van waren of soms om principiële redenen uitstapten. Ze waren en zijn nog steeds anti-militaristen - vegetariërs - vrijdenkers - en geheelonthouders. Ze waren ook antiparlementariërs, totdat in '57 de PSP werd opgericht en ze meenden dat deze partij hun idealen zou kunnen verwezenlijken. Nu zijn ze weer partijloos en optimistisch zijn ze ook nog steeds.
TEKST 2.
De vader van Catrien Eimers is schilder van beroep. Hij had zijn eigen bedrijf. Haar moeder moest bijverdienen om kleren voor de vier kinderen te kunnen kopen.
TEKST 3
De vader van Derk Ploeger is typograaf. Samen met associé Jan Bijlstra leidt hij de drukkerij de Volharding, een associatie die aangesloten is bij de GGB, de vereniging Gemeenschappelijk Grondbezit, opgericht door Frederik van
Eeden. Naast het gewone drukwerk, zijn er natuurlijk ook de opdrachten van de socialistische beweging , zoals de krant van de Vrije Socialisten: de Arbeider. En ook het Dienstweigeraarslied wordt bij de Volharding gedrukt.
TEKST 4.
De ouders van Catrien Eimers en Derk Ploeger kennen elkaar van de Dageraad, de Vrijdenkersbeweging. Ook Catrien en Derk kennen elkaar via die vereniging want er zijn vaak uitstapjes of Dageraadskinderfeesten. Als kinderen van de Vrije Socialisten mogen ze thuis geen Koninginnedag vieren. Voor hen is 1 mei de grote feestdag.
TEKST 5
Derks vader leest op zaterdag voor uit de 'Arbeider', terwijl zijn moeder de aardappels ontpit. Derks vader is behalve bestuurslid van De Dageraad ook actief lid van de Geheelonthoudersbond en van de Antimilitaristische beweging. Hij drukt het blad De Wapens Neder, waarmee de zoon vervolgens colporteert.
TEKST 6
In februari 1918 vindt de eerste grote werkstaking plaats, waar de anarchisten alle hoop op gevestigd hebben. De staking is een protest tegen de verkoop van het schaarse voedsel door 0W-ers, oorlogs-winstmakers. Wat er nog aan voedsel te vinden is, gaat over de grens naar het oorlogszuchtige Duitsland.
Derk Ploeger doet als 15-jarige ook aan de acties mee.
TEKST 7
Na de ULO wil Catrien Eimers kleuterleidster worden of apothekersassistente, maar haar ouders zijn van mening dat er niet meer gestudeerd maar gewerkt moet worden. Ze wordt winkelmeisje. Dat betekent elke dag in de winkel staan van halfacht 's morgens tot acht uur 's avonds, en ' zaterdags zelfs tot elf uur 's avonds. De arbeidsomstandigheden zijn beter als ze bij de coöperatieve winkel de 'Toekomst' wordt aangenomen: meer vrije tijd en een beter loon. Ze is nog steeds lid van de geheelonthouderszangvereniging
'de Blauwe Vaan', en lid van de JVO, de Jeugdbond voor Onthouding. Ze zit ook op de gymnastiekvereniging Eclecta. Omdat al die lidmaatschappen
teveel geld kosten moet Catrien kiezen. Ze kiest voor de JVO waar ze in het bestuur komt. Maar de JVO is haar niet politiek genoeg, en daarom wordt ze ook lid van de JVA, de Jongeren Vredesactie, een antimilitaristische organisatie en ze sluit zich aan bij de VOJ, het Verbond van Opstandige
Jeugd. Daar komt ze Derk Ploeger opnieuw tegen.
TEKST 8
In de jaren dertig gaan Catrien en Derk gewoon door met hun activiteiten. Ze gaan wonen in een arme volkswijk in Groningen waar Catrien jeugdwerk opzet. Ze begint een kinderkoor dat uitgroeit tot zo'n 160 leden, waarmee ze o.a. ook opera's opvoert. Ze geeft aan de kinderen volksdansles en ze schrijft in de Speeltuinkrant. Als de oorlog in aantocht is wordt Derk als anarchist samen met andere staatsgevaarlijke elementen met NSB'ers korte tijd geïnterneerd in Hoorn. Terug in Groningen beginnen ze meteen met ondergronds werk.
TEKST 9.
Ploeger besluit de Vonk verder in zijn eigen drukkerij te drukken, ondanks het feit dat dit hemzelf en zijn gezin ernstig in gevaar kan brengen.
TEKST 10
Zolang het niet verplicht is te gaan stemmen, weigeren Catrien en Derk een hokje rood te maken. De moeder van Catrien gaat zelfs zo ver dat ze in verkiezingstijd een ezeltje voor het raam zet met de tekst: "Kies mij! Ezels
kiest ezels!" Tot in 1957 de PSP werd opgericht. Eindelijk een partij die stelling neemt tegen de oorlog. Derk Ploeger wordt zelfs gedurende zeven jaar secretaris voor de PSP van het gewest Groningen.