Het Spoor Terug
De Rooie Reus 1
Deel één van een tweeluik over het leven van Dirk de Vroome (1925-1986), die in de jaren '70 landelijke bekendheid krijgt als actievoerder 'de Rooie Reus'.
In dit deel: zijn jeugd in Amsterdam, de Tweede Wereldoorlog en de jaren van Wederopbouw, waarin hij politiek bewust wordt en door zijn opstandigheid regelmatig een nieuwe baan moet zoeken.
Interviews met
- echtgenote Henny de Vroome;
- Jan Vlietman, voormalig lid bestuur Eenheidsvakcentrale (EVC);
- zoon Rob de Vroome;
- PSP-vriend Lou de Moor.
Inleidende teksten:
Tekst 1
Bijna 6 jaar geleden, op 9 mei 1986 sterft Dirk de Vroome, beter bekend als 'de Rooie Reus'. Hij is dan 60 jaar en heeft een turbulent leven achter zich. De Vroome is al in de veertig als hij, in 1969, zijn loopbaan als actievoerder begint. Bij zijn acties neemt hij het consequent op voor de kansarme in de samenleving. Zigeuners en woonwagenbewoners, Molukkers, mensen met een uitkering, iedereen die op een of andere manier wordt achtergesteld of gediscrimineerd kan op zijn steun rekenen. Als een soort Robin Hood bindt hij de strijd aan met de autoriteiten in de provincie Limburg waar hij woont. Vaak is een bezoek aan het gemeentehuis of het schrijven van een bezwaarschrift voldoende, maar lukt het op die manier niet, dan schakelt de Rooie reus over op andere methodes. De ludieke acties die hij dan voert om zijn gelijk alsnog te krijgen bezorgen hem landelijke faam. Bij die ludieke acties gebruikt hij
regelmatig vermommingen. Zo sluit hij als gemeentewerkman de waterleiding af bij een wethouder die datzelfde bij een gezin heeft laten doen. En als in Maasbracht zigeunerkinderen van de plaatselijke school worden geweerd, weet hij vermomd als aalmoezenier het woord te krijgen in de plaatselijke katholieke kerk, waar hij de gemeente voorhoudt dat
zigeunerkinderen evenveel recht hebben op onderwijs als ieder ander. Met zijn acties helpt de Rooie Reus in de loop der jaren honderden mensen uit de problemen. Voor hemzelf is dat niet zonder gevolgen. Door zijn reputatie kan hij als koelmonteur maar weinig werk vinden en het gezin De Vroome moet daarom vaak zien rond te komen van een bijstandsuitkering.
In 1978 wil Tij Kools, een goede vriend van De Vroome, een boek over hem gaan schrijven en laat hem zijn hele levensverhaal op band vertellen. Het boek is er nooit gekomen, maar de banden zijn er nog wel.
Dirk de Vroome is geboren op 6 november 1926 in Amsterdam. Thuis hebben ze het niet breed omdat zijn vader, die stoker is op een vissersboot, in de crisis-jaren werkloos raakt.
Tekst 2
Nadat hij van de ambachtsschool gestuurd is, gaat De Vroome bij Werkspoor werken. Enkele maanden nadat hij daar begonnen is breekt de oorlog uit. Zijn vader zit op dat moment op zee en komt in Engeland terecht. Voor Dirk breekt de moeilijkste periode van zijn leven aan.
Tekst 3
Nadat hij, omdat hij nog in zijn bed plast, uit het SS-opleidingskamp is teruggestuurd naar Nederland, gaat hij weer aan de slag bij Werkspoor. Na de bevrijding besluit hij in de voetsporen van zijn vader te treden en te gaan varen.
Tekst 4
Het is niet allemaal treurigheid voor Dirk de Vroome, in die naoorlogse jaren. In 1946 leert hij Henny kennen, zijn grote liefde, waar hij tot aan zijn dood onafscheidelijk van zal blijven.
Tekst 5
Bij de chemische fabriek Ketje komt de Vroome al snel in 'De Kern' terecht, de voorloper van wat nu de ondernemingsraad is. Hij is dan nog lid van het NVV, maar stapt al snel over naar de Eenheids Vakcentrale, de EVC, omdat die bond veel actiever is. Jan Vlietman is in die tijd algemeen secretaris
bij de EVC.
Tekst 6
Als Dirk de Vroome na een conflict met een baas op de fabriek bij Ketje vertrekt, komt hij in dienst bij de EVC, waar hij blijft werken tot de bond in 1958, door interne ruzies uiteen valt. Dirk en Henny de Vroome hebben inmiddels twee kinderen, een zoon en een dochter. De zoon, Rob, is in 1950 geboren, en in zijn herinnering was Dirk de ideale vader.
Tekst 7
Na een aantal baantjes van korte duur komt Dirk , als koelmonteur, bij Mijns & Co terecht. Het bevalt hem daar goed, maar omdat hij veel werk in Limburg, Brabant en Zeeland krijgt toegewezen, is hij meestal de hele week van huis. Als hij in 1966 de kans krijgt zich als hoofd rayonmonteur in
Limburg te vestigen, aarzelt hij geen moment en verhuist met zijn gezin naar Stein. Twee jaar later gaat Mijns & Co op de fles en staat Dirk op
straat. Hij is dan al geabonneerd op het blad Bevrijding van de PSP en besluit om eens een vergadering van die partij te bezoeken. Lou de Moor is in die tijd voorzitter van de PSP-Limburg.
Tekst 8
De aandacht die Dirk met zijn actie trekt leidt er niet alleen toe dat de toestanden in de sociale werkplaats aan de kaak worden gesteld, ook zijn eigen verleden komt ter sprake. Bij een hoorzitting over de sociale werkplaats worden door een aanwezige journalist zijn oorlogsverleden ter sprake gebracht. De hoorzitting wordt afgelast, en de volgende dag
staat in de krant een groot verhaal over de ex-SS-er Dirk de Vroome. Lou de Moor is niet op de hoogte van wat Dirk in de oorlog meegemaakt heeft, maar besluit hem niet te laten vallen.
Tekst 9
Dirk de Vroome laat zich door de hele affaire niet uit het veld slaan. Hij gaat door met actievoeren. Door het succes van de acties bij de sociale werkplaats komen ook andere mensen met hun problemen bij Dirk en hij gaat zich als een soort onbezoldigd sociaal werker voor hen inzetten. Om
iedereen zo goed mogelijk te kunnen helpen begint hij bij Lou de Moor thuis het PSP-adviesbureau.