Noorderlicht radio
Eiwit & DNA (11:00 - 11:19) Nu de genen van de mens in kaart gebracht zijn, kan het echte werk beginnen. Want na genomics is er nu 'protemocis'. Hierbij wordt onderzocht welke eiwitten door het DNA gecodeerd worden. De kennis die men hiermee opdoet, biedt kans om in de toekomst aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaatziekten te voorkomen door gerichte aanpassing van de voeding of het gedrag. Onlangs openden de Universiteit Maastricht (UM) en het Academisch ziekenhuis Maastricht (Azm) een Proteomics Centrum. E.C.M.Mariman, hoogleraar Functionele Genetica is coördinator en onderzoeker van het centrum. ----- Horsonality (11:19 - 11:31) Als de paardenfluisteraar uw paard niet verstaat, kunt u het dier altijd nog onderwerpen aan een persoonlijkheidstest. Promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht heeft het mogelijk gemaakt om het paard te testen op schrikachtigheid, vertrouwen in de mens en leervermogen. Onderzoekster Kathalijne Visser testte jonge paarden op deze drie persoonlijkheidsaspecten en bleek zo deels de prestatie op latere leeftijd te kunnen voorspellen. Verslaggeefster Corlijn de Groot bezocht het onderzoeksinstituut voor Dierhouderij en Diergezondheid in Lelystad om meer te weten te komen over de paardenpersoonlijkheid. Ook sprak zij met zeer jonge paardenexperts bij de Hollandse Manege over vrolijke en chagrijnige paarden. ------ NIEUWSBERICHTEN (11:31 - 11:37) Chinees eten gevaarlijk? Het eten van teveel natrium-glutamaat (ook wel ve-tsin genaamd) kan leiden tot blindheid, blijkt uit Japans onderzoek. Natrium-glutamaat is een smaakversterker in onder andere snacks, sauzen, diepvriesmaaltijden, soepen en kant-en-klaar gerechten. Het wordt vooral veel toegepast in de Chinese keuken, waar het een eeuwenlang gebruik kent. Opvallend is dat in Oost-Azië een bepaalde oogziekte, die leidt tot blindheid, vaker voorkomt. Of de natrium-glutamaat consumptie daar de oorzaak van is, is nog onduidelijk. In feite is natrium-glutamaat een gewoon aminozuur, dat we nodig hebben om eiwitten te maken. Toch kregen ratten die extreem veel natrium-glutamaat te eten kregen, een dunner netvlies. Hiervoor moest wel 20% van hun totale dieet uit deze smaakversterker bestaan. Zelfs de grootste liefhebbers van Chinees eten zullen de stof niet in dergelijke hoeveelheden binnenkrijgen. Het E-nummer van natrium-glutamaat is 621. *** Rode Kool Koken, bakken, stomern, rauw opeten... Afgelopen jaren zijn er veel manieren bedacht om groentes zo gezond mogelijk te bereiden. Aan Wageningen Universiteit is er een nieuwe strategie gevonden om tijdens het maken van rode kool zoveel mogelijk gezonde stoffen te behouden: de magnetron. Naast rode kool bevatten broccoli, spruitjes en vele andere koolsoorten een hoge mate aan 'glucosinaten'. Deze glucosinaten worden afgebroken door een eiwit dat zich ook in de kool bevindt. De afbraakproducten beschermen tegen kanker en hart-en vaatziekten. Bij het ouderwetse koken wordt het eiwit stukgemaakt dat verantwoordelijk is voor de afbraakproducten. Wanneer men rode kool in de magnetron bereidt, blijft een groot deel van deze nuttige eiwitten intact. *** Pijnlijk rood Vrouwen met rood haar zijn gevoeliger voor pijn dan anderen. Dat blijkt uit onderzoek aan de Universiteit van Louisville in Kentucky. De pijngrens werd vastgesteld door 10 roodharige vrouwen een pijnstiller toe te dienen, waarna ze een elektrische schok kregen. De controlepersonen hadden allemaal donker haar. Het blijkt dat de roodharigen twintig procent meer pijnstiller nodig hadden dan de brunettes. Volgens onderzoeker Edwin Liem is dit nuttige informatie voor anesthesisten, die roodharigen meer verdoving zouden moeten toedienen bij pijnlijke ingrepen. De overgevoeligheid heeft te maken met de cellen die het pigment voor huid en haar aanmaken. Bij roodharigen wordt er extra veel hormoon aangemaakt dat deze cellen stimuleert. Het hormoon (melanocortine 1) blijkt echter ook receptoren in de hersenen te activeren, die te maken hebben met de gevoeligheid voor pijn. Mensen met blond haar zouden even ongevoelig zijn als donkerharigen. Het bericht laat onvermeld waarom alleen vrouwen onderzocht zijn. Wie weet hierover later meer... *** Bossen Planten Geen Zin Het Kyoto verdrag stelt dat landen hun uitstoot van CO2 kunnen verminderen door nieuwe bossen aan te planten. De nieuwe bomen nemen het CO2 op, wat leidt tot een verminderde hoeveelheid van het broeikasgas in de atmosfeer. Nieuw Italiaans onderzoek heeft nu echter uitgewezen dat dit aanplanten tot een tegenovergesteld resultaat leidt. Het probleem zit in de bodem. Wanneer een bodem klaargemaakt wordt voor beplanting komt er zoveel CO2 vrij, dat het minimaal 10 jaar duurt voordat dit weer omgezet is door de bomen. Om deze reden adviseren de onderzoekers dat men beter oude bossen in stand kan houden dan nieuwe bossen aan te planten. Over de worm met de koperen kaken en ander nieuws: Kijk bij Noorderlicht 'nieuws'! ------ Waarneming en bewustzijn (11:39 - 11:52) De neurofysiologisch onderzoeker Hans Supèr van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam kreeg onlangs zo’n 1 miljoen Euro in het kader van een vernieuwingsimpuls van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO). Hij kreeg dat geld om de communicatie tussen neuronen in de hersenen af te luisteren. Met het doorgronden van de communicatie in verschillende hersenlagen, hoopt hij inzicht te krijgen in de wijze waarop de visuele wereld om ons heen in ons bewustzijn terecht komt. Niet echt makkelijk onderzoek dus. Rob van Hattum in gesprek met Hans Supèr.