Darwins brieven
Zo bekend als Darwin is, zo onbekend is de ontvanger van de brieven, de Nederlandse bioloog Hugo de Vries (1848 - 1935). De Vries stamde uit een doopsgezinde familie van kooplieden en predikanten. Zijn vader was lid van gedeputeerde staten van Noord-Holland en later minister van justitie. In 1866 ging Hugo plantkunde studeren, zeer tegen de zin van zijn ouders, omdat daar geen droog brood mee te verdienen was. Als tweedejaars student kwam hij in het bezit van een Duitse vertaling van Darwins meesterwerk The Origin of Species uit 1859. Tussen hem en zijn medestudenten ontsponnen zich levendige discussies. In zijn proefschrift wijdde De Vries zelfs twee stellingen aan Darwins ideeën. Hij stelde onder andere dat de theorie, die Darwin had bedacht om het mechanisme van soortsverandering te verklaren, onjuist was! Later formuleerde De Vries zijn eigen Mutatietheorie. Een groot deel van zijn leven was hij bezig hiervoor bewijzen te verzamelen. Hij was een van de eerste evolutiebiologen en vond wereldwijd belangstelling onder collega's die geïnteresseerd waren in erfelijkheidsleer. In 1904 en 1906 ontving hij uitnodigingen om lezingen te houden aan de universiteit van Berkeley in Californië. Later bood de Columbia-universiteit in New York hem zelfs een prestigieuze betrekking aan: hoogleraar en directeur van de afdeling genetica. In Amsterdam, waar hij intussen hoogleraar was geworden, wilden ze hem echter niet zo maar laten gaan. Uiteindelijk deed de Gemeentelijke Universiteit hem an offer he couldn't refuse: hij kreeg zijn eigen laboratorium en werd ontheven van alle onderwijstaken. Kom daar tegenwoordig maar eens om: daar moet je wel heel beroemd voor zijn. Dat was hij dan ook, maar toch kent iedereen Darwin nog en heeft tegenwoordig niemand meer van De Vries gehoord. Daar komt misschien verandering in, want de Universiteit van Amsterdam heeft de historicus Erik Zevenhuizen gevraagd een uitgebreide biografie van Hugo de Vries te schrijven. Het was dan ook Zevenhuizen die, op zoek naar 'Hugodevriesiana', Darwins brieven ontdekte. Ze zaten in een oude hutkoffer op de zolder van Reinout de Vries, Hugo's achterkleinzoon. Op dezelfde zolder stond nog een hutkoffer, die Erik aan een onderzoek heeft onderworpen. In Noorderlicht gaat deze koffer open.... Samenstelling: Marian Tjaden Produktie: Babiche Hermans / Joyce Feijen Eindredaktie: Rob van Hattum