Argos
Thuisloze probleemjongeren
Reportage over thuisloze probleemjongeren. Gesprekken met een aantal thuisloze jongeren die o.a. vertellen over: waarom zij op straat terecht zijn gekomen; hoe zij overleven zonder regelmatig inkomen; hun kritiek op de hulpverlening en de maatschappij.
Gesprek met Patrick, die, na omzwervingen langs pleeggezinnen, internaten en opvanghuizen, probeert zijn leven weer op de rit te krijgen. Hij vertelt dat hij zo gewend is overal weer weg te moeten dat hij z'n koffers niet meer uitpakt.
Gesprek met Mila, die vertelt dat veel meisjes die zwerven uiteindelijk in de prostitutie terecht komen en verslaafd worden gemaakt.
Inleidende teksten:
In begintekst:
Vanwege de winterkou zijn overal in het land speciale voorzieningen voor zwervers
Tekst 1
Leo, zeventien jaar oud. De stoppen slaan bij hem volledig door, als zijn kwartje iets te snel door de telefoonautomaat valt en de verbinding wordt verbroken. Leo woont, na anderhalf jaar cel voor een gewapende roofoverval, in een pension voor probleemjongeren. Over zichzelf zegt hij: "Al dat gelul over een slechte jeugd. Het ligt allemaal aan mezelf, ik ben gewoon een klootzak......."
Zoals Leo tegen zichzelf aankijkt, zo wordt er steeds vaker naar probleemjongeren gekeken. Jongeren zijn lastig, brutaal en crimineel. Ze hebben geen normbesef. Van jeugdcriminaliteit zien de meeste mensen nog maar een kant: de overlast. De roep om deze lastige jeugd hard aan te pakken vindt steeds meer gehoor. Het jeugdstrafrecht wordt grimmiger en er wordt hard gebouwd aan nieuwe jeugdgevangenissen. Verschillende hoogleraren waarschuwden vorige week op een congres in Ede voor de gevolgen van zo'n repressieve aanpak van probleemjongeren. De Leidse hoogleraar Junger-Tas bijvoorbeeld:
Tekst 2
Criminologie-hoogleraar Junger-Tas voor de KRO-radio.
Met vijftien procent van de jongeren in Nederland gaat het niet goed. Deze groep slaat op steeds jongere leeftijd aan het zwerven en raakt op straat verzeild in de criminaliteit, de drugsscene of het prostitutiecircuit.
In Argos vandaag nu eens níet de deskundigen, de hulpverleners, de kinderrechters of de politie over dit probleem, maar de lastige jongeren zelf; thuisloze jongeren uit Rotterdam.
Tekst 3
Patrick is samen met verslaggeefster Marwil Straat op zoek naar zijn vrienden. Vandaag is het moeilijk. Door de barre kou is er niemand op straat. Uiteindelijk vindt hij ze in 'Spits', een sociaal cultureel centrum in Rotterdam-West.
Het is 10 uur 's ochtends en het is er bomvol. Hier kunnen thuisloze jongeren koffie krijgen en gratis telefoneren. Ze hangen wat aan een grote tafel voor het raam. Patricio, Mila, Kenneth en hun vrienden. Er wordt wat gedold en vooral gekankerd. Gekankerd op de slechte organisatie van de jeugdhulpverlening. Maar, zegt Patricio, als de hulpverlening beter wordt, worden de problemen voor jongeren misschien nog wel groter.
Tekst 4
Patrick is 22. Een lange jongen met een leren jack. Jarenlang zwierf hij op straat. Sinds kort woont hij in Maaszicht, een Rotterdams pension voor probleemjongeren. Daar heeft hij kost en inwoning en helpen ze hem zijn zaken weer op een rijtje te krijgen.
Tekst 5
Volgens de jongeren rond de tafel in sociaal-cultureel centrum Spits is het heel gemakkelijk om de hulpverleningsinstanties tegen elkaar uit te spelen. En dat is volgens hen ook nodig. Want je moet met steeds zieliger verhalen komen, wil je nog geholpen worden.
Tekst 6
En dan is er natuurlijk het altijd weer terugkerende probleem van het geldgebrek. Voor een deel ligt dat aan ons zelf, zegt Kenneth.
Tekst 7
Een oude bekende is aangeschoven: Mila, het enige meisje in het gezelschap, 15 jaar oud. Ze zit erbij als een dood vogeltje. Stil en teruggetrokken. Driekwart jaar geleden leerden we haar kennen via het Rotterdamse T-team, het Thuislozenteam; een nieuwe vorm van hulpverlening, gericht op individuele begeleiding. Nu wil ze nauwelijks met ons praten, maar vorig jaar vertelde ze ons uitgebreid over haar verleden. Hoe ze al op 13-jarige leeftijd van huis wegliep. Ze kon de ruzies thuis niet meer aan en zwierf een jaar op straat. Veel jonge zwerfmeisjes, zoals zij, belanden al snel in de straatprostitutie. Ook Mila stond wel eens op het punt om te gaan tippelen, zo vertelde ze ons vorig jaar (Argos 30-6/95).
Tekst 8
De arrestatie van een heroïnehoertje bij de Keileweg, de Rotterdamse tippelzone. Veel van de zwerfmeisjes die gaan tippelen, vallen in de handen van dealers en raken verslaafd, vertelde Mila ons vorig jaar.
Tekst 9
Als we Mila in mei 1995 spreken, gaat het goed met haar. Ze zit bij het T-team, het Thuislozenteam, heeft een plek in pension Maaszicht en gaat weer naar school. Ze zit vol plannen. Nu, driekwart jaar later, is er niets meer over van die vrolijke, zelfverzekerde Mila. Na een ruzie, waarbij Mila's vriendje een medewerker van het T-team met de dood bedreigde, is ze het T-team en pension Maaszicht uitgegooid. Nu woont ze in bij haar vriendje. Mila's gezinsvoogd vindt dat ze naar een gesloten inrichting moet. Maar daar is nog geen plaats. Voorlopig hangt ze weer rond op straat. Zonder geld, zonder hulp. Dichter bij de afgrond dan ooit. Ze vertelt waar ze al die tijd heeft gezeten.
Tekst 10
De roep om de jeugdcriminaliteit harder aan te pakken heeft effect gehad. In Nederland is het jeugdstrafrecht sinds vorig jaar strenger geworden. De maximale straf voor 16- en 17-jarigen is verhoogd van 1 naar 2 jaar. Ook de mogelijkheden om op jongeren het volwassenenstrafrecht toe passen zijn verruimd. Gek genoeg zijn de jongeren bij Spits het daar van harte mee eens. Ze vinden zelf ook dat ze harder moeten worden aangepakt. Zo gek is dat niet, legt Patrick uit.
Tekst 11
In Nederland is het jongerenstrafrecht strenger geworden. De maximale straf voor 16- en 17-jarigen is onlangs verdubbeld. En de mogelijkheden om op deze minderjarigen het volwassenenstrafrecht toe te passen zijn verruimd.
Wat vinden de jongeren in De Spits daarvan?