Anouk van Kalmthout is freelance fotograaf. Ze is vijf jaar geleden afgestudeerd aan de Koninklijke Academie in Den Haag en werkt naast haar vrije werk voor verschillende opdrachtgevers zoals de Volkskrant en Nationale Opera en Ballet. Dit jaar fotografeerde zij voor VPRO Zomergasten.

Hoe omschrijf je jouw fotografie?
'Mijn foto’s zijn vaak surrealistisch en mysterieus: kleine mensen die opgaan in een groots en onvoorspelbaar landschap. Ik speel graag met de kleuren, die zijn net anders dan je in real life zou zien.'

Wat dacht je toen je gevraagd werd voor Zomergasten?
'Ik was gelijk heel enthousiast! Ik hou van dit soort projecten waarin je in korte tijd veel moet leveren, daar krijg ik energie van. Ik ga meestal uit van een bijzondere locatie waar iets surrealistisch in zit. Soms is het met krappe schema’s, zoals ook met Zomergasten, niet altijd mogelijk om je eigen ideale locatie uit te zoeken. Je moet flexibel zijn en kunnen improviseren, wat soms spannend is maar ook tof. Als het dan lukt en ik ga naar huis, denk ik "yes, ik heb het weer geflikt".'

Wat opvalt aan jouw foto’s is dat nabewerking een groot onderdeel is. Hoe ga je te werk?
'Als ik op locatie ben zie ik de potentie en gaat mijn fantasie al leven. Dan denk ik bijvoorbeeld: dat stukje daar ga ik weghalen, of juist toevoegen of aanzetten, of die kleur ga ik aanpassen naar een andere kleur. Doordat dat ik zo werk komt het wel eens voor dat mensen verrast zijn door het eindresultaat. Dat is een leuk proces.'

Dus in je hoofd heb je al een totaalplaatje.
'Ja. In mijn fotografie werk ik veel met zonlicht. Voor Zomergasten had ik dus ook een moodboard gemaakt waar zonlicht een rol speelde. Helaas bleken de weersvoorspellingen bar slecht voor die week waarin ik zou fotograferen. Je zit natuurlijk met een team waardoor er niet veel flexibiliteit is om te zeggen ‘we doen het een paar uurtjes later’. Daar heb ik redelijk wat stress over gehad, maar uiteindelijk heb ik bij bijna elke shoot volle bak zon gehad. Wel een beetje een engeltje op mijn schouder.'

Wat is jouw kijkervaring met Zomergasten?
'Eerlijk gezegd heb ik vooral stukken gekeken. Uiteraard die met Eberhard van der Laan en ook fragmenten met Esther Perel, ik vind haar heel erg interessant. Ik vind het mooi dat je op een gegeven moment vergeet dat je kijkt naar een televisieprogramma, dat je onderdeel wordt van het gesprek. Dat je als kijker zelf ook ontspant is best bijzonder.'

Heeft jouw kijk op het programma invloed op hoe je de gasten op de foto vastlegt?
'Het staat er los van, ik probeer altijd mensen op een krachtige manier vast te leggen. Voor Zomergasten worden sowieso intrigerende mensen gevraagd met een verhaal, waarbij de zware en lichte kanten van het leven worden belicht. Dat probeer ik ook te doen met mijn fotografie, al is dat meer op onbewust niveau.'

Heb je je van tevoren ingelezen in wie de gasten zijn en wat ze doen?
'Ik heb mezelf wel georiënteerd, maar ik ga graag met een open blik de shoot in, dus probeer ik mezelf niet te veel te verdiepen in iemands achtergrondinformatie. Ik vind het leuk om me te laten verrassen door wat ik daar tegenkom op locatie.'

Ik denk dat er een soort waarheid in de natuur besloten ligt. Daar wordt mijn fantasie van aangewakkerd.

- Anouk van Kalmthout

Als je geen Zomergasten vastlegt, wat vind je dan het leukste om te fotograferen?
'Voor mijn vrije werk vind ik het het leukst om naar een land toe te gaan waar de natuur indrukwekkend of een beetje absurd is. Het liefst fotografeer ik met naakte modellen die opgaan in de landschappen. Er is dan ruimte voor volledige spontaniteit. Daarin kan ik mijn fotografie ontwikkelen. Dit kan ik vervolgens weer toepassen in mijn opdrachtwerk met een kader. Dit werk brengt me bij mensen en op plekken die ik van tevoren niet had verwacht. Dan denk ik soms "wow, mijn leven is eigenlijk best tof, dat ik dit nu heb meegemaakt".'

Waar komt je inspiratie vandaan?
'De natuur vormt mijn grootste inspiratiebron. Ik ben graag in de bossen, dat helpt me te ontspannen en dingen helderder te zien. Ik denk dat er een soort waarheid in de natuur besloten ligt. Daar wordt mijn fantasie van aangewakkerd.'

Op welke foto van de Zomergasten van dit jaar ben je het meest trots?
'Ik ben niet heel snel trots op mijn eigen werk, maar in dit geval vind ik die van Janine Abbring erg mooi geworden. De foto voelt krachtig en iconisch. Hoe ze daar in dat veld staat met die kleuren, dat past goed bij mijn visie.'

Ten slotte: wie zou je nog eens willen fotograferen?
'Dat vind ik een moeilijke vraag, daar ben ik eigenlijk niet zo mee bezig, haha.'

Misschien moet ik de vraag anders stellen: wáár zou je nog eens willen fotograferen?
'Aan de Griekse kust Sarakiniko op Milos heb je van die bizarre witte rotsen en felblauw water die doen denken aan een maanlandschap.'

Als je op zoek bent naar een maanlandschap is de krater in Santorini ook echt prachtig.
'Tof! Die gaat ook op mijn lijstje. Mensen vragen vaker hoe ik aan mijn locaties kom. Ik heb een lijst waarin ik potentiele locaties noteer als ik ergens iets tegenkom. Als ik dan voor een shoot gevraagd word kijk ik even in die lijst om te zien of er iets moois in de buurt ligt. Mocht er nog iemand de wens hebben in Griekenland gefotografeerd te worden, dan hoor ik het graag, haha.'