In de uitzending was te zien hoe Gordon Brown op een eenvoudige stoel in een enorme zaal werd geïnterviewd door Jeremy Paxman, die recht tegenover hem zat. Kunt u iets zeggen over de setting van het interview?
‘Ik vind het er persoonlijk een beetje onhandig uitzien, twee mannen tegenover elkaar op een stoel. Zelf vind ik het prettiger om aan een tafel te zitten, dan kun je wat meer leunen. Wat ik belangrijk vind, ook als ik zelf interview, is dat je niet te ver uit elkaar zit. Dat is bij ons wel eens een probleem. Onze tafel is rond en vrij groot, ik zit liever iets dichterbij. Wat dat betreft kan ik me de aanpak van Jeremy Paxman wel voorstellen. Als je dichterbij elkaar zit, heb je op de een of andere manier meer contact met elkaar en dwing je iemand door je mimiek eerder tot een zekere vertrouwelijkheid.’
In Frankrijk zat president Sarkozy aan een grote tafel in een feestzaal van het Élysée. Dat is heel anders dan in Nederland. Zegt die setting iets over de politieke cultuur in het land?
‘Geen idee. Ik vind dat zo’n grote vraag om te beantwoorden. Kijk, we interviewen in Nederland de minister-president al twintig jaar en dat gebeurt aan een ronde tafel. Zegt dat iets over de politieke cultuur? Ik durf dat niet te zeggen.’
In Frankrijk is de afstand veel groter tussen de president en de journalisten.
‘Ja, dat zou je daaruit kunnen concluderen. Door de grote tafel heeft Sarkozy nog een zekere grandeur. Gordon Brown daarentegen straalt weinig presidentieels uit in die grote ruimte zonder tafel. Maar ik vind het nogal wat om zulke verregaande conclusies te trekken uit een toevallige setting.’
- Gordon Brown met Jeremy Paxman
Hoe staat het met de grandeur van de Nederlandse minister-president?
‘In Nederland is de minister-president niet iemand die zich op veel grandeur laat voorstaan, die komt gewoon op de fiets naar het Torentje. Niet alleen Rutte, maar ook Balkenende, Kok en Lubbers deden dit. In Nederland is er wat dat betreft een houding van “het is ook maar een baan”.’
Beïnvloedt dat ook uw manier van interviewen?
'In Nederland is er geen grote drempel tussen de premier en de journalistiek. Dat is ook logisch. Wij zien premier Rutte natuurlijke elke vrijdag. Het is heel anders wanneer je elkaar minder vaak ziet.’
‘Er zijn wel discussies geweest waarbij men zich afvroeg of we iedere week een gesprek moeten hebben met de minister president. Het is niet ieder week interessant. Daar ben ik het ook mee eens. Er zijn weken dat er heel weinig gebeurt en dan is het interview heel mager, beetje slapjes. Maar mijn redenatie is dan altijd: wees blij dat de minister-president iedere week komt. Want wanneer er een keer echt stront aan de knikker is, komt hij ook. Dat is een ijzeren wet. De premier komt gewoon, ook als het hem niet uitkomt.’
Wat is eigenlijk de functie van een gesprek met de president?‘Die vraag kan ik eigenlijk alleen maar beantwoorden vanuit de Nederlandse situatie. Hier is het gebruikelijk dat de minister-president na de ministerraad een persconferentie geeft en na afloop naar de studio komt om vragen te beantwoorden over wat er in de ministerraad is gebeurd. Daar verschilt de setting nogal met Londen en Parijs. Daar wordt de minister-president volgens mij alleen tijdens speciale gelegenheid geïnterviewd.’
- Nicolas Sarkozy wordt geïnterviewd in het Élysée
Wat is de aanvulling van een wekelijks gesprek met de minister-president op de persconferenties?
‘Het kan een gesprek zijn waarin het belangrijkste nieuws uit de persconferentie gecomprimeerd wordt behandeld in een gesprek van tien minuten. Persconferenties zijn vaak onduidelijk voor de kijker. Vragen worden door elkaar gesteld, zijn soms niet goed geformuleerd en bevatten veel herhalingen.’
‘Als interviewer is het gesprek met de minister-president een voordeel, omdat je eerst de persconferentie kunt bijwonen en kunt zien wat de belangrijkste onderwerpen zijn. Daarop kun je je concentreren en proberen antwoorden te krijgen die verder gaan dan van de persconferentie.’
Op welk interview met de minister-president kijkt u met de grootste tevredenheid terug?
‘Dat kan ik zo niet zeggen. Er waren veel interviews waar ik ontevreden was. Als de minister-president en zijn woordvoerder tevreden het pand verlieten, was ik over het algemeen ontevreden. Dan dacht ik: ik heb die kritische vraag toch niet goed genoeg gesteld, of ze hebben er onderuit kunnen komen.’
‘Maar als ik toch iets moet noemen, denk ik aan een interview met premier Balkenende over de besluitvorming rond de Irakoorlog. Nederland verleende politieke steun aan die oorlog, maar er was veel onduidelijkheid over manier waarop daartoe werd besloten. NRC meldde in januari 2009 dat een kritische notitie van juristen van het ministerie van Buitenlandse zaken zou zijn genegeerd. Daarop ontstond veel ophef. Er kwamen constant nieuwe berichten en nieuwe geruchten.’
‘Balkenende wilde geen onderzoek en hield ieder interview met de pers af. In een gesprek op vrijdag zette ik hem uiteindelijk onder druk. Ik had het gevoel: hier gaat iets bewegen. Hij wilde het alleen nog niet zeggen. Maar in de week daarna maakte het Kabinet bekend dat het akkoord ging met een onderzoek door de latere Commissie Davids. Instinctief had ik die vrijdag het antwoord al.’
Als u zelf te gast zou zijn in Zomergasten, welk politiek fragment zou u dan laten zien?‘
In de jaren zeventig werkte ik voor het dagblad Trouw en moest toen verslag doen van de hoorzittingen over de Drie van Breda. Ik was toen vrij jong en vond het heel indrukwekkend. Ook weet ik nog dat er ooit iemand zijn kunstbeen de zaal ingooide. Ik geloof dat daar beeld van is, maar dat weet ik niet meer zeker. Maar ook dat was een indrukwekkend moment.’
Extra informatie
Lees hieronder de extra informatie over deze fragmenten die tijdens de uitzending op het tweede scherm is vertoond.
Bigot incident
- Jeremy Paxman sprak Gordon Brown nadat hij een van zijn kiezers bekrompen had genoemd. Het incident vond plaats in Rochdale, een plaats net boven Manchester. Gillian Duffy had de prime-minister even daarvoor aan de tand gevoeld over de belasting die werd geheven op haar pensioen. Daarnaast maakte ze zich zorgen over het aantal Oost-Europeanen dat in het Verenigd Koninkrijk is komen wonen. Aan het slot van hun ontmoeting stelde Brown dat ze een goede vrouw was, omdat ze de gemeenschap had gediend.
- Terug in de auto deed Brown (per ongeluk met zijn microfoon nog aan) zijn beklag en vroeg zich af wiens idee het was om haar te ontmoeten. Ten slotte noemde hij haar een 'bigoted woman'.
- De Salon Doré in het Élysée, de werkkamer van de president.
Het was een traditie om journalisten te ontvangen in het Palais de l'Élysée in Parijs. De huidige president François Hollande brak met deze traditie en komt voortaan naar radio- en televisiestudio’s om antwoord te geven op vragen van journalisten.
Nicolas Sarkozy: Van 2007-2012 de 23e president van Frankrijk
Sarkozy was lid van de centrumrechtse UNP: Union pour un Mouvement Populaire. Voordat Sarkozy president werd, was hij tot 2002 burgemeester van Neuilly-sur-Seine, een voorstad van Parijs. Daarnaast was hij onder meer Ministre du Budget (verantwoordelijk voor de begroting), Minister van Financiën en Minister van Binnenlandse Zaken.
In de film Op Zoek naar Sarkozy vertellen achttien correspondenten over het presidentschap van Sarkozy. De film is in zijn geheel te zien op Holland Doc 24.
Hier leest u meer over de huidige president van Frankrijk, François Hollande.