Documentair fotograaf en filmmaker Sakir Khader is op 4 augustus de derde gast in VPRO Zomergasten. Joris Luyendijk interviewt hem over zijn ideale televisieavond. De Palestijns-Nederlandse Sakir Khader (Vlaardingen, 1990) maakt stijlvol, cinematografisch werk en rauwe, intieme beelden van conflictgebieden. Vaak in zwart-wit en altijd recht uit het hart. Hij won er de Zilveren Camera 2023 mee. Ook internationaal gooien de beelden die hij maakt hoge ogen. Zo veel zelfs dat hij deze maand unaniem ingestemd werd in het wereldberoemde fotoagentschap Magnum.

de fragmenten van Sakir Khader

  • Return to Homs, 2013
  • Cinema Paradiso, 1988
  • Goal Bergkamp tegen Argentinië, 1998
  • The Godfather, 1972
  • A world not ours, 2012
  • The Blaze, Territory
  • Abbas by Abbas, 2019
  • Gassan Kanafani, interview 1970
  • Close-up, 1990
  • Godard, Mon Amour/Le Redoutable, 2017
  • Dirty Wars, 2013
  • For Sama, 2019
  • Taste of Cherry, 1997

'Nergens in de wereld bestaat er zoiets als Zomergasten. Drie uur live praten met een gast op tv is uniek, en daarom is het ook een van de spannendste dingen die je kunt doen met je kleren aan. En dan met zo’n hypergetalenteerde, jonge gast. Selfmade, vers aangenomen bij het wereldvermaarde Magnum-agentschap.'

Joris Luyendijk

Die erkenning is niet vanzelfsprekend voor Khader. Zijn jeugdherinneringen liggen deels in Vlaardingen, en deels in Palestina. Als kind was hij al heel creatief, maar op school ging het niet goed: hij was druk, rebels en snel afgeleid. Een leraar waarschuwde zijn moeder: ‘Je zoon gaat niet veel bereiken door z’n gedrag.' Deze vermaning ontmoedigde Sakir niet. Integendeel. Als geboren autodidact dook hij in de boeken en leerde hij zichzelf alles wat hij kon over zijn fascinaties: fotografie en film. In Zomergasten wil hij laten zien hoe je zelf iets van je leven maakt, tegen de stroom in. En wat zijn Palestijnse familie voor hem betekent.  

Voor de jonge Sakir was Palestina een magisch Disneyland. Hij ging er iedere zomer heen. Hij sliep met zijn neefjes op matrassen op de grond, en na het buitenspelen peuterde zijn oma liefdevol de stekels van de cactusvijgen uit zijn handen. Maar er was ook aan andere, duistere kant: van checkpoints, nachtelijke invallen, helikopters en gevechtsvliegtuigen. Sakir vond het vooral spannend en was zich niet bewust van het constante gevaar. Tot het moment in 2002 dat Israëlische soldaten zijn neefje Kosay in koelen bloede doodschoten.

'Mensen hebben vaak hun oordeel al klaar over mij. Ik wil ze een kijkje in mijn hart geven. Ik wil laten zien hoe mijn verbrandingsmotor staat afgesteld om kunst te maken van de moeilijke dingen die ik heb meegemaakt. En ik wil delen wat ik mooi en belangrijk vind; de filmers en fotografen die mijn voorbeelden zijn en beelden maken als schilderijen. Ik ben nog altijd die kleine jongen uit Vlaardingen die groot droomt en ik wil dat mijn avond gaat over hoe je er zélf wat van moet maken.'

Sakir Khader

Khader wordt vaak aangezien voor een strijder die gewapend is met een camera. Zowel door autoriteiten als door collega’s. Hij zegt hierover: ‘Er zijn heel veel van mijn collega’s die naar dezelfde landen gaan en die niet worden lastiggevallen, laat staan dat ze als terrorist worden gezien. Ik zal altijd gezien worden als the other.’ Khader praat met Joris Luyendijk over zijn filmische oog, zijn opvattingen over het vak fotografie, én over oorlogsverslaggeving. 

In VPRO Zomergasten maken we kennis met de scherpe blik van Sakir Khader, maar we horen ook over zijn fascinatie voor kleine jongens met grote dromen. Over hoe hij als jonge jongen al overal een cameraatje mee naartoe nam om het leven om hem heen vast te leggen. Over hoe belangrijk familie is. Over de schoonheid van het beeld en de kracht die schuilt in er zelf iets van maken, over onafhankelijk zijn en je eigen kansen creëren.

over Joris Luyendijk

Journalist en antropoloog Joris Luyendijk (Amsterdam, 1971) presenteerde Zomergasten eerder in 2006 en 2007. Hij werkte als verslaggever vanuit diverse plaatsen in het Midden-Oosten. Over zijn ervaringen schreef hij het boek Het zijn net mensen. Luyendijk interviewde veel voor radio en televisie en werkte enige jaren in Londen voor de Britse krant The Guardian. In zijn werk overheerst, naast de journalistieke, altijd de antropologische blik.