Raven van Dorst

In 1992 sprak de Zweedse televisie met dé band van dat moment: Nirvana. Chris Novoselic, Kurt Cobain (met een jas over het hoofd) en Dave Grohl doen een pleidooi voor kleine platenzaken en onafhankelijke muzieklabels. ‘Het is simpel. Kijk in het telefoonboek, zoek bij P van platenzaken. Bel ze op en vraag of ze ook platen hebben van onafhankelijke platenlabels,’ zegt Grohl. Van Dorst besloot destijds ook om de platenzaken te gaan opzoeken en zag het als een boodschap om meer toffe muziek te ontdekken dan mainstream muziek. Voor die was Kurt Cobain het voorbeeld en zag hem als het startpunt van diens carrière: terwijl iedereen Kurt Cobain wilde kennen, wilde Raven Kurt Cobain zijn.

In deze BBC-serie onderzoekt Adam Curtis hoe bedrijven en overheden de psychoanalytische inzichten van Sigmund Freud hebben gebruikt om burgers en consumenten te bespelen. In dit geval gaat het om Edward Bernays, pr-expert én neefje van Freud, die met een sluwe campagne vrouwen aan het roken kreeg. Bernays kwam met het idee dat een rokende vrouw sterker en onafhankelijker was. 

In het fragment wordt getoond dat mensen overgehaald worden tot irrationeel gedrag als je producten aan hun gevoelens en verlangens koppelt. Van Dorst en Abbring praten door over marketing, de continue hang naar nieuwer/beter en er wel of niet bij horen. Van Dorst zegt dat die het best eng vindt dat wij dusdanig beïnvloed worden door grote bedrijven om maar te blijven kopen, omdat je je anders incompleet voelt. 

Een interview met Anton LaVey, de grondlegger van de Satanskerk, uit een documentaire over de occulte scene in San Francisco. LaVey houdt een pleidooi voor radicale zelfontplooiing, voor het afschudden van alle door de kerk en anderen opgelegde dogma’s en het ontdekken van je ware, dierlijke en kinderlijke natuur. Na het fragment vertelt Van Dorst meer over zelfontdekking in diens jeugd - als metalliefhebber in de kerk - en de zelfontdekking die die doormaakte als twintiger, toen die ontdekte intersekse te zijn.

Van Dorst wordt gegrepen en ontroerd door dit fragment van singer-songwriter Sinéad O’Connor, die onder boegeroep het podium bestijgt. Kort ervoor heeft ze in Saturday Night Live een foto van de paus verscheurd: ‘Fight the real enemy.’ Dit deed ze uit protest tegen kindermisbruik door priesters van de katholieke kerk. O’ Connor wijkt niet voor het gejoel van het publiek. Als tegenreactie draagt ze het nummer War voor van Bob Marley: ‘Until the philosophy which hold one race / Superior and another inferior / is finally and permanently discredited and abandoned / Everywhere is war.’ 

In het fragment is te zien hoe O’Connor dit lied puur en uit het hart zingt. ‘Dat je daar dan toch krachtig blijft staan en gelijk de juiste woorden hebt, dat vind ik heel krachtig,’ zegt Van Dorst. 

In Mevrouw Faber (Job Tichelman & Hjalmar Tim Ilmer) volgen we de Friese trucker Hariette. Ze ging jarenlang door het leven als Harm en droeg een groot geheim bij zich: ze is een vrouw en wil in transitie. In de documentaire zien we de invloed van deze coming out op haar omgeving, in het bijzonder haar huwelijk met haar vrouw Siepie. De ouders van Hariette vinden dat Hariette zich niet meer zo vreemd gedraagt of druk doet, nadat Hariette heeft uitgesproken dat ze liever een vrouw is.

Van Dorst vindt het mooi om te zien hoe de lieve, stugge ouders van Hariette zich open proberen te stellen voor de transitie en de reis van hun dochter. Dit fragment geeft de aanleiding om door te praten over Van Dorsts naamsverandering en hoe het voor die was om ervoor uit te komen intersekse te zijn.

In deze film van Jim Jarmusch ontmoeten we de vampieren Eve (Tilda Swinton) en Adam (Tom Hiddleston), wiens eeuwenlange relatie onder druk komt te staan. Terwijl Eve houdt van het leven en mensen graag verder ziet bloeien ziet Adam het allemaal niet zitten en zegt hij dat de mens zijn eigen graf aan het graven is. 

De vraag hoe je hoop kan blijven houden spreekt Van Dorst aan doordat het de verkeerde kant op zou gaan met de mensheid. Desondanks wilt Van Dorst graag haar best blijven doen om bij te dragen aan een betere wereld. En houdt ze haar glas halfvol.  

Documentaire van Jennie Livingston over de ballroom scene in jaren tachtig New York. Zwarte en latino LHBTQIA+’ers gaan met elkaar de strijd aan in kostuumwedstrijden, waarbij een van de opdrachten is om zo hetero mogelijk over te komen. Volgens Van Dorst laat de documentaire het belang zien van een gemeenschap en voor het kiezen van je eigen familie om je heen. 

Veel mensen uit de LHBTQIA+-gemeenschap die in de documentaire te zien zijn worden van huis gestoten omdat ze bijvoorbeeld gay zijn. De documentaire heeft volgens Van Dorst ook een actuele insteek omdat er volgens die ook veel te winnen valt op het gebied van acceptatie en gelijke kansen binnen de LHBTQIA+-gemeenschap in bijvoorbeeld Rotterdam.

Gräns (Border) is een sprookjesachtige thriller van Ali Abbasi over de douanebeambte Tina. Zij bezit een bijzondere gave: ze kan emoties ruiken en hiermee bedriegers en criminelen ontmaskeren. Een ontmoeting bij de securitycheck met iemand die ze niet kan peilen zet haar op een spoor van zelfontdekking. 

Naar aanleiding van deze film reflecteert Van Dorst verder op diens verleden, ontwikkeling en de plek die die inneemt. De film gaat volgens die over herkenning. ‘Het is belangrijk dat je je gerepresenteerd voelt en kan vinden in het beeld of de mensen in de media,’ zegt Van Dorst. Abbring vraagt hoe het voor Van Dorst is geweest om zich in die eerste twintig en dertig jaar van diens leven door niemand gerepresenteerd te voelen. Van Dorst antwoordt dat die het destijds gewoon heeft geaccepteerd dat er niet zoiets of iemand is. Maar nu voelt Raven zich vooral thuis door diens band waarmee ze muziek maakt.  

De relatie tussen performancekunstenaar Genesis P. Orridge (1950-2020) en Jacqueline Breyer (Lady Jaye, 1969-2007) staat centraal in deze documentaire van Marie Losier. Ze beoogden een verschil-overstijgende liefde en ondergingen een traject van plastische chirurgie om fysiek zo gelijk mogelijk te worden. Dit noemden ze een pandrogyn: samen één wezen worden, een third being. 

Na het zien van het fragment zegt Abbring dat ze het totaal willen versmelten met één iemand best wel creepy vindt. Waarop Van Dorst antwoordt dat de pandrogyn vooral uitgaat van het idee dat vroeger alles een geheel was, voordat het uit elkaar werd getrokken. Zo noemt Van Dorst Yin, Yang, licht, donker, of man en vrouw als voorbeeld. Met de pandrogyn  gaat het om het teruggaan naar die eenheid. En daarom vindt Van Dorst dit best een romantische en bindende boodschap. 

Punk is niet dood! De Finse documentaire The Punk Syndrome (Fins: Kovasikajuttu, regie: Jukka Kärkkäinen & J-P Passi) volgt de punkrockband Pertti Kurikan Nimipäivät. De leden daarvan hebben autisme of het syndroom van Down. Bandlid Kari zegt dat hij niet meer terug wil naar het tehuis en het wil opblazen. Dit zegt hij uit woede omdat hij gedwongen wordt om overal naartoe te gaan met de gitarist van de band, die ook in het tehuis woont. 

De gitarist schrikt hiervan en zegt dat de zanger dit niet moet doen, omdat hij ook in het tehuis woont. Na dit gesprek begint de zanger kwaad en met een hard hoofd te zingen over zijn frustraties met de begeleiders en de nutteloosheid van pedicures. Van Dorst vertelt dat je meer punk dan dit niet gaat zien. Kari is het er niet mee eens en dat is te zien. Hij gaat tegen het systeem in. Volgens Van Dorst is dit waar punk voor is bedoeld.

Dit fragment gaat over de documentaire van Werner Herzog over actieve vulkanen en de mensen die daar vlakbij in de buurt leven. Het fragment bevat impressionante beelden van uitbarstingen en lavastromen en toont de brute kracht van vulkanen en de betekenis hiervan voor de IJslandse inwoners.  

Volgens Van Dorst creëren de vulkanen een soort verbondenheid: door je met je landschap en omgeving te kunnen binden zorgt dit ervoor dat je met elkaar als volk ook verbindt. Die vertelt dat een vulkaan bij uitstek symbool staat voor dualiteit. Het verwoest, maar creëert ook leven. Van Dorst vertelt dat wij in Nederland slecht met natuur omgaan, en echte natuur missen. ‘In Rotterdam maken ze een trottoir van zes meter breed. Houd het beperkt, zet in plaats daarvan meer natuur en bomen,’ zegt Van Dorst gefrustreerd. 

Progrockband Rockbitch stond minder bekend om de muziek dan de live-act, waarin de bandleden op het podium seksuele handelingen uitvoeren, al dan niet met het publiek als deelnemer. In deze documentaire van Norman Hull vertellen de leden meer over hun beweegredenen. De boodschap van Rockbitch is vooral schaamte en schuld wegnemen die er nog steeds ligt over seksuele expliciteit en blootheid.  

Van Dorst vindt de verpreutsing van de samenleving belachelijk, en vindt dat wij hiermee als samenleving enorme stappen in achteruit nemen. Die vindt juist dat we ons zoveel mogelijk moeten open stellen en de schaamte voorbij moeten gaan over ons lichaam, blootheid en seksualiteit.

De grootste en enige hit van de Amerikaanse band Blue Oyster Cult. Het lied gaat over de onvermijdelijkheid van de dood, maar ook over een liefde die de dood overstijgt. In het fragment is een optreden van de band te zien, met gekleurde lichtstralen tijdens het optreden en een knap staaltje gitaarwerk. De bandleden zingen dat we niet bang moeten zijn voor de rebirth. ‘In het hiernamaals zijn we allemaal gelijk, ongeacht man, vrouw of huidskleur,’ zegt Van Dorst. Het lied geeft dit volgens die mooi weer. 

Na het zien van het laatste fragment is Van Dorst stil. Maar hoopt dat in ieder geval één persoon die vanavond naar Zomergasten heeft gekeken, zich in die kan herkennen.