Over zijn jeugd in Essex schrijft Schama in de introductie van zijn boek Landscape & Memory :
‘I had no hill, but I did have the Thames. It was not the upstream river that the poets in my Palgrave claimed burbled betwixt mossy banks. ... It was the low, gull-swept estuary, the marriage bed of salt and fresh water, stretching as far as I could see from my northern Essex bank, toward a thin black horizon on the other side. That would be Kent, the sinister enemy who always seemed to beat us in the County Cricket Championship (Simon Schama, Landscape and Memory, 1995, p.3-4).’
Schama won een studiebeurs en ging geschiedenis studeren aan Christ's College in Cambridge, waar hij in 1966 summa cum laude (met de hoogste lof) afstudeerde. In de periode hierop gaf hij regelmatig geschiedeniscolleges aan de Universiteit van Cambridge en werd hij benoemd tot directeur en staflid. Van 1976 tot 1980 was Schama staflid van het Brasenose College op de Universiteit van Oxford en specialiseerde hij zich in de Franse Revolutie. Na 1980 verbond hij zich als docent kunstgeschiedenis en geschiedenis aan Harvard. Tegenwoordig geeft Schama colleges en lezingen over onder andere John Ruskin, Rembrandt en de Britse visuele cultuur sinds 1945 op de Universiteit van Columbia.
In 1977 publiceerde Schama zijn eerste boek getiteld: ‘Patriots and Liberators Revolution and Government in the Netherlands 1780-1813’. Met dit boek - dat aanvankelijk een studie zou zijn naar de Franse Revolutie, maar bij de publicatie in 1977 zich meer bleek te focussen op het effect van de revolutie van de patriotten in Nederland - won hij de Wolfson History Award. Voor zijn tweede boek ‘Two Rothschilds and the Land of Israel’ (1978) verrichtte hij een studie naar de Zionistische doelen van Edmond James de Rothschild en zijn zoon James Armand de Rothschild. Andere boeken die Schama schreef zijn: ‘The Embarrassment of Riches: An Interpretation of Dutch Culture in the Golden Age’ (1987), ‘Citizens: A Chronicle of the French Revolution’ (1989), ‘Landscape and Memory’ (1995), ‘Rembrandt’s Eyes’ (1999), ‘A History of Britain trilogy’ (2000-2002), ‘Rough Crossings: Britain, the Slaves and the American Revolution’ (2006), ‘The Power of Art’ (2007) en de recent verschenen ‘The American Future, A History’. Voor zijn boeken ontving hij vele prijzen waaronder de W.H Smith Prize for Literature en de National Academy of Arts and Letters Award for Literature. Naast auteur van boeken is Schama essayist en kunstcriticus in The New Yorker sinds 1994.
De eerste reeks televisie documentaires van Simon Schama op de BBC was in 2000 te zien onder de titel ‘A History of Britain’. Schama schreef en presenteerde alle afleveringen zelf en won hiermee de Broadcasting Press Guild Award voor de beste documentaireserie in 2001. In de jaren hierop maakte Schama meer dan dertig films en series voor de BBC, waaronder ‘Rembrandt: The Public Eye and the Private Gaze’, de vijfdelige serie ‘Landscape and Memory’, een film over Tolstoi, de achtdelige serie ‘Power of Art’ en ‘The American Future, a History’ die onlangs te zien was als vierdelige serie op BBC Two. In 2001 werd Schama voor zijn verdiensten in de Orde van het Britse Rijk opgenomen.