Buurtzorg Buitenland

Op het bescheiden hoofdkantoor van Buurtzorg in de Achterhoek hadden ze bij de start van het zorgconcept nooit nagedacht over internationalisering. Ze waren niet bezig met andere landen, laat staan dat er een strategie was bedacht. Toch kloppen veel internationale professionals bij de organisatie van Jos de Blok aan om soortgelijke projecten op te zetten. Inmiddels is Buurtzorg te vinden in onder andere Zuid-Korea, Zweden en de Verenigde Staten. Hoe gaat het implementeren van zo’n visie in het buitenland?

'Een van de eerste landen waar een project werd opgezet was in 2010 in Japan', vertelt Gertje van Roessel, internationaal medewerker bij Buurtzorg. ‘Een Japanse hoogleraar die tijdelijk in Nederland woonde kwam met ons in aanraking en benaderde Jos. Na een aantal bezoeken over en weer zijn we gestart met een eenjarig project waarin Buurtzorg workshops en trainingen gaf. Dit resulteerde uiteindelijk in Buurtzorg Services Japan.’  

Volgens Van Roessel komen de meeste mensen in contact met de visie van Buurtzorg via internationale publicaties of lezingen die Jos de Blok geeft in het buitenland. Maar het gebeurt vaker dat in Nederland de eerste kennismaking plaatsvindt: ‘Een Zweedse verpleegster werkte voor Buurtzorg in Nederland. Toen zij terug verhuisde naar Zweden, vroeg zij Jos of ze het project mocht uitproberen in Zweden. Hij vond het de moeite waard en inmiddels werken er drie Zweedse Buurtzorgteams’, vertelt Van Roessel. Naast Zweden en Japan, is het zorgconcept van Buurtzorg te vinden in onder andere de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, China, India, Taiwan, Duitsland en Zuid-Korea.

Het invoeren van een nieuwe zorgconcept verloopt vaak niet zonder slag of stoot. 'De Zweedse verpleegster stuitte bijvoorbeeld weer op een heel ander zorgsysteem met een andere financiering dan in Nederland, wat voor uitdagingen zorgt', aldus Van Roessel. En dit soort verschillen zijn geen uitzondering. ‘Elk land is anders georganiseerd. Zelfs landen die op kleine afstand van Nederland liggen werken al heel anders.’

Zo merkte Van Roessel op dat de zorg in het Verenigd Koninkrijk veel bureaucratischer georganiseerd is. ‘Als ik bij wijze van spreken een beetje melk in mijn koffie wil, moet ik al formulieren invullen.’ En in de Aziatische landen waar Buurtzorg actief is konden werknemers lastig zonder een duidelijke hiërarchische structuur werken. ‘Het idee van zelfsturing en werken zonder manager was in Japan een brug te ver. Op de lange termijn werkt het misschien wel, maar nu werken we met een hoofdverpleger die op een coachende manier stuurt.’

Tekst gaat verder onder deze foto.

Om deze culturele en organisatorische verschillen te overbruggen zijn de lokale partners onmisbaar. ‘We hebben de inhoudelijke content, maar we zijn geen consultancy in organisatieverandering. Die boodschap moeten de lokale partners overbrengen’, aldus Van Roessel. 'Maar wij steken er natuurlijk ook veel van op.' Zo leerde Van Roessel gaandeweg dat Chinezen veelal zaken doen tijdens avonden met veel eten in een informele setting. ‘Met de soms lompe Nederlandse gewoontes is het heel fijn als iemand je dan uitlegt hoe je je moet aanpassen aan de lokale gebruiken.’ Toch is het belangrijk om het concept van Buurtzorg niet te veel uit het oog te verliezen. 'Want die is bepalend voor onze visie. Het is dus steeds zoeken naar een balans in je aanpassen en je eigen normen en waarden.’