Air BNB

Disruptieve webgestuurde competitie voor het hotelwezen van een stad. Kondigt zichzelf aan met het geluid van rolkoffers.

 

Broedplaats

Doorgaans tijdelijke ophoping van kunstenaars, vrije beroepers, krakers en hipsters op braakliggende stukjes stad. Zorgt voor nieuwe dynamiek en brengt leven in de stadsbrouwerij.

 

Crisis

Verwijzing naar periode 2008-2013 waarin steden (cyclisch gezien wel begrijpelijk) te weinig nieuwbouw pleegden. Heeft vanaf 2013 een prijsopdrijvend effect op koop- en huurwoningen.

 

Doorstroming

Door bestuurders en vooral ook makelaars diepgewenst proces waarbij oude huurders en kopers oprotten. Zou het stollende huur- en koop-woningaanbod kunnen vlottrekken.

 

Expat

Stadsbewoner die oorspronkelijk afkomstig is uit een ander welvarend vaderland (van: ‘ex patria’) die, vaak met financiële hulp van de werkgever -en soms ook nog daddy cool/mummy dear- een veel overvraagd kooppand weet te bemachtigen.

Friends

Woningdelen-concept, vernoemd naar de gelijknamige televisieserie. Vierkante meters als verdienmodel voor de fluks groeiende ‘buy-to-let’ sector (voorheen pandjesbazen en huisjesmelkers) die rendement zoekt.

 

Gentrificatie

Socio-demografische ontwikkeling waarbij welvarende (‘gentry’) nieuw-komers bezit nemen van oude low income wijken en buurten. Begint met het verschijnen van de hipste  te-dure-koffie tentjes en dito kappers (excuus: ‘barbiers’).

 

Hotspot

Een voorheen nogal saaie en betekenisloze plek, buurt of no-go-area, die geholpen door stadsvernieuwing betaalbare woningen en eigentijdse horeca krijgt en daarmee een steeds populairdere plek wordt voor (aanvankelijk) de locals.

Inclusive city

Stad die erin slaagt om in zijn inwonergroep de diversiteit te garanderen en behouden, vooral ook voor nieuwkomers. Tegendeel van monocultuur en uitsluiting, zowel cultureel, etnisch als economisch.

 

Jaffa Jaffa

Javastraat in ‘urbi-speak’. Wereldstadbewoners geven buurten en plekken in hun stad graag koosnamen (naar New York’s voorbeeld) en afkortingen, bijvoorbeeld SoHo (South of Houston Street), TriBeCa (Triangle Below Canal) en Dumbo (Down Under Manhattan Bride Overpass). In Mokum: BoLo, Jaffa, MuiPo en OHaG.

Klantenbestand

Winkeliers in de oudere wijken waar gentrificatie optreedt, krijgen te maken met een herbezinning op hoe ze op ideale wijze hun nieuwe klantenbestand kunnen gaan aanspreken: breed of smal aanbod, ruim assortiment of juist klein, luxe en exclusief; een nieuwe hippere voorpui misschien? 

Lokhipsters

Slimme jongeren die bij de gemeente afdwingen dat hun demontabele en verplaatsbare werkstudio’s en ateliers op braakliggende stukken stad mogen worden neergeplant. En dan maar zo lang mogelijk de woestenij-achtige omgeving proberen positief te beïnvloeden.

Makelaarsporno

Opzichtig en bij vlagen verachtelijk foto- en videomateriaal om luxe appartementen aan te prijzen, met name aan de a-locaties op grachtengordel, ZuidAs en oevers van het IJ en de Amstel. Bekijk bijvoorbeeld deze verkoopcommercial. 

Nutellaficatie

Groeiende tendens in voor toeristen aantrekkelijke steden waarbij winkel- en horeca-ruimtes in stadscentra (met hoge huren vanwege de a-locatie) steeds meer eenzijdig te leveren wat de toerist wil: snelle snacks, zoetigheid, ijs, lunches, koffies en convenience stores. Ook wel: ‘touristification’.

Oude bewoner

Bij 10.000 nieuwkomers per jaar (wat Amsterdam betreft) wordt de mix met autochtonen en oudere bewoners een belangrijke kwestie. Die oude bewoner is overigens natuurlijk in toenemende mate een van oorsprong Turkse of Marokkaanse Nederlander.

Penthouse

Hoogste verdieping van een luxe-appartementencomplex. In de strijd om het verkrijgen van de nieuwe vierkante meters is het penthouse de hoofdprijs. Die betaal je dan ook, zoals de Chinees-Nederlandse horeca-ondernemer Won Yip 15 miljoen euro neertelde voor het dubbele penthouse van de Pontsteiger. 

Quotum

In de bestaande koop/huur-verdeling (in Amsterdam ongeveer 70 % huur en 30% koop) probeert de gemeente greep te houden door quota. Bijvoorbeeld 40-40-20 voor nieuwbouw: tenminste 20% van de nieuwbouw wordt bestemd voor sociale huur en niet 30 maar wel 40% voor de middenhoge huur- en koop.

Ringsprong

Neiging van drukker en duurder en internationaler wordende steden om over de eigen ‘periferique’ héén te groeien. Wat u nu aan beide zijden van de ringweg ziet gebeuren illustreert de ‘ringsprong’.

 

Scheefwonen

Het uit de pas lopen van de inkomens van stadsbewoners en de door hen bewoonde vierkante meters. Als bewoners het qua besteedbaar inkomen beter krijgen, zouden ze eigenlijk wat duurder kunnen gaan wonen. Zolang ze dat niet doen heten ze ‘scheefwoners’.

Tuinvrouw 

Nieuw beroep op de ZuidAs. In de aanstaande 'Valley-hoogbouw' -waarin wonen en werken en publieke ruimte wordt gecombineerd- zal het publieke groen permanent worden onderhouden door een voltijdse vrouw-met-groene-vingers.

 

Upgraden

Term uit de computerindustrie: het vervangen van hard- en software door modernere versies om het systeem weer up-to-date te maken. Stadsstrategen gebruiken dezelfde termen nu inmiddels wanneer het gaat over winkels, straten en buurten die ‘evolueren’.

Verdichten

Het compacter maken van de stad door binnen de ringweg méér en vaker de toenemende hoogte in te bouwen, stukjes braakliggende vergeten stad te bebouwen en de breed uitgelegde publieke ruimte wat meer te concentreren en in te dikken.

Waterbedeffect

Effect dat kan optreden als het oude centrum van een stad drukker, duurder en internationaler wordt. Dan kán het zijn dat de óm het Centrum héénliggende wijken ook drukker, duurder en internationaler worden. Enzo verder richting de ring en eroverhéén. Locale oude bewoners worden dan op terrassen plotseling in het Engels aangesproken. 

X factor

Wat is het toch? Die moeilijk te vangen succes-factor die kleeft aan steden waar toeristen graag heen komen? Zijn het de coffeeshops, de Wallen, het Rijksmuseum, het rijke nachtleven, de grachtjes, de geest van vrijheid en creativiteit? Waarschijnlijk vormen ze allemaal tesamen die X-factor.

Yup

Afkorting van Young Urban Professional, uiteraard woonachtig en werkzaam in de city. De term ontstond in de jaren ‘80 maar heeft inmiddels in veel steden een negatieve bijklank. Gordon Gekko, Patrick Bateman en Jordan Belfort alias de Wolf of Wallstreet zijn de bekendste voorbeelden uit de business wereld.

Zeedijken

= het door gemeente en ondernemers gezamenlijk opkopen en in eigen beheer nemen van panden met een winkelplint. Zo houden gemeente en ondernemers regie op hoe de straat zich ontwikkelt. Vernoemd naar de NV Zeedijk.