Tussen de grote financiële instellingen hebben de kunstenaars letterlijk een eigen bank gebouwd: de coöperatieve Kunst Reserve Bank. Iedere werkdag worden hier met een industriële geldpers munten geslagen. Deze munten zijn ontworpen door bekende Nederlandse kunstenaars en worden telkens in een beperkte oplage van slechts 100 stuks uitgegeven. De munten hebben zodoende een intrinsieke kunstwaarde. In een intrigerend spel met handel en wisselkoersen wordt onderzocht hoe waardevast deze nieuwe valuta is.
Niet alleen economen en politici zoeken naar oplossingen voor een stabieler financieel systeem. Op talloze plaatsen experimenteren ook gewone burgers met alternatieve geldsystemen. Op de Zuidas in Amsterdam gaan kunstenaars nog een stap verder. Zij hebben een experiment opgezet dat de onderliggende waarde van het monetaire systeem ter discussie stelt.
Met een industriële geldpers munten slaan
Het experiment: wat is geld waard?
Het experiment probeert een serieus antwoord te formuleren op een wezenlijk probleem van het huidige monetaire systeem, namelijk de exponentiële groei van de geldvoorraad. Sinds het afschaffen van de goudstandaard zit er immers geen natuurlijke rem meer op het geldsysteem. Zowel ter linker- als rechterzijde van het politieke spectrum wordt daarom regelmatig gepleit voor herinvoering van de goudstandaard. De gedachte is dat het geldsysteem hiermee opnieuw verankerd kan worden in de reële wereld. De meeste economen zijn het er ondertussen ook wel over eens dat de diepere oorzaak van de schuldencrisis gezocht moet worden in de ongebreidelde groei van de geldhoeveelheid. Geld dat als schuld is verpakt in allerlei exotische producten en in de afgelopen decennia de relatie met de reële economie is kwijtgeraakt. Slechts weinig economen willen de goudstandaard opnieuw invoeren, maar langzaam begint men zich wel te realiseren dat wij op de één of andere manier het monetaire systeem weer zullen moeten herijken.
De nieuwe reservemunt
Dit laatste is precies wat de Kunst Reserve Bank onderzoekt. Met het experiment wordt namelijk getest of het mogelijk is een nieuw soort reservemunt te creëren – een munt waarvan de waarde niet wordt bepaald door de verwachting van oneindige economische groei, maar door de waarde van kunst. Het idee is dat deze munt als nieuw ijkpunt kan dienen: geen goudstandaard, maar een kunststandaard.
Monetaire principes beleven
Hoewel het experiment een speels karakter heeft, zijn alle economische uitgangspunten goed doordacht. Door een aantal abstracte monetaire principes te vertalen naar dingen die je kunt zien, voelen en beleven, willen de kunstenaars het publiek laten nadenken over de fundamenten van het hele financiële systeem. Op deze wijze hoopt men een breder publiek te betrekken bij de discussie over de noodzakelijke hervormingen van het bank- en geldsysteem. Om die reden wordt het project ook gesteund door economen als Herman Wijffels, Arnold Heertje en Rick van der Ploeg.
Munten te koop
Het aardige van het experiment is dat het werkelijk plaatsvindt in de financiële wereld en er ook echt geld mee gemoeid is. Het is dus geen kunstproject in een museum of galerie, maar een serieus praktijkexperiment. En iedereen kan deelnemen want de munten zijn gewoon te koop. Op de website kan men in de dealing room vervolgens zelf testen wat de werkelijke waarde van deze nieuwe valuta is.
Kunst Reserve Bank
Gustav Mahlerlaan t/o ABN
Zuidas - Amsterdam
open di-vrij: 12:00 - 18:00 uur