Jaap van Donselaar, werkzaam bij het departement Bestuurskunde van de Universiteit Leiden en bij de Anne Frank Stichting, stelt dat over de terminologie van rechts geen consensus bestaat. "Wat je onder rechts-radicaal en ultra- of extreemrechts verstaat is een kwestie van afspraken maken over een definitie", aldus Van Donselaar. Politicologen zullen eerder de ideologie van een partij bekijken, terwijl van Donselaar zelf 'sociale genealogie' en 'identificatie' belangrijke maatstaven vindt om een partij te typeren. Volgens hem zeggen de achtergronden van kandidaten en contacten met bijvoorbeeld het Vlaams Belang wel degelijk wat over het rechts-extremistische karakter van de partij.
Michiel Smit, voorman van NieuwRechts, zit niet op het predikaat extreemrechts te wachten. Hij vindt dat wetenschappers als Van Donselaar zich alleen zouden moeten laten leiden door ideologische kenmerken van een partij. "Het radicale karakter van NieuwRechts is niet veel anders dan het radicalisme binnen de Socialistische Partij of GroenLinks", aldus Smit. Bovendien zegt hij dat zijn 'radicale opvattingen' ook door andere partijen worden beaamd. "Mijn voorstel om allochtonen te verplichten op straat Nederlands te spreken, de reden waarom ik Leefbaar Rotterdam moest verlaten, wordt nu zelfs door minister Verdonk van de VVD bepleit", aldus Smit.
NieuwRechts is volgens Van Donselaar wel extreem begonnen, maar is met de jaren duidelijk gematigder geworden. Desalniettemin benadrukt de Leidse onderzoeker dat rechts-extremisme juist bekeken moet worden aan de hand van het netwerk waarin de partijpoliticus zich bevindt. Zo heeft NieuwRechts ondersteuners gezocht, die noodzakelijk zijn om mee te doen aan de gemeenteraadsverkiezingen, via de website 'stormfront.org' die zich profileert door de slogan 'white pride world wide'. Door geen afstand te nemen van dergelijke websites, is de associatie van NieuwRechts met rechts-extremisme volgens Van Donselaar gemakkelijk te maken. Foto's op internet van Smit met partijgenoten te midden van een vlag met dezelfde 'white pride' slogan, een helm met een hakenkruis en een Nederlandse vlag, geven ook aanleiding tot twijfel over het 'gematigde' karakter van Smit en zijn partij.
Smit wijst de 'associatietheorie', zoals hij de gedachtegang van Van Donselaar noemt, af. Zodoende vindt hij zijn contact met Filip Dewinter van het Vlaams Belang geen maatstaf voor extremisme. Smit kwalificeert de negatieve aandacht van andere partijen ten aanzien van het Vlaams Belang als 'partijtje pesten'. Tevens betwijfelt hij de veroordeling van de Belgische partij op grond van vreemdelingenhaat. Dezelfde mensen die 'partijtje pesten' bepalen ook de regels, de onafhankelijkheid van de rechtsprekende macht valt daardoor in twijfel te trekken, aldus Smit. Hij voegt daaraan toe dat het contact met het Vlaams Belang vooral leerzaam is en interessant omdat zij met dezelfde problemen te kampen hebben.
NieuwRechts heeft bovendien geen associaties met extreemrechtse en antisemitische partijen als de Nationale Alliantie en de Nederlandse Volks-Unie, zegt Smit. Hij voegt daaraan toe dat dergelijke partijen "overigens ook niets met NieuwRechts te maken willen hebben". Over de leden en kandidaten van zijn partij stelt de Rotterdammer dat hij niet verantwoordelijk is voor hun eerdere of persoonlijke leven. Mensen als Paul Peters, die in 2001 joodse graven heeft vernield, worden dus niet per definitie buiten de partij geplaatst. De ophef rond zijn eigen uitspraken op de extreemrechtse website 'stormfront.org' snapt hij niet goed. "Mensen die mij echt kennen weten dat ik overal kom en weten hoe ik echt in elkaar steek". Bovendien zegt hij dat de aandacht voor zijn persoonlijke activiteiten thuishoort in de sferen van de roddelpers.
A priori verwacht Van Donselaar geen electoraal succes voor NieuwRechts. Met name omdat extreemrechtse partijen moeite hebben met het vinden van een eigen koers. Te radicale standpunten geven een partij wel een gezicht, maar kunnen gepaard gaan met negatieve beeldvorming. En met het innemen van te gematigde standpunten loopt een partij het gevaar niet voldoende opgemerkt te worden, "het is druk op de rechterflank", aldus Van Donselaar. Hij verklaart dit onder meer doordat het ventileren van extreemrechts ideeen in het openbaar, tien jaar geleden nog onacceptabel, nu meer tot het gemeengoed behoren.
Maar stel dat NieuwRechts wel zetels gaat halen, wat zijn dan de gevolgen? Kan een partij die zich nu zonder electoraal succes gematigd opstelt, eenmaal gekozen een extremere koers bepalen? Volgens Van Donselaar is dit moeilijk te voorspellen maar ligt het in de lijn der verwachting dat intern getouwtrek tussen de radicale en gematigde vleugel van de partij ontstaat, hetgeen de Centrum Democraten van Hans Janmaat in de jaren negentig ten val heeft gebracht. In elk geval is het vrijwel zeker dat electoraal succes hernieuwde aandacht voor extreemrechts in het algemeen genereert, ook vanuit overheidswege. "Deze staatsaandacht leidt dan ook eerder tot repressieve maatregelen ten opzichte van extreemrechtse partijen en organisaties die niet zijn verkozen".
Dat Smit tot nu toe geen politiek succes heeft behaald in de Tweede Kamer met de Conservatieven.nl (partij van voormalig LPF-lid Winny de Jong) en met NieuwRechts in de Europese Parlementsverkiezingen in 2004, heeft geen invloed op zijn enthousiasme voor de komende gemeenteraadsverkiezingen in de gemeenten Ridderkerk, Eindhoven, Almelo en Rotterdam. Als Van Donselaar er dan toch vanuit gaat dat NieuwRechts een of meer zetels krijgt, met wie zou de partij dan in de gemeenteraad zaken kunnen doen? "Ik kan me voorstellen dat LPF-achtige partijen hierop in zouden willen gaan, maar dat is niet te voorspellen", aldus de Leidse wetenschapper.
Smit weet niet of andere partijen met hem willen samenwerken. Maar op lange termijn denkt hij dat het in de politiek alle kanten op kan gaan. "In eerste instantie zou je misschien aan de VVD kunnen denken, maar alle politieke partijen zijn aan het veranderen. Wellicht ziet de Partij van de Arbeid er over een aantal jaren heel anders uit". Kortom, Smit heeft een positief toekomstbeeld en ziet zijn leeftijd als gunstige factor "Ik ben nu nog jong en tegen die tijd ook nog".