Dat vroegen ook pastoraal theoloog Jan Kerkhofs (van de Universiteit van Leuven) en wijlen Ruud de Moor (destijds socioloog aan wat toen nog de Katholieke Universiteit Brabant heette) zich af. Gezamenlijk kwamen ze, in de context van sociale wetenschappen, tot een regelmatig terugkerend enquete-onderzoek onder Europeanen, over aan aantal thema’s.
Tot nu toe is de enquete driemaal gehouden: in 1981, in 1990 en in 1999-2000.
Aan tenminste 1000 inwoners per land wordt een vragenformulier voorgelegd, in zeven categorieën. In 1980 werd begonnen met de tien landen van de toenmalige EG; door incorporatie van Scandinavië en Oost-Europa steeg dat aantal in 1990 tot twintig. En in 1999-2000 leveren de vijfentwintig lidstaten plus acht kandidaten-voor-toetreding (o.a. Turkije) een totaal van drieëndertig. Inmiddels worden dus van de B van België tot aan de Z van Zweden gegevens verzameld, die tot zo nu en dan fascinerende resultaten leiden.
De vragen (114 in totaal, in de laatste enquete) hebben betrekking op uiteenlopende thema's variërend van werk en vrije tijd, en religie en moraal, tot politiek een maatschappij en huwelijk en gezin. De atlas zelf zal uiteindelijk zeven hoofdstukken tellen: Europa, Gezin en Familie, Arbeid, Geloof, Politiek, Samenleving en Welzijn. Er komen bijvoorbeeld kaarten/grafieken over tolerantie (wie wil je wel/niet als buren?), ethiek (is het verwerpelijk de belasting te ontduiken?), geluk, geloof in hemel en hel, acceptatie van homosexuelen, welke waarden wil je doorgeven aan je kinderen, schaadt het je kind als het naar de creche gaat, heb je vertrouwen in het onderwijs, etc. Wetenschappelijke leiding van de European Value Studies (kortweg EVS) berust bij hoogleraar sociologie Wil Arts en professor in de methodologie Jacques Hagenaars. De Atlas zelf wordt gemaakt door Loek Halman, Marga van Zundert en Ruud Luijkx. De Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Universiteit van Tilburg, die de studies coördineert, is nog op zoek naar financiering voor de survey van 2010.
Rechtsboven een voorbeeld van waar de verwerking van de verzamelde gegevens in uitmondt: overzicht van hoe in een groot aantal landen over diverse waarden wordt gedacht. Door erop te klikken, en daarna in de rechteronderhoek van het nieuwe scherm te klikken, kunt u de grafiek in groot formaat te bekijken.