Amitai Etzioni is het voorbeeld en de leermeester van premier Balkenende. Waar halen andere Haagse politici hun inspiratie vandaan? Hieronder een lijst van bekende politici met hun (politieke) voorbeelden en belangrijkste boeken.

Voorbeelden en inspirators van Nederlandse politici

Harry van Bommel, Tweede-Kamerlid voor de SP
Inspirator: Mahatma Gandhi (1869 -1948), geweldloos vrijheidstrijder.

"Naast Gandhi zijn Martin Luther King en Nelson Mandela mijn grote voorbeelden. Alledrie waren ze in staat massa’s te mobiliseren louter door hun ideeën in praktijk te brengen. Het principe van geweldloosheid spreekt me uiteraard zeer aan.
Wat Mahatma Gandhi zo bijzonder maakt – anders dan de andere twee - is dat hij pas later tot die roeping is gekomen. Hij kwam uit een rijk milieu en zette zich ondanks dat in voor de armen, enkel en alleen omdat hij met hun onrecht geconfronteerd werd."

Boek: - Rolland, R, ‘Mahatma Gandhi, The man who became one with the universe of being’, Century Co., New York en Londen, 1924.
 

Jet Bussemaker, Tweede-Kamerlid voor de PvdA
Inspirator: Alexis de Tocqueville (1805-1859), politiek filosoof uit Frankrijk.

"De Tocqueville was een Franse graaf die in de 19de eeuw naar de Verenigde Staten werd gestuurd om daar het gevangenisleven te onderzoeken. Hij bestudeerde echter de hele Amerikaanse samenleving en kwam tot interessante analyses. Hij laat op een buitengewoon heldere en mooie manier zien hoe gelijkheid en vrijheid samenhangen. Door zijn scherpe observaties ontwikkelt hij ook heel duidelijke definities.

Hij zag dat in Amerika een andere vorm van democratie bestond, waarbinnen plaats was voor zowel het individu als de staat. Hij combineerde het Franse revolutiedenken met een positieve vorm van individualisme. Hij stelt dat de staat wel de condities moet scheppen voor een goede samenleving, maar dat er ook tegenkrachten nodig zijn zoals een sterke pers en organisaties vanuit de gemeenschap. In tegenstelling tot Etzioni, die aan de staat geen rol toekent om het samenleven te bevorderen, ziet De Tocqueville wél een belangrijke taak voor de staat. Net als ik met mijn partij probeer na te streven zag De Tocqueville staatsbemoeienis en personalisme niet als een tegenstelling, maar als een aanvulling aan elkaar."

Boek: Alexis de Tocqueville, ‘De la démocratie en Amérique’, (1835)


Clemens Cornielje, Tweede-Kamerlid voor de VVD
Inspirator: Frits Bolkestein (geb.1933), oud-lid van de Europese Commissie, VVD-kopstuk.

"Ik leerde Bolkestein in 1986 kennen als kamerlid en ben in 1990 zijn woordvoerder geworden. In die moeilijke tijd waarin we eigenlijk de VVD opnieuw moesten opbouwen heb ik hem zeer goed leren kennen. Ik heb diep respect voor zijn omgang met mensen: vanuit een echt liberaal perspectief gaf hij iedereen zeer veel ruimte en verantwoordelijkheid. Zijn stelling is dat mensen meer verantwoordelijkheid aankunnen dan je ze in eerste instantie geneigd bent te geven.

Zijn moed om onderwerpen aan te snijden die gevoelig liggen waardeer ik zeer. Als een echte leider wist hij dat je iets voor je troepen uit moet lopen om de weg te plaveien. Hij gaf koers aan de fractie en aan de partij. Hierdoor maakte hij zich misschien niet altijd even populair, maar wie hem als mens kent weet dat hij een heel warme persoonlijkheid heeft. In zijn vriendschappen is hij altijd trouw en loyaal, dat blijkt ook uit het feit dat hij sommige vrienden al meer dan zestig jaar heeft.

Zowel privé als in de politiek, in de praktijk en in theorie is Bolkestein onbetwistbaar mijn inspirator."

Boeken:
- Bolkestein, F, ‘Woorden hebben hun betekenis’, Prometheus, Amsterdam, 1992
- Bolkestein, F, ‘Het heft in handen’, Prometheus, Amsterdam, 1995


Boris Dittrich, Fractievoorzitter D66
Inspirator: Nelson Mandela (geb.1918) vrijheidstrijder tegen de apartheid.

"Nelson Mandela is iemand die met respect voor anderen voor vrijheid strijdt. Ondanks dat hij om onterechte redenen jarenlang gevangen heeft gezeten is hij altijd onverminderd doorgegaan met zijn strijd. Dat waardeer ik heel erg in hem. Ik ben ooit ten tijde van de apartheid in Zuid-Afrika geweest en heb daar het politieke proces meegemaakt. Daarover en geïnspireerd op Mandela schreef ik: "The crime of kidnapping".

Net als hij probeer ik de grote lijn in de gaten te houden, om met respect voor anderen de samenleving vooruit te helpen. Van hem heb ik geleerd niet altijd op mijn eigen strepen te staan. Soms moet je je eigen ideeën aan de kant zetten ten einde het algemeen belang te dienen."

Boek: Nelson Mandela, ‘Long walk to freedom’, PTY, Randburg, 1995


Bas van der Vlies, Tweede-Kamerlid voor de SGP
Inspirator: Guillaume Groen van Prinsterer (1801 – 1876), Protestants-christelijk denker, anti-revolutionair.

"Toen met Thorbecke het liberalisme in de 19de eeuw opkwam was de heer Groen van Prinsterer een van de belangrijkste opponenten. Hij stelde wat mij betreft een zeer heldere analyse: als men de christelijke normen aan de kant schuift zal de consequentie ontreddering, desoriëntatie en eenzaamheid zijn. Dat zien wij heden ten dagen dan ook gebeuren. Groen van Prinsterer constateerde deze ontwikkeling al vroeg en waarschuwde hiervoor. Hij onderstreepte het belang van de christelijke normen en had hiermee een zeer eigen geluid."

Boeken:
- Diepenhorst, P.A.. ‘Ongeloof en Revolutie. Een reeks van historische voorlezingen door G. Groen Van Prinsterer.’ Kampen. J.H.Kok. 1922.
- Groen van Prinsterer, ‘Handboek der geschiedenis van het vaderland.’ Veenendaal, Kool, 1978.