Als je in het buitenland woont kijk je met andere ogen naar je eigen land. En als je dan een paar keer per jaar terug gaat, valt pas goed op wat er is veranderd sinds de laatste keer dat je de grens passeerde.
Ik heb de afgelopen 5 jaar gezien hoe de tv-cultuur van Berlusconi de mentaliteit van een groot deel van Italianen beïnvloedt. Mensen worden oppervlakkiger, passiever, cynischer en meer individualistisch. Maar sinds Silvio Berlusconi minister-president is lijkt het probleem verergerd. Als ik nu in Italië ben zie ik niet alleen hoe de Italianen zich verder overgeven aan de tv-cultuur, maar ik zie ook hoe de regering Berlusconi de democratie in mijn geboorteland van alle kanten onder vuur neemt.
De ene keer zijn het intimiderende uitspraken over rechters of journalisten die de regering onwelgevallig zijn, de andere keer is het een nieuw beleid binnen de publieke omroep RAI waar hij een nieuw bestuur installeerde. Of het is de stroom nieuwe wetten die de democratie doet wankelen. Veel Italianen, zeker de jongere generatie, zien niet wat er gebeurt. Zij zijn opgegroeid met de commerciële zenders van Berlusconi en kennen de dictatuur van Mussolini alleen uit de geschiedenisboeken.
De documentaire Una Storia Italiana is ontstaan uit deze zorgen. Ik wilde laten zien welke veranderingen plaatsvinden in mijn geboorteland en mensen interviewen die in de Italiaanse media hun verhaal niet meer kunnen doen.
Natuurlijk is niet iedereen in Italië voor Berlusconi; er zijn regelmatig grote demonstraties ( girotondi) tegen de hervormingen van Berlusconi die de democratie in gevaar brengen. Zo sprak ik met een Italiaans meisje die in Nederland woont, en speciaal naar Rome was geweest om met de laatste demonstratie mee te lopen. “Het was ontroerend”, zei ze, “we waren met zoveel mensen dat je voelt dat een groot deel van de bevolking hier tegen is.” Maar deze groep kan geen praktische invloed uitoefenen op het politieke leven.
De politieke revolutie van 1991, met de operatie Schone Handen voorop, lijkt in de vergetelheid geraakt. Toen alle corrupte politici weggestuurd werden leek er een nieuwe periode aangebroken. Maar onder Berlusconi zijn ze gerecycled; tachtig parlementsleden die destijds zijn veroordeeld onder de operatie Schone Handen, zitten nu voor Forza Italia in de parlementsbankjes.
Veel vrienden van mij zeggen dat Berlusconi niet zal worden herkozen. Ze zeggen dat de mensen die nu op hem gestemd hebben, teleurgesteld zullen zijn omdat hij zijn beloftes niet is nagekomen. En zij die normaal gesproken op een kleine oppositiepartij zouden stemmen, zullen nu op een grote oppositiepartij stemmen om Berlusconi maar uit het zadel te krijgen.
Maar in mijn achterhoofd blijft de belofte doorklinken die Berlusconi aan het Italiaanse volk deed toen hij minister president werd. "Jullie leggen het land in mijn handen. Ik zal jullie het na vijf jaar regeren onherkenbaar teruggeven." Onherkenbaar zal het worden, maar alleen in de meeste negatieve zin van het woord.
Anna Bucchetti