De ‘American Dream’ wankelt, aldus politicoloog Benjamin Barber. De vrije markt is volgens hem uitsluitend gefixeerd op winst en ongeschikt voor de instandhouding van een samenleving. Het geloof dat de vrije markteconomie goed is voor de democratie en dat de volgende generatie het beter krijgt is volgens hem dan ook steeds meer een idee fixe. In 'McWorld' schetst Barber een beeld van de westerse samenleving en in het bijzonder Amerika aan het einde van de twintigste eeuw. De uitzending is in zijn geheel en in fragmenten te bekijken op deze pagina.

Diogenes uitzending met Benjamin Barber

In maart 1997 maakte Diogenes een uitzending over McWorld, een term geïntroduceerd door Barber in zijn boek ‘Jihad versus McWorld’. Met de term doelde hij op de wereldwijde expansie van de multinationale bedrijven, die daardoor meer en meer invloed krijgen op de samenleving ten koste van de overheid. De souvereine staat verliest macht en kan steeds minder regulerend optreden. Democratische processen worden minder belangrijk.

Naast een uitgebreid gesprek met Barber, werd in de Verenigde Staten op diverse plekken in beeld gebracht hoe extreem en ingrijpend de gevolgen van McWorld kunnen zijn. Zo is er aandacht voor werknemers van een General Motors-vestiging, een 24-uurs crèche van de Toyota-fabriek en de privé-gevangenissen waar bedrijven veel winst mee maken.

BEKIJK DE UITZENDING IN ZIJN GEHEEL (58 MINUTEN), OF IN FRAGMENTEN:

Fragment 1.
De General Motors-vestiging in Flint maakt steeds meer winst met steeds minder mensen. ‘jobless growth’. Werknemers worden ontslagen en sommigen kunnen vervolgens voor veel minder geld aan de slag bij de toeleveringsbedrijven, op contractbasis, zonder pensioen. Om rond te kunnen komen moeten arbeiders en hun partners dan twee of drie banen per dag nemen. Diogenes filmde een familie die het levende bewijs is van die veelgeroemde 24-uurseconomie, en van de sociale ontwrichting die daar het gevolg van is. De ouders zien elkaar één uur per dag, en eens in de maand een weekend. Exemplarisch voor vele honderdduizenden werknemers.

Fragment 2.
In Georgetown werd in de Toyota-fabriek een 24-uurs crèche gefilmd. Ouders die ‘s nachts moeten werken nemen hun kinderen mee in de auto en laten hen daarin slapen. In de crèche worden de kinderen ‘s nachts wakker gehouden om zo in het nachtelijk werkritme van de ouders te blijven.

Fragment 3.
De sociale ontwrichting leidt ook tot stijgende criminaliteit, in de VS zitten verhoudings-gewijs veel mensen gevangen. Er worden sinds tien jaar privé-gevangenissen gebouwd die cellen leasen aan de overheid. Deze ‘prisons for profit’ zijn in staat om voor 35 dollar per dag een gevangene te herbergen. Op de beurs wordt er veel in aandelen van deze gevangenissen gehandeld. De bedrijven maken veel winst en het is een geheide groeimarkt.

______________________
Oorspronkelijke uitzending: 2 maart 1997
Samenstelling en regie: Hans Otten en Frank Wiering
Eindredactie: Hans Fels