Een gelekt rapport van de IPCC werpt een serieus licht op het domino-effect dat de opwarming van de aarde veroorzaakt. De boodschap: het leven op aarde zoals we dat kennen loopt tegen zijn termijn.

De huidige maatregelen om de broeikasgasuitstoot in te perken, schieten tekort om grootschalige klimaatrampen te voorkomen in de nabije toekomst. Dat blijkt uit een gelekt concept-rapport van het vooraanstaand Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), dat deze zomer zal worden gepubliceerd.

Het rapport, dat in handen kwam van het Franse persbureau AFP, is een van de meest serieuze, strenge waarschuwingen die het IPCC tot nu toe heeft afgegeven. Dat komt omdat het Panel dit keer stilstaat bij zogeheten ‘tipping points’. Bij zulke tipping points hebben temperaturen een dusdanig kritiek niveau gepasseerd, dat er een onvermijdelijk domino-effect ontstaat van desastreuze gevolgen.

Tipping points

Een voorbeeld van zo’n tipping point dat het rapport beschrijft, is het smelten van de permafrost in het Noordelijk halfrond. In die bevroren grond zit twee keer zoveel koolstof opgeslagen als er momenteel in de atmosfeer zit. Als die permafrost smelt, kan die koolstof vrijkomen als methaan, een broeikasgas dat 80 keer sterker bijdraagt aan opwarming dan CO2. De permafrost zal zo weer verder dooien.

Ook het smelten van de ijskappen zal onomkeerbaar zijn, zelfs als we nu snel onze CO2-uitstoot verminderen. Met stijgende zeespiegels tot gevolg. Het Amazonewoud komt er ook bekaaid vanaf. Volgens wetenschappers staat het woud op het punt om in een gortdroge Savanne te veranderen. Als dat gebeurt, gaat een groot deel van de CO2-opslagcapaciteit verloren. 

In totaal beschrijft het gelekte IPCC-rapport ten minste twaalf van zulke tipping points. De wetenschappelijke kennis over die tipping points was er al, maar niet eerder is het op zo’n officiële manier samengebracht voor beleidsmakers. Economen, wetenschappers en ook het IPCC zelf lieten tipping points in het verleden vaak buiten beschouwing bij het maken van assessments, omdat ze niet goed in getallen zijn uit te drukken en veel onzekerheden bevatten.

'De natuur kan misschien hiervan herstellen, maar mensen niet'

3 graden op zijn best

In het klimaatakkoord hebben alle landen afgesproken de opwarming onder de 1,5 graden Celsius te houden. Momenteel is de aarde gemiddeld met 1,1 graden opgewarmd. Dat heeft nu al merkbare gevolgen zoals afnemende biodiversiteit, verminderde waterkwaliteit, toenemende hittegolven en extreme weersomstandigheden. Als we doorgaan op de huidige weg, schrijft het IPCC, stevenen we in het beste geval af op een opwarming van 3 graden.

En dat betekent het einde van het leven zoals we dat nu kennen, volgens het panel. Ze schrijft: ‘Het leven op aarde kan misschien herstellen van drastische klimaatveranderingen door te evolueren tot nieuwe soorten en nieuwe ecosystemen te creëren… maar mensen kunnen dat niet.’

Lees meer over het rapport op de website van The Guardian