Over marktwerking, multinationals en sociale vervreemding

Douglas Rushkoff

Douglas Rushkoff is schrijver, mediatheoreticus en documentairemaker. Hij vertelt over marktwerking, multinationals en sociale vervreemding.

Het is net voor de Amerikaanse hypotheekcrisis als Douglas Rushkoff (1961) zich voor het eerst bewust wordt van de verregaande invloed die het economische denken heeft op het individu. Als hij beroofd wordt vlakbij zijn huis, deelt hij deze informatie op internet met zijn buren. Al binnen een uur krijgt hij reacties: niet van mensen die bang zijn voor hun eigen veiligheid, maar die geïrriteerd zijn omdat hij de precieze locatie van het incident heeft vermeld. Ze vrezen dat hierdoor de waarde van hun huis daalt. Dit is voor Rushkoff de aanleiding om het boek Life Inc. (2010) te schrijven.
 

In zijn boek Life Inc. beschrijft Rushkoff de term corporatisme: hoe we het marktdenken onbewust toepassen in elk aspect van ons leven. Deze visie is gebaseerd op een economisch model uit de 13de eeuw. De koningen en beschermheren van toen zijn vervangen door multinationals. Rushkoff vindt het tijd dat we ons dit realiseren en er wat aan veranderen.  

Economie is simpel

Volgens Rushkoff zijn we vergeten hoe simpel economie kan zijn: je hebt een koelkast die kapot is die de buurman kan maken en jouw dochter kan op zijn kind passen. Daar zijn dus helemaal geen bedrijven als schakels voor nodig.

Onze economie draait op groei, omdat er winst gemaakt moet worden om de rente op het geleende startkapitaal terug te kunnen betalen. Dit geld moet ergens vandaan komen waardoor de productie en verkoop constant moeten blijven stijgen. Maar oneindige groei bestaat niet. Ooit houdt het op: alle bossen zijn gekapt, alle olie verbrandt en dit alles voor het maken van producten die niemand nodig heeft.
 

Our strive for growth leads to the destruction of our environment. 

Douglas Rushkoff

Rushkoff is cum laude afgestudeerd aan Princeton University in 1983. Zijn Mastergraad heeft hij behaald aan The California Institute of the Arts en vervolgens heeft hij een beurs gekregen van The American Film Institute. In 2012 is hij gepromoveerd aan Universiteit Utrecht met zijn scriptie Monopoly Moneys: 'The Media Environment of Corporatism and the Player's Way Out.

Nieuwe media en populaire cultuur zijn ook onderwerpen waarover Rushkoff regelmatig over schrijft. Zo verschenen de boeken Program or Be Programmed, Cyberia, Media Virus en Coercion waarvoor hij de Marshall Mcluhan Award won voor beste media boek. Daarnaast heeft hij de romans Ecstasy Club en Exit Strategy geschreven. Hij heeft meerdere graphic novels op zijn naam staan zoals Club Zero-G, de serie Testament en zijn nieuwste publicatie A.D.D.. 

In 2013 verscheen Present Shock - When everything happens now. Dit is de basis voor Rushkoff's betoog in de Tegenlicht Lab uitzending 'De herovering van het nu'.

Interviewer: Alexander Oey
Locatie: New York, Verenigde Staten
Datum: 21 december 2012