Een eigen kavel, een zelf-ontwerp of een helemaal zelf gebouwde woning. Het fenomeen 'zelfbouw' wordt steeds populairder in ons land. En het brengt een kentering teweeg in de sector: er wordt weer samengewerkt en meer met toekomstige bewoners gecommuniceerd. Bouwen 'vanuit de vraag' zorgt ervoor dat het monopolie op de smaak niet langer bij projectontwikkelaars en grootaannemers ligt. Zo krijgt elk huis weer een verhaal.

'Vrije kavels te koop!'. Het schreeuwt je de laatste jaren toe vanaf billboards, abri's en zelfs van achterop de stadsbus. In veel gemeenten zijn inmiddels zelfbouwers bezig op de eigen kavel. Soms is het zelfs de enige bouwactiviteit, want de bouw ligt in deze crisisjaren bijna stil. Al in 1999 pleitte Adri Duivesteijn, voormalig wethouder Bouw in Den Haag en Almere, ervoor om de nieuwbouw dichter naar de burger te brengen door een derde van de (nieuw-)bouw in zelfbouw vorm te laten plaatsvinden.

Zelf-nieuwbouw kent namelijk vele varianten. Van een zelfontworpen woning via particulier opdrachtgeverschap naar volledig ‘doe-het-zelf’. Een geval apart is zelfbouwer Frank Alsema die zijn eigen huis ontwerpt en bouwt met wat hij -'voor weinig'- bij boedels van failliete aannemers mag komen halen.

De cataloguswoning is in elk geval niet langer zaligmakend. Architecten moeten zelf hun ‘klanten’ gaan zoeken en soms met bouwgroepen om de grote tafel zitten. Bij de projectontwikkelaar ‘komt het geld niet langer vanzelf binnen’. En aan de aannemer/bouwvakker-kant keren flexibiliteit en trots op het eigen ambacht weer terug. Wat een verschuiving van aanbodgericht naar ‘vraag-gestuurd’ niet allemaal kan teweegbrengen.

Tegenlicht bespreekt die ontwikkeling met betrokken professionals: de politicus (Adri Duivesteijn), de architect (Winy Maas), de planoloog (Jacqueline Tellinga), de aannemer (Jan Kuin) en de projectontwikkelaar (Olaf Vreugdenhil, De Alliantie). Maar vooral natuurlijk met zelfbouwers Frank, Badrul en Annie (bouwden een Dubai paleisje), Peter (bouwde een huis zonder ramen), houtbouwers Serge en Alexandra en vele anderen...

Regie: Alexander Oey
Research: William de Bruijn
Produktie: Marie Schutgens
Eindredactie: Henneke Hagen, Frank Wiering