“De Chinezen zullen harder lopen, sneller lopen en uiteindelijk ons voorbij gaan… en dat wil ik niet” (Minister Brinkhorst)

Sinds Deng Xiaoping begin jaren ’80 het kapitalisme via een achterdeur naar binnen liet glippen, is China bezig met een onstuimige opmars in de wereldeconomie. China’s aandeel in de wereldhandel groeit snel, en de verwachting is dat dit pas het begin is.

Begerig kijken Chinese bedrijven inmiddels over de grenzen van hun land. Op zoek naar nieuwe afzetmarkten zijn de eerste Chinese bedrijven al in Europa gearriveerd, en nog een hele reeks staat klaar om de oversteek binnenkort te maken. In Tegenlicht een beeld van het nieuwe ondernemende China. Een land dat veertig jaar communisme (althans in economisch opzicht) in rap tempo van zich afschudt en met hervonden trots het economisch wereldtoneel aan het veroveren is. Als China zich steeds beter thuis gaat voelen in deze geglobaliseerde wereld, hoeveel zorgen moeten we ons dan hier in Europa gaan maken?

Toen China haar economie begin jaren ’80 voorzichtig opende, gingen westerse ondernemers al snel watertanden bij het idee van een vrij toegankelijke Chinese markt. Gouden bergen lagen te wachten voor de ondernemers die erin zouden slagen voet aan Chinese grond te krijgen. En dus trokken ze massaal oostwaarts, want wie de boot miste zou een kans op haast ongelimiteerde groei laten liggen. Maar terwijl de resultaten voor veel van deze bedrijven ver achterblijven bij de hoge verwachtingen, is inmiddels een omgekeerd proces op gang gekomen. Met name sinds de toetreding van China tot de Wereld Handelsorganisatie is het voor Chinese bedrijven makkelijker geworden om ook buiten hun land op zoek te gaan naar nieuwe afzetmarkten.

In Nederland zijn de signalen van de Chinese expansie reeds zichtbaar- het Kruidvat is in handen van een Chinese investeerder, net als ECT, het grootste havenbedrijf van Rotterdam. In Delft wordt een hotel gebouwd speciaal voor Chinese zakenlieden, en er vinden vrijwel dagelijks handelsmissies plaats van Chinezen op zoek naar nieuwe investeringsmogelijkheden en afzetmarkten in ons land. Een hele reeks van bedrijfjes begeleidt de constante stroom van Chinese handelsmissies en brengt ze in contact met de juiste partijen in ons land.

De eerste stappen zijn gezet en de verwachting is dat Chinese elektronicagiganten als Legend, TCL en Haier maar ook duizenden kleine en middelgrote bedrijven, de komende jaren geduchte concurrenten zullen gaan worden voor de gevestigde westerse bedrijven. In Europa nam TCL vorig jaar de Franse televisiefabrikant Thomson over, en onlangs werd ook Alcatel ingelijfd. Doel van de overnames is om snel een merknaam op te bouwen in Europa. Haier, fabrikant van huishoudelijke apparaten in Qingdao, volgt een andere strategie. Zij kozen een aantal jaren geleden een eigen, Duitse dus degelijke, merknaam en proberen die nu groot te maken in Europa en de VS. Haier richt zich nu met name op Zuid-Europa en de nieuwe Europese lidstaten, maar ook Nederland heeft inmiddels een distributeur voor de producten van Haier.

Deze bedrijven vormen slechts een kleine voorhoede van het enorme aantal ondernemingen in China dat plannen heeft voor expansie naar het westen. Nu nog zijn het vooral de grote (ex-)staatsbedrijven die het aandurven de sprong westwaarts te maken. De verwachting is dat wanneer die stroom eenmaal op gang is, er vele duizenden private bedrijven zullen volgen. Met een haast ongelimiteerde beschikbaarheid aan goedkope arbeidskrachten, een groeiende dosis zelfvertrouwen en kennis van de westerse handelsmentaliteit, en bovenal een in sneltreinvaart ontwikkelende kenniseconomie kan Europa haar borst nat maken.

Regie: Olaf Oudheusden
Research: Stan van Engelen
Productie: Mariska Schneider
Eindredactie: Doke Romeijn
Roel van Broekhoven
Frank Wiering