van #MosqueMeToo tot #GuyTalk

In januari van dit jaar was er fel protest bij het grootste openbare ziekenhuis van Nairobi, het Kenyatta National Hospital (KNH). Via een populaire Facebookgroep verspreidde zich het verhaal van een net bevallen vrouw, die in de gangen van het ziekenhuis bijna verkracht zou zijn, onderweg naar haar kind om borstvoeding te geven. Andere mensen in de groep gaven meer voorbeelden van wangedrag door het ziekenhuispersoneel.

Onder de hashtag #EndKNHRot verzamelden zich uiteindelijk honderden bezorgde mensen. Met borden met teksten zoals 'Vertel ons niet wat te doen, vertel hen niet te verkrachten' en 'KNH stop het ontkennen van verkrachting #takeresponsibility' gingen vooral vrouwen de straat op.

Seksueel geweld is een groot probleem in Guatemala. Vooral inheemse vrouwen zijn kwetsbaar en hebben er veel mee te maken. Onder de campagne #SayEnoughToViolence spoort Oxfam Novib partijen wereldwijd aan campagnes op te zetten rondom gendergelijkheid. Zo is ook de #MiCompromisoEs ('mijn belofte is') beweging ontstaan in Guatemala, om geweld tegen inheemse vrouwen te verminderen. Bij deze beweging is het de bedoeling dat mensen een korte video opnemen, waarin ze één van de zeven ‘beloftes’ van de beweging kiezen. Bijvoorbeeld:

mi compromiso es... dat ik geen scheldwoorden meer zal gebruiken tegen inheemse vrouwen.
mi compromiso es... dat ik mijn vrienden zal wijzen op hun machogedrag.

Die video moet dan op social media gedeeld worden, met (je raad het al) #micompromisoes.

Bijna iedere vrouw in India heeft een vorm van seksuele intimidatie of geweld ervaren in haar leven. Toch werd daar nauwelijks over gesproken. Totdat een kleine mensenrechtenorganisatie genaamd ‘breakthrough’ het publieke debat opende. In 2001 bracht de organisatie een muziekalbum uit genaamd 'Mann Ke Manjeere'. Dat album werd een video, die video werd een campagne en die campagne werd langzaam een beweging. Ook zette breakthrough een grote campagne genaamd 'Bell Bajao' (later de internationale campagne 'Ring the Bel'l) op, die ook via infomercials en muziek met videoclips, vrouwen en mannen mobiliseerde. Breakthrough is nu overgegaan op kleinere, kortere campagnes op social media. Net zoals bij de hashtag MeToo, kun je je daarbij aansluiten om je solidariteit te tonen.

#AskingForIt: Een hashtag om omstanders aan te moedigen meisjes bij te staan als ze zich verzetten tegen intimidatie.  

#ShareYourStory: Een uitnodiging voor moeders om met hun zoons te praten over intimidatie.

#StandWithMe: Aantonen hoe gender-inclusieve plekken kunnen worden gecreëerd met de nadruk op onderwijsinstellingen en online-ruimtes.

#Guytalk erkent dat bijna al het seksueel geweld in Zweden wordt gepleegd door mannen. Maar ook dat mannen vaker zelfmoord plegen, vaker geen hulp zoeken en soms geen goede vrienden hebben met wie ze hun problemen kunnen bespreken. Tijd voor een goed gesprek dus.

De directe aanleiding was volgens de website van de beweging een reeks aanrandingen tijdens Zweedse muziekfestivals in 2016. De #Guytalk-methode nodigt mannen daarom uit om te praten over wat het betekent om man te zijn en geeft mannen de kans om 'met zichzelf te beginnen bij het werken aan een gelijkere wereld'. Met behulp van een aantal gidsen met discussievragen wil de hashtag het gesprek op gang brengen. Naar aanleiding van #MeToo is er bijvoorbeeld materiaal om op het werk te bespreken, maar bijvoorbeeld ook materiaal voor vaders onderling of voor scholieren.

Ongepaste aanrakingen en mensen die zich ongevraagd tegen je aanwrijven zijn nooit oké. Onder de hashtag #MosqueMeToo laten islamitische vrouwen van over de hele wereld weten dat ze zelfs op de meest heilige plek Mekka, terwijl ze volledig bedekt en aan het bidden zijn, helaas niet altijd veilig zijn.

De hashtag werd gestart door de Egyptisch-Amerikaanse journalist Mona Eltahawy. In haar boek 'Hoofddoek en Maagdenvlies' vertelt Eltahawy hoe ze toen ze 15 was werd aangerand tijdens de hadj, de voor moslims verplichte pelgrimstocht naar Mekka. Onder de hashtag #MosqueMeToo deelden vervolgens duizenden vrouwen soortgelijke verhalen.

Ook verhalen over misbruik in christelijke kerken vinden inmiddels hun weg naar buiten onder de hashtag #churchtoo.

Heeft #MeToo onze seksuele moraal veranderd? Ja, zei 86 procent van de lezers uit een steekproef van het NRC. Door MeToo zijn mensen nu opener over problemen op het gebied van seksueel geweld en seksuele intimidatie. Een positieve ontwikkeling dus.

Maar zo'n populaire hashtag leidt ook tot een tweestrijd, schrijft het NRC. Aan de ene kant wordt grensoverschrijdend gedrag nu eerder (en publiekelijk) aan de kaak gesteld, aan de andere kant zijn er mensen die bang zijn dat het een nieuw soort preutsheid stimuleert. Dingen worden niet meer als vleiend, maar altijd als aanstootgevend gezien. Waar je het ook mee eens bent, #MeToo maakte in Nederland in ieder geval een goed gesprek los.