Illegale pushbacks blijven onbestraft

4 juli 2021

Beste Frontlinie-lezers,

Onze bevindingen in de laatste Frontlinie aan de oostgrens van Europa stonden niet op zichzelf. Twee dagen na de uitzending bevestigde Amnesty in een nieuw rapport de staande praktijk van pushbacks langs de Evros rivier op de grens tussen Griekenland en Turkije. Ze schrijven hier wat we met eigen ogen hebben gezien. 

Door het werk van collega’s zien we ook dat de problemen zich niet beperken tot de Evros rivier. Trouw toont onder welke omstandigheden migranten aan de grens tussen Kroatië en Bosnië leven en ook een team van het Duitse weekblad Der Spiegel maakte aan die grens beelden.

Ik vind het nog steeds schokkend om agenten zo in actie te zien. Ze zijn tenslotte wetshandhavers, maar wat hier gebeurt gaat tegen alle internationale wetgeving in.

Er doken ook nieuwe beelden op van pushbacks op de Egeïsche Zee bij het Griekse eiland Kos. 

Over pushbacks op volle zee hebben we al veel kunnen lezen, maar een beeld zegt nog steeds meer dan duizend woorden.

Als je dit allemaal naast elkaar legt, zie je het patroon van Europees beleid.  Het gebeurt, omdat het kan en niemand er iets van zegt.

Geen verantwoording in Brussel

Het bleef na publicatie van al deze beelden opvallend stil in Brussel, op een paar uitzonderingen na, zoals de GroenLinks Europarlementariër Tineke Strik.

De afvaardiging van Bulgarije hoefde geen vragen te beantwoorden over de mishandelde Afghanen die in onze reportage te zien waren. Niet van Europarlementariërs en ook niet van de Brusselse pers. Ook Kroatië niet, ook Griekenland niet.

Er zit politieke logica achter. Lidstaten die kritisch zijn over pushbacks aan de oostgrens, kunnen rekenen op de onherroepelijke kaatsbal: nemen jullie ze dan op.

​​​​​​​Maar dat is nog altijd geen reden voor journalisten om de vragen niet te stellen.

Zonder schoenen overleef je niet

Collega Ingeborg Beugel stelt die kritische vragen wel, maar werd opgepakt op het Griekse eiland Hydra. Daar heeft ze een Afghaanse jongen in huis opgenomen. Ze schreef er dit verhaal over. 

Ook deze korte documentaire, over een ouder echtpaar dat in Italië de kapotgelopen voeten van vluchtelingen verzorgt, is een must om te zien. Zeker met het beeld van de schoenloze Afghanen in onze uitzending in het achterhoofd. 

De bedden zijn op

Ik houd ook andere Frontlinies in de gaten. Hoewel ik tijdens mijn verblijf in Nederland heb genoten van de lente en de eerste mondkapjesloze dag, zie ik ook de zorgwekkende berichten over een nieuwe corona-uitbraak in mijn standplaats Zuid-Afrika.
 
Met name in Johannesburg slaat de deltavariant meedogenloos om zich heen. Nog nooit was er in Zuid-Afrika een gebrek aan ziekenhuisbedden, maar nu wel.

Patiënten moeten worden overgebracht naar andere provincies. Zoals dit staatje met ziekenhuisopnames laat zien, doet de derde golf de eerste twee verbleken.

Dat is niet alleen in Zuid-Afrika zo. Hoewel er nog steeds wijsneuzen schrijven dat Covid-19 aan Afrika voorbij lijkt te gaan, komen nu angstaanjagende berichten naar buiten over zuurstoftekorten. Van Namibië tot Zimbabwe.

Ik zag in Nederland al een minister het mondkapje feestelijk uitzwaaien. Alsof de pandemie die nu in het zuiden van de wereld rondwaart een gebeurtenis op een andere planeet betrof.

Troepen naar Mozambique

Er is ook nieuws vanaf onze vorige frontlinie: de buurlanden van Mozambique hebben besloten om onder de regionale vlag van SADC troepen te sturen naar het noorden.

Het wordt nu een regionaal conflict. ‘We gaan ten oorlog’ zei de woordvoerder van SADC. Maar wie er precies gaat en hoe en wanneer, is allemaal nog niet duidelijk. Als je dacht dat de EU traag was met besluitvorming, try SADC.

Lees- kijk en luistertips

  • Sinds de ontvoering van de Chibok-meisjes door Boko Haram in 2014, is het kidnappen van schoolkinderen een ware industrie geworden in Nigeria. Alleen al sinds afgelopen december werden meer dan duizend kinderen van hun scholen ontvoerd. De overheid wil niet dat ouders losgeld betalen voor hun vrijlating. Maar wat moeten ze dan? BBC maakte deze reportage.
     
  • De TPLF heroverde deze week totaal onverwacht de regionale hoofdstad Mekele en de rest van Tigray van de Ethiopische troepen. Na acht maanden strijd, blijken het Ethiopische leger en zijn wapenbroeders toch machteloos tegenover de militaire strategie van de Tigreërs. Hoogleraar Mirjam van Reisen kent het gebied goed en vertelde dinsdag in Bureau Buitenland over de eerste reacties uit de regio.

Ik vind het altijd leuk om reacties of vragen te krijgen, bijvoorbeeld over de afgelopen uitzending of over vergeten frontlinies. Je kunt die sturen naar frontlinie@vpro.nl.

Namens ons hele team, tot de volgende.
 
Bram Vermeulen