Geachte heer Frans Weisglas,
 
Het is voor het eerst dat ik mijn nieuwsbrief persoonlijk richt tot een politicus. In die zin kunt u dit schrijven als een compliment beschouwen.

Ik heb u altijd als een hoffelijk man beschouwd. U was een van de weinige VVD’ers die partijleider Dilan Yeşilgöz waarschuwde voor samenwerking met een partij die de rechtsstaat niet erkent.

Rechtsstatelijkheid, dat is precies het onderwerp van deze brief.

Ik schrijf u op een ochtend waarin 1,1 miljoen Palestijnen door de regering van Israël zijn opgeroepen om binnen 24 uur hun huizen te verlaten in het noorden van de Gazastrook.

Aan de andere kant van de hekken staan honderdduizenden Israëlische soldaten klaar om Gaza binnen te trekken en de gruwelijke moordpartij van Hamas in het zuiden van Israël te wreken.

De Verenigde Naties noemen dit verdrijven, bombarderen en uithongeren van ongewapende burgers een schending van internationaal recht, onrechtstatelijk.
 
Toch wapperen op dit moment voor het Nederlandse parlement in Den Haag en het Europese parlement in Brussel Israëlische vlaggen. Ook is de regering in Jeruzalem noch vanuit Den Haag noch vanuit Brussel opgeroepen zich te houden aan de afspraken van het internationale recht.

U trok persoonlijk ten strijde toen u deze week journalisten zag schrijven dat het ophangen van die vlaggen een blijk van onvoorwaardelijke steun is aan de regering van Israël.

U berispte de meest ervaren en erudiete Midden-Oosten-redacteur van Nederland, Carolien Roelants, nadat ze in NRC had geschreven dat 'Amerika en Europa juist nu wakker moeten worden'. 'Hun afzijdigheid heeft Hamas’ overval mede mogelijk gemaakt. Hun plicht is nu niet blinde steun voor Israël maar te gaan werken aan een oplossing, om te voorkomen dat dit bloedbad alleen maar het eerste is van een nieuwe serie.'

U schreef met uw hoffelijkste pen: 'Beste mevrouw Roelants, u mist wederom het kernpunt. De solidariteit in deze dagen met Israël betreft medeleven met de slachtoffers van het Hamas-terrorisme. Niet instemming met het Israëlische regeringsbeled. Na deze uiting van solidariteit behoort inderdaad geen maar.'
 
Aan mijn adres ging u nog een stapje verder.

Na deze tweet, vroeg u zich af hoe men mij 'nog als onafhankelijke en betrouwbare correspondent/journalist kon zien'.

U weet, met uw jarenlange ervaring met journalisten in Den Haag, dat onafhankelijkheid en betrouwbaarheid het kapitaal zijn van journalisten.

Uw suggestie doet denken aan de framing door uw Amerikaanse collega uit de jaren vijftig, Joseph McCarthy. Journalisten, kunstenaars of academici met een afwijkende mening 'beschuldigde [hij] zonder enig bewijs van verraad of ondermijning’. Ik citeer de definitie van het woordenboek van McCarthyisme.

Ik woonde de afgelopen twintig jaar in Zuid-Afrika en Turkije, waar het overgrote deel van de kiezers de onvoorwaardelijke steun aan Israël als bewijs van het moreel failliet van het Westen beschouwt.

De ANC-regering in Pretoria noemde deze week de aanval van Hamas een antwoord op de wreedheid van het Israëlische apartheidsregime.

Ik weet dat u niet veel op heeft met de huidige machthebbers in Zuid-Afrika.

U was een van de laatste kamerleden die zich verzette tegen een olieboycot van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Mocht u het vergeten zijn, leest u deze NRC uit 1992 nog even.
 
Ook de Turkse president Tayyip Erdoğan – het zal u niet verbazen – waarschuwde de Israëlische regering dat de aanvallen op Gaza Israël 'mondiaal in diskrediet' zullen brengen.
 
Mijn correspondentschappen in Zuid-Afrika en Turkije stonden in het teken van kritiek op beide regeringen. Daar hoeven u en ik geen what-about-discussie over te beginnen.

Mijn punt is dat Europa en Amerika momenteel de steun van landen als Turkije, Zuid-Afrika en andere regeringen in het mondiale Zuiden keihard nodig hebben in een strijd die existentieel is voor hun voortbestaan.

Dat is de strijd in Oekraïne.

Tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties deden Europese leiders een moreel appèl op een groeiend aantal landen in Afrika, Zuid-Amerika en Azië die met Rusland zaken blijven doen.

We zagen in augustus hoe de BRICS-landen vasthouden aan hun bondgenootschap met Rusland en andere opkomende machten als Saudi-Arabië, Ethiopië en Egypte hebben uitgenodigd een blok te vormen tegen Europa en de Verenigde Staten.

Mochten de Democraten volgend jaar de verkiezingen verliezen, dan zou de Europese Unie wel eens alleen kunnen komen te staan als beschermheer van Oekraïne.

Die oorlog doet andere brandhaarden ontvlammen: Azerbeidzjan-Armenië, de Sahel, de Zuid-Chinese Zee.

De vraag is dus of de onvoorwaardelijke steun van het Westen aan Israël, het smeden van concurrerende allianties niet versnelt.

Het viel me op dat de meest kritische stukken over de regering van Israël, uit Israël zelf komen.

De krant Haaretz legt de schuld van de verrassingsaanval van Hamas volledig bij de premier. De krant vindt dat de premier nu moet vertrekken.

Een columnist noemt de premier zelfs een bendeleider.

Volgens de Jerusalem Post geloven 'vier van de vijf Israëli’s dat de regering van Benjamin Netanyahu verantwoordelijk is voor de massa-infiltratie van Hamas'.

Als Israëlische kranten zo kritisch zijn op hun regering, waarom mogen journalisten in Nederland dat niet zijn, meneer Weisglas?

Bij Frontlinie gaven we in de afgelopen jaren platform aan zowel een Palestijnse als een Israëlische regisseur.

Beide documentaires illustreren goed wat voorafging aan de gruwel die we nu zien. Beide documentaires voorspellen het heden.
 
De Palestijnse journalist Sakir Khader waarschuwde onze redactie al lange tijd voor een aanstaande nieuwe opstand, een derde intifada.

De Israëlische journalist Nirit Peled zag hoe de afbraak van de Israëlische rechtstaat maandenlang honderdduizenden Israëli’s op de been bracht. Om te demonstreren tegen de regering van premier Netanyahu en zijn onrechtstatelijke ambities de macht van de hoogste rechtbank te beteugelen en nog meer Palestijns land te koloniseren.

Je voelde daar al heel sterk de knellende strop om de nek van Israëli’s en Palestijnen die tot de horror van deze week heeft geleid.

Bij Frontlinie staan we voor die onderzoekende en onafhankelijke journalistiek.

Without fear or favour.
 
Hoogachtend,
Bram Vermeulen

• De uitzendingen van Sakir Khader en Nirit Peled die we hierboven noemen, zijn allebei nog beschikbaar op NPO Start. Kijk daar ook naar Electric Avenue, over de manier waarop het Israëlische leger jaagt op Palestijnse gays.
• Wees er daarnaast snel bij om de documentaire Innocence te bekijken, een antimilitairistische documentaire van de Israëlische filmmaker Guy Davidi. De film is na dit weekend niet meer gratis te zien.
• Als je meer wilt begrijpen over de leden van het kabinet van premier Bibi Netanyahu, lees dan dit weergaloze portret van de minister van Veiligheid Ben Gvir door de New Yorker.
• The Comittee to Protect Journalists rapporteerde eerder dit jaar over de twintig journalisten die in ruim twintig jaar zijn omgekomen door toedoen van het Israëlische leger.
• Behoefte aan iets anders? De Neue Zürcher Zeitung bezocht een luxehotel van de Taliban in Kaboel.
• Tot slot: aanstaande donderdag zijn we met Frontlinie terug op de buis, over een groeiend conflict rond waterschaarste in Frankrijk. 'De Franse wateroorlog' zie je donderdag 19 oktober om 20.30 uur op NPO 2. Lees hier meer.

Tot de volgende,
Bram Vermeulen